Przejdź do zawartości

Ulów (województwo lubelskie): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→Wykopaliska: źródła/przypisy, drobne merytoryczne
Rrudzik (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
129 644 edycje
m parafia, źródła/przypisy
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 4: Linia 4:
|zdjęcie = Ulowremiza.JPG
|zdjęcie = Ulowremiza.JPG
|opis zdjęcia = Remiza
|opis zdjęcia = Remiza
|dopełniacz nazwy = Ulowa
|alt zdjęcia =
|województwo = lubelskie
|województwo = lubelskie
|powiat = [[Powiat tomaszowski (województwo lubelskie)|tomaszowski]]
|powiat = [[Powiat tomaszowski (województwo lubelskie)|tomaszowski]]
Linia 11: Linia 11:
|miejscowość podstawowa =
|miejscowość podstawowa =
|wysokość =
|wysokość =
|liczba ludności = 280
|liczba ludności = 291{{r|pwl|nsp}}
|rok =
|rok = 2021
|strefa numeracyjna = 84
|strefa numeracyjna = 84
|kod pocztowy =
|kod pocztowy = 22-600{{r|poczta}}
|tablice rejestracyjne = LTM
|tablice rejestracyjne = LTM
|SIMC = 0902694
|SIMC = 0902694{{r|teryt}}
|kod mapy = Tomaszów Lubelski (gmina wiejska)
|kod mapy = Tomaszów Lubelski (gmina wiejska)
|współrzędne = 50°28'14"N 23°17'22"E
|współrzędne = 50°28'15"N 23°17'24"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|142859|data=2023-11-05}}</ref>
|commons = Category:Ulów, Lublin Voivodeship
|commons = Category:Ulów, Lublin Voivodeship
|www =
|www =
}}
}}
'''Ulów''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo lubelskie|województwie lubelskim]], w [[Powiat tomaszowski (województwo lubelskie)|powiecie tomaszowskim]], w [[Tomaszów Lubelski (gmina wiejska)|gminie Tomaszów Lubelski]].
'''Ulów''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo lubelskie|województwie lubelskim]], w [[Powiat tomaszowski (województwo lubelskie)|powiecie tomaszowskim]], w [[Tomaszów Lubelski (gmina wiejska)|gminie Tomaszów Lubelski]]{{r|teryt|roz}}.


Wieś jest [[Sołectwo|sołectwem]] w [[Tomaszów Lubelski (gmina wiejska)|gminie Tomaszów Lubelski]]{{r|bip}}. Według [[Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011|Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011]] wieś liczyła 325 mieszkańców{{r|GUS}}.

Wierni [[Kościół łaciński|Kościoła rzymskokatolickiego]] należą do parafii [[Parafia Opieki św. Józefa i św. Michała Archanioła w Łosińcu|Opieki św. Józefa i św. Michała Archanioła w Łosińcu]]{{r|par}}.


== Historia ==
== Historia ==
W [[XVI wiek]]u istniało w Ulowie puste uroczysko leśne, przy którym było jeziorko Niedźwiedzie należące do [[Werechanie (wieś w województwie lubelskim)|Werechań]]. W [[XVII wiek]]u na miejscu uroczyska osadzono wieś. W roku [[1660]] [[Jan Sobiepan Zamoyski]], wojewoda sandomierski dał braciom Zagurczykom prawo dożywocia na gruncie należącym do [[Huta Szarowolska|Huty Szarowolskiej]] i [[Huta Ciotuska|Huty Ciotuskiej]] oraz zezwolił na przyłączenie odnośnych gruntów do Ulowa. W [[1792]] roku wieś należała do ordynackiego klucza huciskiego.
W XVI wieku istniało w Ulowie puste uroczysko leśne, przy którym było jeziorko Niedźwiedzie należące do [[Werechanie (wieś)|Werechań]]. W XVII wieku na miejscu uroczyska osadzono wieś. W 1660 roku [[Jan Sobiepan Zamoyski]], wojewoda sandomierski dał braciom Zagurczykom prawo dożywocia na gruncie należącym do [[Huta Szarowolska|Huty Szarowolskiej]] i [[Huta Ciotuska|Huty Ciotuskiej]] oraz zezwolił na przyłączenie odnośnych gruntów do Ulowa. W 1792 roku wieś należała do ordynackiego klucza huciskiego.


W [[1743]] roku we wsi znajdowały się winnice i karczmy, a w [[1776]] roku wybudowano dworek na pustym gruncie włościańskim. Rejestrowano wówczas także folwark i karczmę. W [[1840]] roku miejscowość podlegała unickiej parafii w Łosińcu i ordynackiej gminy Rogóźno. W końcu [[XIX wiek]]u istniała w Ulowie szkoła, w której uczył [[Lucjan Malinowski]], znany slawista. Podczas [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] [[1939]] roku we wsi bronił się [[204 Pułk Piechoty (II RP)|204 Pułk Piechoty]] pułkownika W. Eichlera, natomiast [[20 września]] kapitulowały tutaj oddziały 23 i 55 DP oraz 3 pułku ułanów. Dnia [[2 lutego]] [[1943]] roku Niemcy spacyfikowali wieś mordując 80 osób. Na terenie miejscowego cmentarza wojskowego pochowano 216 żołnierzy poległych i rozstrzelanych przez Niemców w pierwszej bitwie tomaszowskiej. W 1960 ciała ekshumowano i pochowano na cmentarzach w Tomaszowie i Łosińcu.
W 1743 roku we wsi znajdowały się winnice i karczmy, a w 1776 roku wybudowano dworek na pustym gruncie włościańskim. Rejestrowano wówczas także folwark i karczmę. W 1840 roku miejscowość podlegała unickiej parafii w Łosińcu i ordynackiej gminy Rogóźno. W końcu XIX wieku istniała w Ulowie szkoła, w której uczył [[Lucjan Malinowski]], znany slawista. Podczas [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] 1939 roku we wsi bronił się [[204 Pułk Piechoty (II RP)|204 Pułk Piechoty]] pułkownika W. Eichlera, natomiast 20 września kapitulowały tutaj oddziały 23 i 55 DP oraz 3 pułku ułanów. Dnia 2 lutego 1943 roku Niemcy spacyfikowali wieś mordując 80 osób. Na terenie miejscowego cmentarza wojskowego pochowano 216 żołnierzy poległych i rozstrzelanych przez Niemców w pierwszej bitwie tomaszowskiej. W 1960 ciała ekshumowano i pochowano na cmentarzach w Tomaszowie i Łosińcu.


[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo zamojskie|województwa zamojskiego]].
[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo zamojskie|województwa zamojskiego]].


== Wykopaliska ==
== Wykopaliska ==
[[Plik:Ulowexcavations.JPG|thumb|left|Wykopaliska archeologiczne w Ulowie w 2008 r.]]
[[Plik:Ulowexcavations.JPG|238px|thumb|right|Wykopaliska archeologiczne w Ulowie w 2008 r.]]
W [[2002]] roku archeolodzy z [[Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie|UMCS]] odkryli w Ulowie dwie osady i cmentarzysko utożsamiane z ludem germańskich [[Herulowie|Herulów]]. Jedna z osad miała 13 ha powierzchni, druga 7, a blisko hektarowe cmentarzysko może kryć nawet do pół tysiąca pochówków.
W 2002 roku archeolodzy z [[Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej|UMCS]] odkryli w Ulowie dwie osady i cmentarzysko utożsamiane z ludem germańskich [[Herulowie|Herulów]]. Jedna z osad miała 13 ha powierzchni, druga 7, a blisko hektarowe cmentarzysko może kryć nawet do pół tysiąca pochówków.


Ulów jest pierwszym znanym stanowiskiem herulskim na terenie rdzennej [[Polska|Polski]], poza znanymi dotychczas odkryciami [[grupa olsztyńska|grupy olsztyńskiej]] z terenu [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]]<ref>Andrzej Kokowski ''Starożytna Polska. Od trzeciego stulecia przed narodzeniem Chrystusa do schyłku starożytności'', Warszawa 2005, s. 519</ref>.
Ulów jest pierwszym znanym stanowiskiem herulskim na terenie rdzennej [[Polska|Polski]], poza znanymi dotychczas odkryciami [[grupa olsztyńska|grupy olsztyńskiej]] z terenu [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]]<ref>Andrzej Kokowski ''Starożytna Polska. Od trzeciego stulecia przed narodzeniem Chrystusa do schyłku starożytności'', Warszawa 2005, s. 519</ref>.


Stanowisko w Ulowie zaczęło być znane od [[2001]] roku, gdy dyrektor Muzeum Regionalnego w [[Tomaszów Lubelski|Tomaszowie Lubelskim]] Eugeniusz Hanejko zainteresował się penetrowaniem terenu przez poszukiwaczy militariów. Wieś była bowiem w [[1939]] roku areną dużych walk wojsk polskich z niemieckimi o Tomaszów. W spopielonych grobach archeolodzy odkrywają dziś ceramikę, metalową biżuterię, rzymskie monety i szkło. Znalezisko dorównuje swym znaczeniem odkryciom w [[Masłomęcz]]u. Na miejscu opiekę nad badaniami sprawuje dr Barbara Niezabitowska, a nadzór naukowy ma prof. dr hab. [[Andrzej Kokowski]].<ref>gazeta.pl - Adam Niedbał; Data: 12.08.2003</ref>.
Stanowisko w Ulowie zaczęło być znane od 2001 roku, gdy dyrektor Muzeum Regionalnego w [[Tomaszów Lubelski|Tomaszowie Lubelskim]] Eugeniusz Hanejko zainteresował się penetrowaniem terenu przez poszukiwaczy militariów. Wieś była bowiem w 1939 roku areną dużych walk wojsk polskich z niemieckimi o Tomaszów. W spopielonych grobach archeolodzy odkrywają dziś ceramikę, metalową biżuterię, rzymskie monety i szkło. Znalezisko dorównuje swym znaczeniem odkryciom w [[Masłomęcz]]u. Na miejscu opiekę nad badaniami sprawuje dr Barbara Niezabitowska, a nadzór naukowy ma prof. dr hab. [[Andrzej Kokowski]].<ref>gazeta.pl - Adam Niedbał; Data: 12.08.2003</ref>.


Wydobyty podczas eksploracji cmentarzyska pokaźnej wielkości dobrze zachowany grot wykonany z brązu, stanowił prawdopodobnie detal z paradnego oszczepu, z profilowaną tuleją. Znalezisko to datowane jest wstępnie na okres [[Kultura halsztacka|kultury halsztackiej]], czyli wczesnej epoki żelaza, rozwijającej się na terenie Europy ok. 800-400 lat p.n.e. Zdania co do datowania tego znaleziska są zresztą podzielone i np. oponenci twierdzą, że to import rzymski wykonany na terenie [[Cesarstwo Rzymskie|Cesarstwa]] a przywieziony tu w okresie od [[II wiek p.n.e.|II wieku p.n.e.]] do [[V wiek]]u naszej ery.
Wydobyty podczas eksploracji cmentarzyska pokaźnej wielkości dobrze zachowany grot wykonany z brązu, stanowił prawdopodobnie detal z paradnego oszczepu, z profilowaną tuleją. Znalezisko to datowane jest wstępnie na okres [[Kultura halsztacka|kultury halsztackiej]], czyli wczesnej epoki żelaza, rozwijającej się na terenie Europy ok. 800-400 lat p.n.e. Zdania co do datowania tego znaleziska są zresztą podzielone i np. oponenci twierdzą, że to import rzymski wykonany na terenie [[Cesarstwo Rzymskie|Cesarstwa]] a przywieziony tu w okresie od [[II wiek p.n.e.|II wieku p.n.e.]] do [[V wiek]]u naszej ery.
Linia 44: Linia 49:
* [[Ulów]]
* [[Ulów]]


⚫
== Przypisy ==
⚫
{{Przypisy|
* <ref name=pwl>{{Polska w liczbach|id=wies_Ulow_lubelskie|nazwa=Wieś Ulów w liczbach|data dostępu=2023-11-06}}</ref>
* <ref name=nsp>{{Cytuj |url=https://bdl.stat.gov.pl/bdl/metadane/cechy/4182 |tytuł=NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych |data=data=2022-09-19 |data dostępu=2023-11-06|opublikowany=Bank Danych Lokalnych GUS}}</ref>
* <ref name=GUS>[http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.]</ref>
* <ref name=poczta>{{Poczta Polska|2022-10|s=1325}}</ref>
* <ref name=teryt>[http://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/udostepnianie_danych/baza_teryt/uzytkownicy_indywidualni/wyszukiwanie/wyszukiwanie.aspx?contrast=default GUS. Wyszukiwarka TERYT]</ref>
* <ref name=roz>''Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref>
* <ref name=bip>[https://www.tomaszowlubelski.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&subsub=19&menu=43&strona=1 Strona gminy, sołectwa]</ref>
* <ref name=par>[https://diecezja.zamojskolubaczowska.pl/parafie/parafia-sw-michala-archaniola-losiniec Opis parafii na stronie diecezji]</ref>
}}

== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.roztocze.com/herulowie/artykuly.htm Odkrycia w Ulowie]
* [http://www.roztocze.com/herulowie/artykuly.htm Odkrycia w Ulowie]
* {{SgKP|XII|787|Ulów (3)}}
* {{SgKP|XII|787|Ulów (3)}}

⚫
== Przypisy ==
⚫
{{Przypisy}}


{{Gmina Tomaszów Lubelski}}
{{Gmina Tomaszów Lubelski}}

Aktualna wersja na dzień 18:25, 20 mar 2024

Ulów
wieś
Ilustracja
Remiza
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

tomaszowski

Gmina

Tomaszów Lubelski

Liczba ludności (2021)

291[2][3]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-600[4]

Tablice rejestracyjne

LTM

SIMC

0902694[5]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Tomaszów Lubelski
Mapa konturowa gminy wiejskiej Tomaszów Lubelski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Ulów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Ulów”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Ulów”
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego
Mapa konturowa powiatu tomaszowskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Ulów”
Ziemia50°28′15″N 23°17′24″E/50,470833 23,290000[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tomaszów Lubelski[5][6].


Wieś jest sołectwem w gminie Tomaszów Lubelski[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 325 mieszkańców[8].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Opieki św. Józefa i św. Michała Archanioła w Łosińcu[9].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W XVI wieku istniało w Ulowie puste uroczysko leśne, przy którym było jeziorko Niedźwiedzie należące do Werechań. W XVII wieku na miejscu uroczyska osadzono wieś. W 1660 roku Jan Sobiepan Zamoyski, wojewoda sandomierski dał braciom Zagurczykom prawo dożywocia na gruncie należącym do Huty Szarowolskiej i Huty Ciotuskiej oraz zezwolił na przyłączenie odnośnych gruntów do Ulowa. W 1792 roku wieś należała do ordynackiego klucza huciskiego.

W 1743 roku we wsi znajdowały się winnice i karczmy, a w 1776 roku wybudowano dworek na pustym gruncie włościańskim. Rejestrowano wówczas także folwark i karczmę. W 1840 roku miejscowość podlegała unickiej parafii w Łosińcu i ordynackiej gminy Rogóźno. W końcu XIX wieku istniała w Ulowie szkoła, w której uczył Lucjan Malinowski, znany slawista. Podczas kampanii wrześniowej 1939 roku we wsi bronił się 204 Pułk Piechoty pułkownika W. Eichlera, natomiast 20 września kapitulowały tutaj oddziały 23 i 55 DP oraz 3 pułku ułanów. Dnia 2 lutego 1943 roku Niemcy spacyfikowali wieś mordując 80 osób. Na terenie miejscowego cmentarza wojskowego pochowano 216 żołnierzy poległych i rozstrzelanych przez Niemców w pierwszej bitwie tomaszowskiej. W 1960 ciała ekshumowano i pochowano na cmentarzach w Tomaszowie i Łosińcu.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zamojskiego.

Wykopaliska

[edytuj | edytuj kod]
Wykopaliska archeologiczne w Ulowie w 2008 r.

W 2002 roku archeolodzy z UMCS odkryli w Ulowie dwie osady i cmentarzysko utożsamiane z ludem germańskich Herulów. Jedna z osad miała 13 ha powierzchni, druga 7, a blisko hektarowe cmentarzysko może kryć nawet do pół tysiąca pochówków.

Ulów jest pierwszym znanym stanowiskiem herulskim na terenie rdzennej Polski, poza znanymi dotychczas odkryciami grupy olsztyńskiej z terenu Warmii i Mazur[10].

Stanowisko w Ulowie zaczęło być znane od 2001 roku, gdy dyrektor Muzeum Regionalnego w Tomaszowie Lubelskim Eugeniusz Hanejko zainteresował się penetrowaniem terenu przez poszukiwaczy militariów. Wieś była bowiem w 1939 roku areną dużych walk wojsk polskich z niemieckimi o Tomaszów. W spopielonych grobach archeolodzy odkrywają dziś ceramikę, metalową biżuterię, rzymskie monety i szkło. Znalezisko dorównuje swym znaczeniem odkryciom w Masłomęczu. Na miejscu opiekę nad badaniami sprawuje dr Barbara Niezabitowska, a nadzór naukowy ma prof. dr hab. Andrzej Kokowski.[11].

Wydobyty podczas eksploracji cmentarzyska pokaźnej wielkości dobrze zachowany grot wykonany z brązu, stanowił prawdopodobnie detal z paradnego oszczepu, z profilowaną tuleją. Znalezisko to datowane jest wstępnie na okres kultury halsztackiej, czyli wczesnej epoki żelaza, rozwijającej się na terenie Europy ok. 800-400 lat p.n.e. Zdania co do datowania tego znaleziska są zresztą podzielone i np. oponenci twierdzą, że to import rzymski wykonany na terenie Cesarstwa a przywieziony tu w okresie od II wieku p.n.e. do V wieku naszej ery.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142859
  2. ↑ Wieś Ulów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-06], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-06].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1325 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Strona gminy, sołectwa
  8. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  10. ↑ Andrzej Kokowski Starożytna Polska. Od trzeciego stulecia przed narodzeniem Chrystusa do schyłku starożytności, Warszawa 2005, s. 519
  11. ↑ gazeta.pl - Adam Niedbał; Data: 12.08.2003

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Gmina Tomaszów Lubelski
Wsie
Kolonie
Części wsi
Części kolonii
Zniesione
części wsi

Herb gminy Tomaszów Lubelski

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulów_(województwo_lubelskie)&oldid=73194324”