Przejdź do zawartości

Kadet: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
 
(Nie pokazano 38 wersji utworzonych przez 20 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Dopracować|polonocentryzm|Ten artykuł omawia znaczenie słowa w Wojsku Polskim; spróbuj rozwinąć i wyjaśnić znaczenie słowa ''kadet'' w innych armiach i rodzajach sił zbrojnych – np. w marynarce wojennej.}}
{{inne znaczenia|słuchaczy szkoły chorążych|[[Partia Konstytucyjno-Demokratyczna|Kadeci – członkowie rosyjskiej partii politycznej]]}}
[[Plik:Ładowanie tasmy do ZU 23 2.JPG|thumb|300px|Kadet ładuje taśmy z nabojami kal. 23 mm do skrzynki]]
[[Plik:Ładowanie tasmy do ZU 23 2.JPG|thumb|300px|Kadet ładuje taśmy z nabojami kal. 23 mm do skrzynki]]
'''Kadet''' tytuł [[uczeń|ucznia]] bez szczególnego nadania w [[szkolnictwo wojskowe|szkole wojskowej]], a także w szkole pożarniczej, którym posługuje się tylko w okresie nauki w szkole kadetów<ref>Art. 1 pkt 56 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw ({{Dziennik Ustaw|2009|161|1278}})</ref>.
[[Plik:Cadets in class.jpg|thumb|300px|Kadeci ze szkoły w Bangladeszu]]
'''Kadet''' to tytuł [[słuchacz]]a [[Szkoła (oświata)|szkoły]] [[chorąży]]ch ([[szkolnictwo wojskowe|szkoły wojskowej]] i niektórych innych [[służby mundurowe|służb mundurowych]]) przed jej ukończeniem.


== Historia ==
Zgodnie z przepisami ubiorczymi [[Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej|Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej]] kadeci mieli [[naramiennik]]i obszyte dodatkowo białą lamówką. Ponadto na naramiennikach nosili metalową odznakę z inicjałami "SCh" owiniętą w dolnym fragmencie liściem dębu ([[Szkoła Chorążych]]). Na rękawach mundurów wyjściowych mieli naszyte kątowo załamane paski (krokiewki), których liczba oznaczała rok nauki. Szkoły Chorążych były II lub III letnie. Do Szkół Chorążych III letnich były przyjmowane osoby z [[wykształcenie zasadnicze|wykształceniem zasadniczym]], natomiast do Szkół Chorążych II letnich były przyjmowane osoby z [[wykształcenie średnie|wykształceniem średnim]].
Kadet to określenie uczniów szkół wojskowych dla [[małoletni]]ch wieku 12–16 lat, zapewniających najczęściej oprócz podstawowego wyszkolenia militarnego, wykształcenie ogólne, najczęściej na poziomie szkoły gimnazjalnej. W Polsce szkoły takie funkcjonowały od XVIII w., przez [[Historia Polski (1918–1939)|okres międzywojenny XX w.]] i w [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] pod nazwą [[Korpus kadetów|korpusów kadetów]]. Marszałek [[Józef Piłsudski]] ustanowił dzień [[21 maja]] (rozpoczęcie walk na górze św. Anny) oficjalnym „[[Dzień Kadeta|Dniem Kadeta]]”.


== Współcześnie ==
W SZ RP obecnie nie szkoli się kandydatów na chorążych. Samodzielny [[korpus osobowy|korpus]] chorążych został zlikwidowany, natomiast [[żołnierz]]e noszący [[stopień wojskowy]] z korpusu chorążych zachowują go dożywotnio. W chwili obecnej stopień chorążego należy do stopni [[podoficer]]ów starszych , liczba stopni (etatowych) została ograniczona do czterech z sześciu ([[młodszy chorąży]], [[chorąży]], [[starszy chorąży]] i [[starszy chorąży sztabowy]]).
Od dnia 1 stycznia 2010 roku, tytuł kadeta otrzymują [[żołnierz]]e służby przygotowawczej kształcący się na pierwszy wojskowy stopień [[podoficer]]ski – [[kapral]]a. Objęci kształceniem otrzymują tytuł kadeta, bez szczególnego nadania z dniem rozpoczęcia pełnienia kandydackiej służby przygotowawczej.
Z dniem 23 marca 2011 roku, tytuł kadeta może być używany także przez żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, w stopniach szeregowych, kształcących się na podoficera. Wymienieni otrzymują tytuł kadeta, bez szczególnego nadania:
* w czasie odbywania [[Zasadnicza służba wojskowa|zasadniczej służby wojskowej]] – z dniem rozpoczęcia kształcenia;
* w ramach kursu podoficerskiego w czasie odbywania [[ćwiczenia wojskowe|ćwiczeń wojskowych]] lub pełnienia okresowej służby wojskowej – z dniem rozpoczęcia kształcenia;
* w czasie pełnienia [[służba wojskowa|służby wojskowej]] w razie ogłoszenia [[mobilizacja|mobilizacji]] i w czasie [[wojna|wojny]] – z dniem rozpoczęcia [[kształcenie|kształcenia]]<ref>Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 lutego 2011 r. w sprawie tytułów wojskowych żołnierzy w czynnej służbie wojskowej ({{Dziennik Ustaw|2011|50|257}}).</ref>.


Tytuł kadeta jest stosowany również w innych służbach mundurowych. Jedną z takich instytucji jest Państwowa Straż Pożarna. Słuchacze Szkół Aspirantów w ramach służby kandydackiej otrzymują tytuł kadeta na ślubowaniu, które jest zwieńczeniem przeszkolenia unitarnego odbywanego na poligonie pożarniczym przez 2 miesiące.
Również określenie uczniów szkół wojskowych dla [[małoletni]]ch, zapewniających najczęściej oprócz podstawowego wyszkolenia militarnego, wykształcenie ogólne, najczęściej na poziomie szkoły średniej. W Polsce szkoły takie funkcjonowały od [[XVIII wiek|XVIII w.]], przez [[Dwudziestolecie międzywojenne w Polsce|okres międzywojenny XX w.]] i w [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] pod nazwą [[Korpus kadetów|korpusów kadetów]].


== Oznaczenie ==
Od dnia 1 stycznia 2010 roku tytuł kadeta otrzymują [[żołnierz]]e służby przygotowawczej kształcący się na [[podoficer]]a. Wymienieni otrzymują tytuł bez szczególnego nadania z dniem rozpoczęcia pełnienia służby przygotowawczej<ref>Art. 1 pkt 56 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 161, poz. 1278).</ref>.
W [[Wojsko polskie w okresie Sejmu Wielkiego|Wojsku polskim w okresie Sejmu Wielkiego]] i w [[Wojsko Tadeusza Kościuszki|wojsku Kościuszki]] oznaką stopnia był 1 galon na mankietach i 1 galon na kołnierzu{{odn|Linder|1960|s=oznaki stopni podoficerów}}.


== Zasługi ==
Od dnia 23 marca 2011 roku tytuł kadeta może być używany także przez żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, w stopniach szeregowych, kształcących się na podoficera. Wymienieni otrzymują tytuł kadeta bez szczególnego nadania:
Nadawanie tytułu honorowy „[[Wzorowy Kadet]]” wraz z legitymacją i odznaką<ref>Dziennik Ustaw z dnia 16 października 1999 r., nr. 84, poz. 938, zał. nr 8, WZORY LEGITYMACJI ODZNAK TYTUŁÓW HONOROWYCH</ref>.
* w czasie odbywania zasadniczej służby wojskowej – z dniem rozpoczęcia kształcenia;
* w ramach kursu podoficerskiego w czasie odbywania [[ćwiczenia wojskowe|ćwiczeń wojskowych]] lub pełnienia okresowej służby wojskowej – z dniem rozpoczęcia kształcenia;
* w czasie pełnienia [[służba wojskowa|służby wojskowej]] w razie ogłoszenia [[mobilizacja|mobilizacji]] i w czasie [[wojna|wojny]] – z dniem rozpoczęcia [[kształcenie|kształcenia]]<ref>Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 lutego 2011 r. w sprawie tytułów wojskowych żołnierzy w czynnej służbie wojskowej (Dz. U. 2011 r. Nr 50, poz. 257).</ref>.


== Kadet Patronem ==
* [[10 Pułk Artylerii Mieszanej]] w garnizonie [[Kędzierzyn-Koźle]].
* [[Szkoła Podoficerska]] Wojsk Lądowych (SPWL) we [[Wrocław]]iu im. kadeta [[Zygmunt Kuczyński (kadet)|Zygmunta Kuczyńskiego]].
* Szkoła Podstawowa Publiczna nr 12 im. kadeta Zygmunta Kuczyńskiego w m. Kędzierzyn-Koźle.

== Etykieta Kadeta ==
Kadeci (uczniowie) w [[Szkoła Rycerska|szkole rycerskiej]] przedstawiali się przełożonym (nauczycielom) w formie regulaminowej np.: Kadet Jan Kowalski, Kadet Maria Nowak oraz nadal zwracają się wzajemnie w korpusie kadetów formie grzecznościowej (Pan/Pani) przed tytułem.

== Zobacz też ==
{{wikisłownik|kadet}}
* [[elew]]
* [[podchorąży (tytuł wojskowy)]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Linder| imię=Karol|tytuł= Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie| data=1960|wydawca=Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej| miejsce=Warszawa|odn=tak}}
# PWN Leksykon: ''Wojsko, wojna, broń'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9
* {{Cytuj|autor = Zdzisław Sawicki; Jerzy Waszkiewicz; Adam Wielechowski |tytuł = Mundur i odznaki Wojska Polskiego. Czas przemian |data = 1997 |isbn = 83-11-08588-9 |miejsce = Warszawa |wydawca = wyd. Bellona |oclc = 750943548}}
# Dzienniki Ustaw
* PWN Leksykon: ''Wojsko, wojna, broń'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, {{ISBN|83-01-13506-9}}
* {{Dziennik Ustaw|2011|50|257}}.
* {{Dziennik Ustaw|2009|161|1278}}.

== Linki zewnętrzne ==
* [http://web.archive.org/web/20190119121536/http://kadeci2rp.pl/index.php?co=art&j=76 Związek Kadetów II RP w Warszawie]

{{Kontrola autorytatywna}}


[[Kategoria:Szkolnictwo wojskowe|*]]
[[Kategoria:Szkolnictwo wojskowe|*]]
[[Kategoria:Korpusy kadetów|*3]]
[[Kategoria:Korpusy kadetów|*3]]
[[Kategoria:Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej]]
[[Kategoria:Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej]]
[[Kategoria:Wojsko]]

Aktualna wersja na dzień 18:22, 3 lut 2024

Kadet ładuje taśmy z nabojami kal. 23 mm do skrzynki

Kadet – tytuł ucznia bez szczególnego nadania w szkole wojskowej, a także w szkole pożarniczej, którym posługuje się tylko w okresie nauki w szkole kadetów[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Kadet to określenie uczniów szkół wojskowych dla małoletnich wieku 12–16 lat, zapewniających najczęściej oprócz podstawowego wyszkolenia militarnego, wykształcenie ogólne, najczęściej na poziomie szkoły gimnazjalnej. W Polsce szkoły takie funkcjonowały od XVIII w., przez okres międzywojenny XX w. i w PRL pod nazwą korpusów kadetów. Marszałek Józef Piłsudski ustanowił dzień 21 maja (rozpoczęcie walk na górze św. Anny) oficjalnym „Dniem Kadeta”.

Współcześnie

[edytuj | edytuj kod]

Od dnia 1 stycznia 2010 roku, tytuł kadeta otrzymują żołnierze służby przygotowawczej kształcący się na pierwszy wojskowy stopień podoficerskikaprala. Objęci kształceniem otrzymują tytuł kadeta, bez szczególnego nadania z dniem rozpoczęcia pełnienia kandydackiej służby przygotowawczej. Z dniem 23 marca 2011 roku, tytuł kadeta może być używany także przez żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, w stopniach szeregowych, kształcących się na podoficera. Wymienieni otrzymują tytuł kadeta, bez szczególnego nadania:

Tytuł kadeta jest stosowany również w innych służbach mundurowych. Jedną z takich instytucji jest Państwowa Straż Pożarna. Słuchacze Szkół Aspirantów w ramach służby kandydackiej otrzymują tytuł kadeta na ślubowaniu, które jest zwieńczeniem przeszkolenia unitarnego odbywanego na poligonie pożarniczym przez 2 miesiące.

Oznaczenie

[edytuj | edytuj kod]

W Wojsku polskim w okresie Sejmu Wielkiego i w wojsku Kościuszki oznaką stopnia był 1 galon na mankietach i 1 galon na kołnierzu[3].

Zasługi

[edytuj | edytuj kod]

Nadawanie tytułu honorowy „Wzorowy Kadet” wraz z legitymacją i odznaką[4].

Kadet Patronem

[edytuj | edytuj kod]

Etykieta Kadeta

[edytuj | edytuj kod]

Kadeci (uczniowie) w szkole rycerskiej przedstawiali się przełożonym (nauczycielom) w formie regulaminowej np.: Kadet Jan Kowalski, Kadet Maria Nowak oraz nadal zwracają się wzajemnie w korpusie kadetów formie grzecznościowej (Pan/Pani) przed tytułem.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Art. 1 pkt 56 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2009 r. nr 161, poz. 1278)
  2. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 lutego 2011 r. w sprawie tytułów wojskowych żołnierzy w czynnej służbie wojskowej (Dz.U. z 2011 r. nr 50, poz. 257).
  3. Linder 1960 ↓, s. oznaki stopni podoficerów.
  4. Dziennik Ustaw z dnia 16 października 1999 r., nr. 84, poz. 938, zał. nr 8, WZORY LEGITYMACJI ODZNAK TYTUŁÓW HONOROWYCH

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]