Rzeczyca (powiat tomaszowski): Różnice pomiędzy wersjami

Rzeczyca
	wieś
	; Kościół św. Katarzyny
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	tomaszowski
Gmina	Rzeczyca
Liczba ludności (2011)	1531
Strefa numeracyjna	44
Kod pocztowy	97-220
Tablice rejestracyjne	ETM
SIMC	0551527
	Położenie na mapie gminy Rzeczyca Rzeczyca
	Położenie na mapie Polski Rzeczyca
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Rzeczyca
	Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego Rzeczyca
	51°35′54″N 20°17′43″E/51,598333 20,295278
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 11:15, 30 sty 2024

Rzeczyca – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona na pograniczu Równiny Piotrkowskiej i Doliny Białobrzeskiej, w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Rzeczyca.

Miejscowość jest siedzibą gminy Rzeczyca. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa piotrkowskiego.

Historia

Wieś królewska tenuty inowłodzkiej, położona w powiecie brzezińskim województwa łęczyckiego w końcu XVI wieku^[4]. Rzeczyca uzyskała lokację miejską przed 1775 rokiem, zdegradowana przed 1793 rokiem^[5].

W II poł. XVIII wieku mieszkał tu Jędrzej Kitowicz, znany kronikarz, który zasłynął swoimi Pamiętnikami.

W 1839 r. dobra rzeczyckie zostały nabyte przez Ludwika Jana Lewińskiego i Wiktorię z domu Żmichowską^[6]. Wiktoria była siostrą pisarki Narcyzy Żmichowskiej^[6], która przebywając w Rzeczycy w latach 1842–1845 napisała swoje największe dzieło Poganka, a także prowadziła nielegalną szkołę wiejską. W latach 1852 i 1853 we dworze w Rzeczycy gościł Oskar Kolberg^[6].

W 1857 roku majątek Rzeczyca nabył Wincenty Szweycer^[7]. Po jego śmierci (1872) majątek przejął jego młodszy syn Michał Teofil Szweycer (1843–1919)^[8], a następnie wnuk Michał Szweycer (1885–1959), właściciel majątku Rzeczyca, Lubocz i Bartoszówka. Majątek Rzeczyca należał do rodziny Szweycerów do 1945, kiedy uległ konfiskacie^[9].

przez miejscowość biegnie Łódzka magistrala rowerowa (ukł, W-E).

Zabytki

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa^[10] na listę zabytków wpisane są obiekty:

kościół parafialny pw. św. Katarzyny, 1890–1891, nr rej.: A/24 z 15.11.2005
cmentarz kościelny, jw.
park dworski, nr rej.: 796 z 27.12.1967
karczma, nr rej.: 797 z 27.12.1967

Ludzie związani z Rzeczycą

Jędrzej Kitowicz (1728-1804)
Narcyza Żmichowska (1819–1876)
Józef Kępa (1928–1998) – historyk, działacz komunistyczny, wicepremier (1976–1979)^[11].

Z Rzeczycą związana jest również rodzina aktorów – Cezarego i Radosława Pazury^{[potrzebny przypis]} oraz przodkowie aktorki Małgorzaty Sochy. Jej prapradziadek Antoni Król s. Wojciecha i Urszuli z d. Stępień w dniu ślubu 23 września 1860 r. w Rzeczycy był gajowym dworskim. Jego wybranką była szlachetnie urodzona Marianna Gębska c. Jędrzeja i Julianny z d. Babska z Nart par. Biała Rawska (akta USC parafii w Rzeczycy).

Zobacz też

Rzeczyca

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119646
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1131 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ TERYT.
↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 65.
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 68–69.
↑ ^a ^b ^c Ewa Antyborzec: "Mazowsze" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 80/I. Mazowsze. Suplement do tomów 24-28.. Poznań: 2020. ISBN 978-83-959125-1-1.
↑ Krzysztof Tomasz Witczak: Szweycer (Szwejcer), Wincenty Korneli Feliks. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 49. Warszawa–Kraków: Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności – Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2014, s. 489.
↑ Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny, cz. 4, Warszawa 1998, s. 141–143.
↑ Anna Gronczewska, Znane rody województwa łódzkiego: Szweycerowie, właściciele Rzeczycy i ziem łaskich, „Magazyn Rodzinny” z 14 XI 2009 r., dodatek do pisma „Polska Dziennik Łódzki” 2009 nr 267 (22.358), s. 2.
↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-19].
↑ Kępa Józef, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-10-25] .

Linki zewnętrzne

Rzeczyca 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 131 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119646

[2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1131 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[3] TERYT.

[4] Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 65.

[5] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 68–69.

[DWOK80/I_wpr1-6] Ewa Antyborzec: "Mazowsze" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 80/I. Mazowsze. Suplement do tomów 24-28.. Poznań: 2020. ISBN 978-83-959125-1-1.

[7] Krzysztof Tomasz Witczak: Szweycer (Szwejcer), Wincenty Korneli Feliks. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 49. Warszawa–Kraków: Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności – Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2014, s. 489.

[8] Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny, cz. 4, Warszawa 1998, s. 141–143.

[9] Anna Gronczewska, Znane rody województwa łódzkiego: Szweycerowie, właściciele Rzeczycy i ziem łaskich, „Magazyn Rodzinny” z 14 XI 2009 r., dodatek do pisma „Polska Dziennik Łódzki” 2009 nr 267 (22.358), s. 2.

[10] NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-19].

[11] Kępa Józef, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-10-25] .

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ Linia 4: / Linia 4: @@
  |zdjęcie                = Kosciół sw. Katarzyny w Rzeczycy 1.JPG
  |opis zdjęcia           = Kościół św. Katarzyny
+ |alt zdjęcia            =
  |województwo            = łódzkie
  |powiat                 = [[Powiat tomaszowski (województwo łódzkie)|tomaszowski]]
@@ Linia 13: / Linia 14: @@
  |rok                    = 2011
  |strefa numeracyjna     = 44
- |kod pocztowy           = 97-220
+ |kod pocztowy           = 97-220<ref>{{Poczta Polska|2022-10|s=1131}}</ref>
  |tablice rejestracyjne  = ETM
- |SIMC                   = 0551527<ref>[http://www.stat.gov.pl/broker/access/definitionTree.jspa TERYT]</ref>
+ |SIMC                   = 0551527<ref>[http://www.stat.gov.pl/broker/access/definitionTree.jspa TERYT].</ref>
  |kod mapy               = Rzeczyca (gmina)
- |współrzędne            = 51°35′48″N 20°17′26″E
+ |współrzędne            = 51°35'54"N 20°17'43"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|119646|data=2023-11-05}}</ref>
  |commons                = Category:Rzeczyca, powiat tomaszowski
  |www                    = http://www.rzeczyca.pl/
@@ Linia 23: / Linia 24: @@
 '''Rzeczyca''' – [[wieś]] (dawniej [[miasto]]) w [[Polska|Polsce]] położona na pograniczu [[Równina Piotrkowska|Równiny Piotrkowskiej]] i [[Dolina Białobrzeska|Doliny Białobrzeskiej]], w [[województwo łódzkie|województwie łódzkim]], w [[Powiat tomaszowski (województwo łódzkie)|powiecie tomaszowskim]], w [[Rzeczyca (gmina)|gminie Rzeczyca]].
-Miejscowość jest siedzibą [[Rzeczyca (gmina)|gminy Rzeczyca]].
+Miejscowość jest siedzibą [[Rzeczyca (gmina)|gminy Rzeczyca]]. [[podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo piotrkowskie|województwa piotrkowskiego]].
+== Historia ==
-Wieś królewska tenuty inowłodzkiej, położona w powiecie brzezińskim  [[województwo łęczyckie|województwa łęczyckiego]] w końcu XVI wieku<ref>Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 65</ref>. Rzeczyca uzyskała [[lokacja (historia)|lokację miejską]] przed [[1775]] rokiem, zdegradowana przed [[1793]] rokiem<ref>Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 68-69.</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo piotrkowskie|województwa piotrkowskiego]].
+Wieś królewska tenuty inowłodzkiej, położona w powiecie brzezińskim [[województwo łęczyckie|województwa łęczyckiego]] w końcu XVI wieku<ref>''Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy'', Warszawa 1998, s. 65.</ref>. Rzeczyca uzyskała [[lokacja (historia)|lokację miejską]] przed 1775 rokiem, zdegradowana przed 1793 rokiem<ref>Robert Krzysztofik, ''Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna'', Katowice 2007, s. 68–69.</ref>.
+W II poł. XVIII wieku mieszkał tu [[Jędrzej Kitowicz]], znany kronikarz, który zasłynął swoimi ''Pamiętnikami''.
-Ze wsią związanych jest kilku znanych ludzi. Mieszkał tu [[Jędrzej Kitowicz]], znany XVIII-wieczny kronikarz, który zasłynął swoimi „Pamiętnikami”. Inną znaną postacią związaną z Rzeczycą jest pisarka [[Narcyza Żmichowska]], która przebywając w Rzeczycy w latach 1842–1845 napisała swoje największe dzieło „Poganka”, a także prowadziła nielegalną szkołę wiejską. Z Rzeczycą związana jest również rodzina znanych aktorów – [[Cezary Pazura|Cezarego]] i [[Radosław Pazura|Radosława Pazury]].
+W 1839 r. dobra rzeczyckie zostały nabyte przez Ludwika Jana Lewińskiego i Wiktorię z domu Żmichowską{{r|DWOK80/I_wpr1}}. Wiktoria była siostrą pisarki [[Narcyza Żmichowska|Narcyzy Żmichowskiej]]{{r|DWOK80/I_wpr1}}, która przebywając w Rzeczycy w latach 1842–1845 napisała swoje największe dzieło ''Poganka'', a także prowadziła nielegalną szkołę wiejską. W latach 1852 i 1853 we dworze w Rzeczycy gościł [[Oskar Kolberg]]{{r|DWOK80/I_wpr1}}.
-W 1857 roku majątek Rzeczyca nabył [[Wincenty Szweycer]]<ref>{{cytuj książkę | tytuł = [[Polski Słownik Biograficzny]] | tom = 49 | wydawca = [[Polska Akademia Nauk]] i [[Polska Akademia Umiejętności]] – [[Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk|Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla]] | miejsce = [[Warszawa]]–[[Kraków]] | rok = 2014 | autor r = [[Krzysztof Tomasz Witczak]]|rozdział= ''Szweycer (Szwejcer), Wincenty Korneli Feliks''| strony = 489 | isbn = }}</ref>. Po jego śmierci (1872) majątek przejął jego młodszy syn [[Michał Teofil Adam Szweycer]] (1843–1919)<ref> ''Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny'', cz. 4, Warszawa 1998, s. 141–143.</ref>, a następnie wnuk Michał Szweycer (1885–1959), właściciel majątku Rzeczyca, Lubocz i Bartoszówka. Majątek Rzeczyca należał do rodziny Szweycerów aż do 1945, kiedy uległ konfiskacie<ref> Anna Gronczewska, ''Znane rody województwa łódzkiego: Szweycerowie, właściciele Rzeczycy i ziem łaskich'', „Magazyn Rodzinny” z 14 XI 2009 r., dodatek do pisma „Polska Dziennik Łódzki” 2009 nr 267 (22.358), s. 2.</ref>.
+W 1857 roku majątek Rzeczyca nabył [[Wincenty Szweycer]]<ref>{{cytuj książkę |tytuł = [[Polski Słownik Biograficzny]] |tom = 49 |wydawca = [[Polska Akademia Nauk]] i [[Polska Akademia Umiejętności]] – [[Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk|Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla]] |miejsce = Warszawa–Kraków |rok = 2014 |autor r = [[Krzysztof Tomasz Witczak]] |rozdział = ''Szweycer (Szwejcer), Wincenty Korneli Feliks'' |strony = 489 |isbn =}}</ref>. Po jego śmierci (1872) majątek przejął jego młodszy syn [[Michał Teofil Szweycer]] (1843–1919)<ref>''Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny'', cz. 4, Warszawa 1998, s. 141–143.</ref>, a następnie wnuk Michał Szweycer (1885–1959), właściciel majątku Rzeczyca, Lubocz i Bartoszówka. Majątek Rzeczyca należał do rodziny Szweycerów do 1945, kiedy uległ konfiskacie<ref>Anna Gronczewska, ''Znane rody województwa łódzkiego: Szweycerowie, właściciele Rzeczycy i ziem łaskich'', „Magazyn Rodzinny” z 14 XI 2009 r., dodatek do pisma „Polska Dziennik Łódzki” 2009 nr 267 (22.358), s. 2.</ref>.
+{{szlak|czerwony}} przez miejscowość biegnie Łódzka magistrala rowerowa (ukł, W-E).
 == Zabytki ==
-Według rejestru zabytków [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|Narodowego Instytutu Dziedzictwa]]<ref>
+Według rejestru zabytków [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|Narodowego Instytutu Dziedzictwa]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/LDZ-rej.pdf |tytuł = Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie |autor = NID |data dostępu = 2008-09-19}}</ref> na listę zabytków wpisane są obiekty:
+* [[Kościół św. Katarzyny w Rzeczycy|kościół parafialny pw. św. Katarzyny]], 1890–1891, nr rej.: A/24 z 15.11.2005
-{{cytuj stronę
-| url          = http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/LDZ-rej.pdf
-| tytuł        = Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie
-| data dostępu = 19 września 2008
-| autor        = NID
-}}
-</ref> na listę zabytków wpisane są obiekty:
-* [[Kościół św. Katarzyny w Rzeczycy|kościół parafialny pw. św. Katarzyny]], 1890-91, nr rej.: A/24 z 15.11.2005
 * cmentarz kościelny, jw.
 * park dworski, nr rej.: 796 z 27.12.1967
@@ Linia 46: / Linia 45: @@
 == Ludzie związani z Rzeczycą ==
+* [[Jędrzej Kitowicz]] (1728-1804)
-* [[Józef Kępa]] (ur. [[18 maja]] [[1928]], zm. [[28 kwietnia]] [[1998]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski [[Historia|historyk]] i [[Komunizm|działacz komunistyczny]]. Poseł na [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejm]] [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej V kadencji|V]], [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej VI kadencji|VI]] i [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej VII kadencji|VII]] kadencji, [[wiceprezes Rady Ministrów]] (1976–1979) i [[Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska|minister administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska]] (1979–1981)<ref>{{encyklopedia PWN|id = 3921918|tytuł=Kępa Józef|data dostępu=2019-10-25}}</ref>.
+* [[Narcyza Żmichowska]] (1819–1876)
+* [[Józef Kępa]] (1928–1998) – historyk, działacz komunistyczny, wicepremier (1976–1979)<ref>{{encyklopedia PWN|id = 3921918|tytuł=Kępa Józef|data dostępu=2019-10-25}}</ref>.
+Z Rzeczycą związana jest również rodzina aktorów – [[Cezary Pazura|Cezarego]] i [[Radosław Pazura|Radosława Pazury]]{{fakt|data=2022-07}} oraz przodkowie aktorki [[Małgorzata Socha|Małgorzaty Sochy]]. Jej prapradziadek Antoni Król s. Wojciecha i Urszuli z d. Stępień w dniu ślubu 23 września 1860 r. w Rzeczycy był gajowym dworskim. Jego wybranką była szlachetnie urodzona Marianna Gębska c. Jędrzeja i Julianny z d. Babska z Nart par. Biała Rawska (akta USC parafii w Rzeczycy).
 == Zobacz też ==
@@ Linia 52: / Linia 54: @@
 == Przypisy ==
-{{Przypisy}}
+{{Przypisy|
+* <ref name="DWOK80/I_wpr1">{{cytuj książkę | imię = Oskar | nazwisko = Kolberg | tytuł = Dzieła Wszystkie. Tom 80/I. Mazowsze. Suplement do tomów 24-28. | rozdział = "Mazowsze" Oskara Kolberga | nazwisko r = Antyborzec | imię r = Ewa | miejsce = Poznań | rok = 2020 | isbn = 978-83-959125-1-1}}</ref>
+}}
 == Linki zewnętrzne ==
@@ Linia 59: / Linia 63: @@
 {{Gmina Rzeczyca}}
-[[Kategoria:Rzeczyca (gmina Rzeczyca)|*]]
+[[Kategoria:Rzeczyca (powiat tomaszowski)| ]]
 [[Kategoria:Dawne miasta w województwie łódzkim]]
 [[Kategoria:Miasta w Polsce lokowane w XVIII wieku]]

Siedziba gminy	Rzeczyca
Sołectwa	Bartoszówka Bobrowiec Brzeg Brzozów Glina Grotowice Gustawów Jeziorzec Kanice Kawęczyn Lubocz Łęg Roszkowa Wola Rzeczyca (sołectwa: Rzeczyca I i Rzeczyca Nowa) Sadykierz Wiechnowice Zawady
Miejscowości niesołeckie	Brzeziny Poniatówka Stanisławów Tłumy