Zachowanie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 12:29, 16 mar 2024

Zachowanie (ang. behavior) – skoordynowane postępowanie organizmu w odniesieniu do określonego otoczenia w określonym czasie, różnego rodzaju reakcje na bodźce^[a] z otoczenia (układ bodziec – reakcja, ang. stimulus – reaction, S–R), np. wykonywane za pomocą grup mięśni reakcje ruchowe.

Zachowanie może być reaktywne lub celowe – ukierunkowane na osiągnięcie celu (czynność).

W zależności od dziedziny nauki uważa się, że zachowanie:

jest rezultatem działania bodźców zewnętrznych (behawioryzm),
jest rezultatem działania popędów, zdeterminowane przez wcześniejsze doświadczenia i w dużej mierze nieświadome (psychoanaliza),
jest wynikiem potrzeby eksploracji i procesów poznawczych (psychologia poznawcza),
jest rezultatem doświadczanej akceptacji (psychologia humanistyczna),
jest komunikatem pozostającym w sprzężeniu zwrotnym, zarówno przyczyną, jak i skutkiem (psychologia systemowa),
jest usiłowaniem przystosowania się organizmu w celu przetrwania (psychologia ewolucyjna).

Przykłady zachowań

Zobacz też

Uwagi

↑ Zobacz też bodźce w psychologii i w fizjologii.

Przypisy

↑ Miquel Porta: A Dictionary of Epidemiology. New York: Oxford University Press, 2008, s. 157. ISBN 978-0-19-531449-6.

[1] Zobacz też bodźce w psychologii i w fizjologii.

[2] Miquel Porta: A Dictionary of Epidemiology. New York: Oxford University Press, 2008, s. 157. ISBN 978-0-19-531449-6.

[a]

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Inne znaczenia|postępowania człowieka lub zwierzęcia|[[Prawa zachowania|zasady zachowania]] – „zachowanie” w fizyce}}
-'''Zachowanie''' (czasem określane jako ''behawior'') człowieka lub zwierzęcia - skoordynowane postępowanie w odniesieniu do określonego otoczenia w określonym (stosunkowo krótkim) czasie, na który składają się [[reakcja|reakcje]] ruchowe wykonywane za pomocą [[mięsień|mięśni]] szkieletowych.
+'''Zachowanie''' ([[język angielski|ang.]] ''behavior'') – skoordynowane postępowanie [[organizm]]u w odniesieniu do określonego otoczenia w określonym czasie, różnego rodzaju [[Reakcja (behawioryzm)|reakcje]] na [[bodziec (behawioryzm)|bodźce]]<ref group="uwaga">Zobacz też [[bodziec (psychologia)|bodźce w psychologii]] i w [[bodziec (fizjologia)|fizjologii]].</ref> z otoczenia (układ bodziec – reakcja, ang. ''stimulus'' – ''reaction'', S–R), np. wykonywane za pomocą grup [[mięsień|mięśni]] reakcje ruchowe.
-Zachowanie może być ''reaktywne'' lub ''celowe'' - ukierunkowane na osiągnięcie celu (czynność):
-* jest rezultatem działania [[bodziec|bodźców]] zewnętrznych (''[[behawioryzm]]'')
-* jest rezultatem działania [[popęd]]ów, zdeterminowane przez wcześniejsze doświadczenia i w dużej mierze [[nieświadomość|nieświadome]] (''[[psychoanaliza]]'')
-* jest wynikiem [[potrzeba|potrzeby]] eksploracji i [[procesy poznawcze|procesów poznawczych]] (''[[psychologia poznawcza]]'')
-* jest rezultatem doświadczanej akceptacji (''[[psychologia humanistyczna]]'')
-* jest [[komunikat]]em pozostającym w sprzężeniu zwrotnym, zarówno przyczyną, jak i skutkiem (''[[psychologia systemowa]]'')
-* jest usiłowaniem [[adaptacja|przystosowania się]] organizmu w celu przetrwania (''[[psychologia ewolucyjna]]'')
+Zachowanie może być reaktywne lub celowe – ukierunkowane na osiągnięcie celu (czynność).
-Zachowanie człowieka jest rezultatem [[wychowanie|wychowania]]
+W zależności od dziedziny nauki uważa się, że zachowanie:
+* jest rezultatem działania [[Bodziec (behawioryzm)|bodźców]] zewnętrznych (''[[behawioryzm]]''),
+* jest rezultatem działania [[Popęd (psychoanaliza)|popędów]], zdeterminowane przez wcześniejsze doświadczenia i w dużej mierze [[Nieświadomość (psychoanaliza)|nieświadome]] (''[[psychoanaliza]]''),
+* jest wynikiem [[potrzeba|potrzeby]] eksploracji i [[procesy poznawcze|procesów poznawczych]] (''[[psychologia poznawcza]]''),
+* jest rezultatem doświadczanej akceptacji (''[[psychologia humanistyczna]]''),
+* jest [[komunikat]]em pozostającym w [[sprzężenie zwrotne|sprzężeniu zwrotnym]], zarówno przyczyną, jak i skutkiem (''[[psychologia systemowa]]''),
+* jest usiłowaniem przystosowania się [[organizm]]u w celu przetrwania (''[[psychologia ewolucyjna]]'').
 == Przykłady zachowań ==
 * [[zachowanie prospołeczne]]
+* [[zachowanie społeczne]]
 * [[zachowanie antyspołeczne]]
 * [[zachowanie organizacyjne]]
 * [[zachowanie apetytywne]]
-* [[zachowanie asertywne]]
+* [[Asertywność|zachowanie asertywne]]
+* [[zachowania eksploracyjne]]
 * [[zachowanie impulsywne]]
-* [[zachowanie ingracjacyjne]]
+* [[Ingracjacja|zachowanie ingracjacyjne]]
-* [[zachowanie masy]]
 * [[zachowanie poznawcze]]
 * [[zachowanie reakcyjne]]
@@ Linia 26: / Linia 29: @@
 * [[zachowanie w pierwszych stosunkach seksualnych]]
 * [[zachowanie kompulsywne]]
+* [[zachowania zdrowotne]]<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Porta | imię = Miquel | tytuł = A Dictionary of Epidemiology | wydawca = Oxford University Press | miejsce = New York | data = 2008 | strony = 157 | isbn = 978-0-19-531449-6}}</ref>
 == Zobacz też ==
 {{wikisłownik|zachowanie}}
+* [[Emocja|emocje]]
 * [[motywacja]]
 * [[kateksja]]
+* [[wychowanie]]
+== Uwagi ==
+{{Uwagi}}
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[Kategoria:Psychologia]]
+[[Kategoria:Psychologia]]
-[[ar:سلوك]]
-[[an:Comportamiento]]
-[[be:Паводзіны]]
-[[be-x-old:Паводзіны]]
-[[bs:Ponašanje]]
-[[bg:Поведение]]
-[[ca:Comportament]]
-[[cs:Chování]]
-[[cy:Ymddygiad]]
-[[da:Adfærd]]
-[[de:Verhalten (Biologie)]]
-[[et:Käitumine]]
-[[el:Συμπεριφορά]]
-[[en:Behavior]]
-[[es:Comportamiento]]
-[[eo:Konduto]]
-[[fa:رفتار]]
-[[hif:Chaalchalan]]
-[[fr:Comportement]]
-[[gl:Comportamento]]
-[[ko:행동]]
-[[hi:व्यवहार प्रक्रिया]]
-[[hr:Ponašanje]]
-[[is:Hegðun]]
-[[it:Comportamento]]
-[[he:התנהגות]]
-[[kbd:ЩытыкӀэ]]
-[[sw:Tabia]]
-[[ht:Konpòtman]]
-[[la:Mores]]
-[[lv:Uzvedība]]
-[[lt:Elgesys]]
-[[hu:Viselkedés]]
-[[ms:Tingkah laku]]
-[[nl:Gedrag]]
-[[ja:行動]]
-[[no:Atferd]]
-[[nn:Åtferd]]
-[[oc:Comportament]]
-[[pnb:سلوک]]
-[[pt:Comportamento]]
-[[kaa:Minez-qulıq]]
-[[ro:Comportament]]
-[[rue:Хованя ся]]
-[[ru:Поведение]]
-[[sah:Майгы]]
-[[simple:Behavior]]
-[[sk:Správanie]]
-[[sl:Vedenje]]
-[[sr:Понашање]]
-[[sh:Ponašanje]]
-[[fi:Käyttäytyminen]]
-[[sv:Beteende]]
-[[tl:Ugali]]
-[[ta:நடத்தை]]
-[[tr:Davranış]]
-[[uk:Поведінка]]
-[[ur:سلوک]]
-[[za:Hingzveiz]]
-[[vi:Hành vi]]
-[[war:Batasan]]
-[[zh:行為]]