Zachowanie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 12:29, 16 mar 2024

Zachowanie (ang. behavior) – skoordynowane postępowanie organizmu w odniesieniu do określonego otoczenia w określonym czasie, różnego rodzaju reakcje na bodźce^[a] z otoczenia (układ bodziec – reakcja, ang. stimulus – reaction, S–R), np. wykonywane za pomocą grup mięśni reakcje ruchowe.

Zachowanie może być reaktywne lub celowe – ukierunkowane na osiągnięcie celu (czynność).

W zależności od dziedziny nauki uważa się, że zachowanie:

jest rezultatem działania bodźców zewnętrznych (behawioryzm),
jest rezultatem działania popędów, zdeterminowane przez wcześniejsze doświadczenia i w dużej mierze nieświadome (psychoanaliza),
jest wynikiem potrzeby eksploracji i procesów poznawczych (psychologia poznawcza),
jest rezultatem doświadczanej akceptacji (psychologia humanistyczna),
jest komunikatem pozostającym w sprzężeniu zwrotnym, zarówno przyczyną, jak i skutkiem (psychologia systemowa),
jest usiłowaniem przystosowania się organizmu w celu przetrwania (psychologia ewolucyjna).

Przykłady zachowań

Zobacz też

Uwagi

↑ Zobacz też bodźce w psychologii i w fizjologii.

Przypisy

↑ Miquel Porta: A Dictionary of Epidemiology. New York: Oxford University Press, 2008, s. 157. ISBN 978-0-19-531449-6.

[1] Zobacz też bodźce w psychologii i w fizjologii.

[2] Miquel Porta: A Dictionary of Epidemiology. New York: Oxford University Press, 2008, s. 157. ISBN 978-0-19-531449-6.

[a]

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-{{Inne znaczenia|postępowania człowieka lub zwierzęcia|[[Prawa zachowania|Zasady zachowania]] – "zachowanie" w fizyce}}
+{{Inne znaczenia|postępowania człowieka lub zwierzęcia|[[Prawa zachowania|zasady zachowania]] – „zachowanie” w fizyce}}
-'''Zachowanie''' ([[język angielski|ang.]] ''behavior'') – skoordynowane postępowanie w odniesieniu do określonego otoczenia w określonym czasie, na który składają się wykonywane za pomocą grup [[mięsień|mięśni]] [[Reakcja (behawioryzm)|reakcje]] ruchowe na bodźce z otoczenia.
+'''Zachowanie''' ([[język angielski|ang.]] ''behavior'') – skoordynowane postępowanie [[organizm]]u w odniesieniu do określonego otoczenia w określonym czasie, różnego rodzaju [[Reakcja (behawioryzm)|reakcje]] na [[bodziec (behawioryzm)|bodźce]]<ref group="uwaga">Zobacz też [[bodziec (psychologia)|bodźce w psychologii]] i w [[bodziec (fizjologia)|fizjologii]].</ref> z otoczenia (układ bodziec – reakcja, ang. ''stimulus'' – ''reaction'', S–R), np. wykonywane za pomocą grup [[mięsień|mięśni]] reakcje ruchowe.
-Zachowanie może być ''reaktywne'' lub ''celowe'' – ukierunkowane na osiągnięcie celu (czynność):
+Zachowanie może być reaktywne lub celowe – ukierunkowane na osiągnięcie celu (czynność).
-* jest rezultatem działania [[Bodziec (behawioryzm)|bodźców]] zewnętrznych (''[[behawioryzm]]'')
+W zależności od dziedziny nauki uważa się, że zachowanie:
-* jest rezultatem działania [[Popęd (psychoanaliza)|popędów]], zdeterminowane przez wcześniejsze doświadczenia i w dużej mierze [[Nieświadomość (psychoanaliza)|nieświadome]] (''[[psychoanaliza]]'')
+* jest rezultatem działania [[Bodziec (behawioryzm)|bodźców]] zewnętrznych (''[[behawioryzm]]''),
-* jest wynikiem [[potrzeba|potrzeby]] eksploracji i [[procesy poznawcze|procesów poznawczych]] (''[[psychologia poznawcza]]'')
+* jest rezultatem działania [[Popęd (psychoanaliza)|popędów]], zdeterminowane przez wcześniejsze doświadczenia i w dużej mierze [[Nieświadomość (psychoanaliza)|nieświadome]] (''[[psychoanaliza]]''),
-* jest rezultatem doświadczanej akceptacji (''[[psychologia humanistyczna]]'')
-* jest [[komunikat]]em pozostającym w sprzężeniu zwrotnym, zarówno przyczyną, jak i skutkiem (''[[psychologia systemowa]]'')
+* jest wynikiem [[potrzeba|potrzeby]] eksploracji i [[procesy poznawcze|procesów poznawczych]] (''[[psychologia poznawcza]]''),
-* jest usiłowaniem przystosowania się organizmu w celu przetrwania (''[[psychologia ewolucyjna]]'')
+* jest rezultatem doświadczanej akceptacji (''[[psychologia humanistyczna]]''),
+* jest [[komunikat]]em pozostającym w [[sprzężenie zwrotne|sprzężeniu zwrotnym]], zarówno przyczyną, jak i skutkiem (''[[psychologia systemowa]]''),
+* jest usiłowaniem przystosowania się [[organizm]]u w celu przetrwania (''[[psychologia ewolucyjna]]'').
 == Przykłady zachowań ==
@@ Linia 18: / Linia 20: @@
 * [[zachowanie apetytywne]]
 * [[Asertywność|zachowanie asertywne]]
+* [[zachowania eksploracyjne]]
 * [[zachowanie impulsywne]]
 * [[Ingracjacja|zachowanie ingracjacyjne]]
@@ Linia 34: / Linia 37: @@
 * [[kateksja]]
 * [[wychowanie]]
-* [[hodowla]]
+== Uwagi ==
+{{Uwagi}}
+== Przypisy ==
 {{Przypisy}}
 {{Kontrola autorytatywna}}
 [[Kategoria:Psychologia]]