Kościół unicki: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 10:09, 28 lut 2024

Ten artykuł od 2018-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Kościół unicki (Unici) – chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, która przyłączyła się do Kościoła katolickiego na podstawie wzajemnej umowy wyznań i zachowując własny ryt liturgiczny, przyjmuje jednocześnie prymat papieża. Obok uznania prymatu papieża warunkiem koniecznym zawarcia unii jest istnienie sukcesji apostolskiej we wspólnocie aspirującej do katolicyzmu oraz apostolskiego symbolu wiary. Kościoły unickie zachowują częściową lub pełną (sui iuris) autonomię co do własnej organizacji – zależnie od ustaleń umowy.

Do unii katolickiej może przystąpić cała wspólnota wyznaniowa lub tylko jej część.

Praktyka zawierania unii ma długotrwałą tradycję i związana była ze schizmami oraz separatyzmem pierwszych patriarchatów. Nasiliła się jednak i przyjęła formę formalną po schizmie wschodniej w 1054.

Głównym zarzutem stawianym przeciwko praktyce unii jest prozelityzm.

W Polsce unitami potocznie określa się wiernych obecnego Kościoła greckokatolickiego (niegdyś Kościoła unickiego, powstałego w Rzeczypospolitej po unii brzeskiej) oraz Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowiańskiego.

Nie należy utożsamiać wszystkich katolickich Kościołów wschodnich z Kościołami unickimi, ponieważ pojęcia te nie są wymienne. Istnieją bowiem Kościoły, które formalnie nigdy nie zerwały łączności ze Stolicą Apostolską, więc i formalna unia kościelna nie była potrzebna (np. maronici, których łączność z Rzymem potwierdzono w 1182, lub Kościół italo-grecki).

Procesy zjednoczeniowe odbywały się również w Kościołach niekatolickich. Przykładem mogą być Kościoły ewangelicko-unijne.

Wybrane Kościoły unickie

Kościół katolicki obrządku ormiańskiego – unia zawarta została w 1195
Kościół chaldejski – 1245
Kościół katolicki obrządku etiopskiego – 1431
Kościół unicki w I Rzeczypospolitej – 1596
Syromalabarski Kościół katolicki – 1599
Kościół melchicki – 1709
Słowacka cerkiew greckokatolicka – 1771
Kościół katolicki obrządku koptyjskiego – 1814
Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-rosyjskiego – 1905
Grecki Kościół katolicki – 1911
Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego – 1924
Syromalankarski Kościół katolicki – 1930

Zobacz też

Bibliografia

ABC chrześcijanina. Mały słownik Zalewski, Sylwester (red.), Warszawa 1999. ISBN 83-85762-95-7.

Linki zewnętrzne

Unici.pl

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Dopracować|źródła=2018-12}}
-{{Kościół katolicki|1=2}}
-'''Kościół unicki (Unici)''' – [[Chrześcijaństwo|chrześcijańska]] [[Wspólnota religijna|wspólnota wyznaniowa]], która przyłączyła się do [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]] na podstawie wzajemnej umowy [[wyznanie|wyznań]] i zachowując własny [[Obrządek|ryt liturgiczny]], przyjmuje jednocześnie prymat [[papież]]a. Obok uznania prymatu papieża warunkiem koniecznym zawarcia unii jest istnienie [[Sukcesja apostolska|sukcesji apostolskiej]] we wspólnocie aspirującej do katolicyzmu oraz [[Apostolski symbol wiary|apostolskiego symbolu wiary]]. Kościoły unickie zachowują częściową lub pełną ([[Sui iuris#Kościoły sui iuris|''sui iuris'']]) autonomię co do własnej organizacji – zależnie od ustaleń umowy.
+'''Kościół unicki''' ('''Unici''') – [[Chrześcijaństwo|chrześcijańska]] [[Wspólnota religijna|wspólnota wyznaniowa]], która przyłączyła się do [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]] na podstawie wzajemnej umowy [[wyznanie|wyznań]] i zachowując własny [[Obrządek|ryt liturgiczny]], przyjmuje jednocześnie prymat [[papież]]a. Obok uznania prymatu papieża warunkiem koniecznym zawarcia unii jest istnienie [[Sukcesja apostolska|sukcesji apostolskiej]] we wspólnocie aspirującej do katolicyzmu oraz [[Apostolski symbol wiary|apostolskiego symbolu wiary]]. Kościoły unickie zachowują częściową lub pełną ([[Sui iuris#Kościoły sui iuris|''sui iuris'']]) autonomię co do własnej organizacji – zależnie od ustaleń umowy.
-[[File:Obrona tajemnic krztu prawosławnego chrześcijaństwa.jpg|thumb|Polemiczny druk unicki Andrzeja Chrząstowskiego wydany w [[Wilno|Wilnie]] w 1584 roku.]]
+[[Plik:Obrona tajemnic krztu prawosławnego chrześcijaństwa.jpg|thumb|Polemiczny druk unicki Andrzeja Chrząstowskiego wydany w [[Wilno|Wilnie]] w 1584 roku.]]
 Do unii katolickiej może przystąpić cała wspólnota wyznaniowa lub tylko jej część.
@@ Linia 10: / Linia 10: @@
 Głównym zarzutem stawianym przeciwko praktyce unii jest [[prozelityzm]].
-W Polsce unitami potocznie określa się wiernych obecnej [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|Ukraińskiej Cerkwi greckokatolickiej]] (niegdyś [[Kościoły greckokatolickie|Kościoła greckokatolickiego]], powstałego w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]] po [[unia brzeska|unii brzeskiej]]) oraz [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce|Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowiańskiego]].
+W Polsce unitami potocznie określa się wiernych obecnego [[Kościół greckokatolicki w Polsce|Kościoła greckokatolickiego]] (niegdyś [[Kościół unicki w I Rzeczypospolitej|Kościoła unickiego]], powstałego w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]] po [[unia brzeska|unii brzeskiej]]) oraz [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce|Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowiańskiego]].
-Nie należy utożsamiać wszystkich [[Katolickie Kościoły wschodnie|katolickich Kościołów wschodnich]] z Kościołami unickimi, ponieważ pojęcia te nie są wymienne. Istnieją bowiem Kościoły, które formalnie nigdy nie zerwały łączności ze [[Stolica Apostolska|Stolicą Apostolską]], więc i formalna unia kościelna nie była potrzebna (np. [[Kościół maronicki|maronici]], których łączność z Rzymem potwierdzono w [[1182]], lub [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-włoskiego|Kościół italo-grecki]]).
+Nie należy utożsamiać wszystkich [[Katolickie Kościoły wschodnie|katolickich Kościołów wschodnich]] z Kościołami unickimi, ponieważ pojęcia te nie są wymienne. Istnieją bowiem Kościoły, które formalnie nigdy nie zerwały łączności ze [[Stolica Apostolska|Stolicą Apostolską]], więc i formalna unia kościelna nie była potrzebna (np. [[Kościół maronicki|maronici]], których łączność z Rzymem potwierdzono w 1182, lub [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-włoskiego|Kościół italo-grecki]]).
-Procesy zjednoczeniowe odbywały się również w Kościołach niekatolickich. Przykładem mogą być [[Kościół ewangelicko-unijny|Kościoły ewangelicko-unijne]].
+Procesy zjednoczeniowe odbywały się również w Kościołach niekatolickich. Przykładem mogą być [[Kościoły ewangelicko-unijne]].
 == Wybrane Kościoły unickie ==
-* [[Kościół katolicki obrządku ormiańskiego]] – unia zawarta została w [[1195]]
+* [[Kościół katolicki obrządku ormiańskiego]] – unia zawarta została w 1195
-* [[Kościół chaldejski]] – [[1245]]
+* [[Kościół chaldejski]] – 1245
-* [[Kościół katolicki obrządku etiopskiego]] – [[1431]]
+* [[Kościół katolicki obrządku etiopskiego]] – 1431
-* [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|Ukraińska Cerkiew greckokatolicka]] – [[1596]]
+* [[Kościół unicki w I Rzeczypospolitej]] – 1596
-* [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-białoruskiego]] - [[1596]]
+* [[Syromalabarski Kościół katolicki]] – 1599
-* [[Syromalabarski Kościół katolicki]] – [[1599]]
+* [[Kościół melchicki]] – 1709
-* [[Kościół melchicki]] – [[1709]]
+* [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowackiego|Słowacka cerkiew greckokatolicka]] – 1771
-* [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowackiego|Słowacka cerkiew greckokatolicka]] – [[1771]]
+* [[Kościół katolicki obrządku koptyjskiego]] – 1814
-* [[Kościół katolicki obrządku koptyjskiego]] – [[1814]]
+* [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-rosyjskiego]] – 1905
-* [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-rosyjskiego]] - [[1905]]
+* [[Grecki Kościół katolicki]] – 1911
-* [[Grecki Kościół katolicki]] – [[1911]]
+* [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce|Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego]] – 1924
+* [[Syromalankarski Kościół katolicki]] – 1930
-* [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce|Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego]] - [[1924]]
-* [[Syromalankarski Kościół katolicki]] – [[1930]]
 == Zobacz też ==
+* [[Wincenty Lewoniuk i 12 towarzyszy]]
-* [[Kościół bizantyjsko-słowiański w Polsce|neounici]]
-* [[unia brzeska]]
-* [[męczennicy z Pratulina]]
 * [[dyzunici]]
 == Bibliografia ==
-* ''ABC chrześcijanina. Mały słownik'' Zalewski, Sylwester (red.), Warszawa 1999. ISBN 83-85762-95-7
+* ''ABC chrześcijanina. Mały słownik'' Zalewski, Sylwester (red.), Warszawa 1999. {{ISBN|83-85762-95-7}}.
 == Linki zewnętrzne ==
 * [http://unici.pl/ Unici.pl]
+{{Kościół katolicki}}
 [[Kategoria:Chrześcijańskie związki wyznaniowe|U]]
 [[Kategoria:Kościół katolicki]]
-[[ja:帰一教会]]

Organizacja	Papież Kolegium Kardynałów Sobór powszechny Synod Konferencja episkopatu Kościół łaciński Katolickie Kościoły wschodnie
Początki i historia	Jezus Chrystus Ewangelia Sukcesja apostolska Ojcowie Kościoła Chrześcijaństwo Wielka schizma wschodnia Reformacja Katolicyzm Kościół unicki
Teologia	Trójca Święta (Bóg Ojciec, Syn Boży, Duch Święty) Piekło Niebo Czyściec Łaska Dusza Zbawienie Wcielenie Matka Boża Świętych obcowanie Kanon Biblii Dogmat Tradycja apostolska Apostolski symbol wiary Sakrament
Liturgia	Diakon Prezbiter Biskup Msza Liturgia godzin Rok liturgiczny Novus Ordo Missae Klasyczny ryt rzymski Ryt aleksandryjski Ryt antiocheński Ryt bizantyjski Ryt chaldejski Ryt ormiański