Przejdź do zawartości

Kosobudy (województwo pomorskie): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Adas bot (dyskusja | edycje)
m Poprawki infoboksa
Aktualizacja URL do rozprawy doktorskiej
 
(Nie pokazano 44 wersji utworzonych przez 31 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Wieś infobox
{{Polska miejscowość infobox
|Wieś=Kosobudy
|nazwa = Kosobudy
|rodzaj miejscowości = wieś
|dopełniacz_wsi=
|zdjęcie = Blick auf Kossabude in Pommern.jpg
|herb_wsi=
|opis zdjęcia = Panorama wsi
|rodzaj_gminy=
|alt zdjęcia =
|flaga_wsi=
|województwo = pomorskie
|mapa_wsi=
|powiat = [[Powiat chojnicki|chojnicki]]
|województwo=pomorskie
|gmina = [[Brusy (gmina)|Brusy]]
|powiat=chojnicki
|sołectwo =
|powiatshort=chojnicki
|miejscowość podstawowa =
|gmina=Brusy
|wysokość =
|gminashort=Brusy
|liczba ludności = 793
|miejska=
|rok = 2008
|powierzchnia=
|strefa numeracyjna = 52
|stopniN=
|kod pocztowy = 89-632<ref>{{Poczta Polska|2022-10|s=517}}</ref>
|minutN=
|tablice rejestracyjne = GCH
|sekundN=
|SIMC = 0079869
|stopniE=
|kod mapy = Brusy (gmina)
|minutE=
|współrzędne = 53°52'29"N 17°45'24"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|58988|data=2023-11-05}}</ref>
|sekundE=
|commons = Category:Kosobudy, Pomeranian Voivodeship
|wysokość=
|www =
|rok=
}}
|populacja=
[[Plik:Ciconia ciconia nest Kosobudy2.jpg|thumb|200px|Gniazdo bociana białego w Kosobudach]]
|gęstość=
'''Kosobudy''' ([[Język kaszubski|kaszub.]] '''Kòsobùdë''', [[niem.]] ''Kossabude'') – [[wieś]] [[Kaszuby|kaszubska]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo pomorskie|województwie pomorskim]], w [[powiat chojnicki|powiecie chojnickim]], w [[Brusy (gmina)|gminie Brusy]].
|nr_kier=52
|kod_poczt=
|tablica_rej=GCH
|SIMC=
|sołtys=
|www=
|zdjęcie=
|galeria_commons=
|}}
'''Kosobudy''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo pomorskie|województwie pomorskim]], w [[powiat chojnicki|powiecie chojnickim]], w [[gmina Brusy|gminie Brusy]].


[[podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo bydgoskie|województwa bydgoskiego]].
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady [[Kosobudy (gromada)|Kosobudy]], po jej zniesieniu w gromadzie [[Brusy-Północ (gromada)|Brusy-Północ]]. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo bydgoskie (1975–1998)|województwa bydgoskiego]].

{|class="wikitable" width="60%"
Zobacz też: [[Kosobudy]]
|+Integralne części wsi Kosobudy{{r|R2013}}{{r|teryt}}
<!--
|-
===Linki zewnętrzne===
! SIMC !! Nazwa !! Rodzaj
{{Linki do map Polski|
|-
stopniN=|
|1000901 || [[Kosobudy-Wybudowanie]] || część wsi
minutN=|
|-
sekundN=|
|}
stopniE=|

minutE=|
== Historia ==
sekundE=|
W 1324 [[Zakon krzyżacki]] uzyskał drogą wymiany Kosobudy. W 1326 w miejscowości istniał już dwór krzyżacki który przejął rolę poprzednio sprawowana przez [[Brusy]]. Urzędował tam urzędnik zarządzający okręgiem zaborskim w [[Komturia tucholska|komturstwie tucholskim]].<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Knyżewski |imię = Marcel |tytuł = Siedziby średnich i niższych rangą urzędników krzyżackich na terenie dzisiejszej Polski. Studium archeologiczne (Rozprawa doktorska) |url = https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/handle/11089/25143 |wydawca = Instytut Archeologii Uniwersytet Łódzki |miejsce = Łódź |rok = 2018 |strony = 103,392 |data dostępu = 2024-02-22}}</ref>
szerokość_dziesiętna=|
Od 20 listopada do grudnia 1906 r., a następnie ponownie od początku stycznia do 12 stycznia 1907 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: Borkowski, J. Januszewski, J. Jączkowski, J. Szopiński, L. Wernke. Strajk był elementem znacznie większej [[Strajki szkolne w Prusach Zachodnich (1906–1907)|akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych]], która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym [[Strajk dzieci wrzesińskich|strajkiem we Wrześni (1901)]] na czele<ref>L. Burzyńska-Wentland, ''Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907'', Gdańsk 2009, s. 224.</ref>.
długość_dziesiętna=|

extra1=|
== Zabytki ==
extra2=|
Według rejestru zabytków [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|NID]]<ref>{{Zabytek|pomorskie|strony=7|data dostępu=2016-12-19}}
</ref> na listę zabytków wpisane są:
* kościół ewangelicko-augsburski, obecnie rzymskokatolicki pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Kościelna 22, 1871, nr rej.: A-1213 z 19.09.2000
* pastorówka, obecnie przedszkole, ul. Czerska 11, nr rej.: j.w.

== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name = R2013>''Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref>

<ref name = "teryt">[http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=&level=miejsc&wojewodztwo=&powiat=&gmina=&miejscowosc=&advanced=true GUS. Rejestr TERYT]</ref>
}}
}}
-->


== Zobacz też ==
* [[Brusy]]
* [[Męcikał]]
* [[Wiele (województwo pomorskie)|Wiele]]
* inne miejscowości o tej nazwie: [[Kosobudy]]

{{Gmina Brusy}}


[[Kategoria:Kosobudy (województwo pomorskie)]]
{{pomorskie stub}}{{Polska wieś kategoria stub}}
[[Kategoria:Gmina Brusy]]

Aktualna wersja na dzień 12:28, 29 lut 2024

Kosobudy
wieś
Ilustracja
Panorama wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

chojnicki

Gmina

Brusy

Liczba ludności (2008)

793

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

89-632[2]

Tablice rejestracyjne

GCH

SIMC

0079869

Położenie na mapie gminy Brusy
Mapa konturowa gminy Brusy, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kosobudy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kosobudy”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kosobudy”
Położenie na mapie powiatu chojnickiego
Mapa konturowa powiatu chojnickiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kosobudy”
Ziemia53°52′29″N 17°45′24″E/53,874722 17,756667[1]
Gniazdo bociana białego w Kosobudach

Kosobudy (kaszub. Kòsobùdë, niem. Kossabude) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Brusy.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kosobudy, po jej zniesieniu w gromadzie Brusy-Północ. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Integralne części wsi Kosobudy[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
1000901 Kosobudy-Wybudowanie część wsi

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W 1324 Zakon krzyżacki uzyskał drogą wymiany Kosobudy. W 1326 w miejscowości istniał już dwór krzyżacki który przejął rolę poprzednio sprawowana przez Brusy. Urzędował tam urzędnik zarządzający okręgiem zaborskim w komturstwie tucholskim.[5] Od 20 listopada do grudnia 1906 r., a następnie ponownie od początku stycznia do 12 stycznia 1907 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: Borkowski, J. Januszewski, J. Jączkowski, J. Szopiński, L. Wernke. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[6].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków NID[7] na listę zabytków wpisane są:

  • kościół ewangelicko-augsburski, obecnie rzymskokatolicki pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Kościelna 22, 1871, nr rej.: A-1213 z 19.09.2000
  • pastorówka, obecnie przedszkole, ul. Czerska 11, nr rej.: j.w.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 58988
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 517 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. GUS. Rejestr TERYT
  5. Marcel Knyżewski: Siedziby średnich i niższych rangą urzędników krzyżackich na terenie dzisiejszej Polski. Studium archeologiczne (Rozprawa doktorska). Łódź: Instytut Archeologii Uniwersytet Łódzki, 2018, s. 103,392. [dostęp 2024-02-22].
  6. L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 224.
  7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 7 [dostęp 2016-12-19].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]