Rzeczyca (powiat tomaszowski): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
usunięcie Szablon:Linki do map Polski |
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
(Nie pokazano 46 wersji utworzonych przez 24 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{ |
{{Polska miejscowość infobox |
||
|nazwa = Rzeczyca |
|nazwa = Rzeczyca |
||
|rodzaj miejscowości = wieś |
|||
|herb wsi = POL gmina Rzeczyca COA.svg |
|||
| |
|zdjęcie = Kosciół sw. Katarzyny w Rzeczycy 1.JPG |
||
| |
|opis zdjęcia = Kościół św. Katarzyny |
||
| |
|alt zdjęcia = |
||
| |
|województwo = łódzkie |
||
|powiat = [[Powiat tomaszowski (województwo łódzkie)|tomaszowski]] |
|||
|opis zdjęcia = |
|||
| |
|gmina = [[Rzeczyca (gmina)|Rzeczyca]] |
||
| |
|sołectwo = |
||
|miejscowość podstawowa = |
|||
|gmina = [[Gmina Rzeczyca|Rzeczyca]] |
|||
| |
|wysokość = |
||
| |
|liczba ludności = 1531 |
||
| |
|rok = 2011 |
||
| |
|strefa numeracyjna = 44 |
||
⚫ | |||
|strefa numeracyjna = (+48) 44 |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
|SIMC = 0551527<ref>[http://www.stat.gov.pl/broker/access/definitionTree.jspa TERYT].</ref> |
|||
⚫ | |||
| |
|kod mapy = Rzeczyca (gmina) |
||
|współrzędne = 51°35'54"N 20°17'43"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|119646|data=2023-11-05}}</ref> |
|||
|mapa wsi = |
|||
⚫ | |||
|stopniN = 51 |minutN = 35 |sekundN = 48 |
|||
⚫ | |||
|stopniE = 20 |minutE = 17 |sekundE = 26 |
|||
⚫ | |||
|wikisłownik = |
|||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
'''Rzeczyca''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona na pograniczu [[Równina Piotrkowska|Równiny Piotrkowskiej]] i [[Dolina Białobrzeska|Doliny Białobrzeskiej]], w [[województwo łódzkie|województwie łódzkim]], w [[Powiat tomaszowski (województwo łódzkie)|powiecie tomaszowskim]], w [[ |
'''Rzeczyca''' – [[wieś]] (dawniej [[miasto]]) w [[Polska|Polsce]] położona na pograniczu [[Równina Piotrkowska|Równiny Piotrkowskiej]] i [[Dolina Białobrzeska|Doliny Białobrzeskiej]], w [[województwo łódzkie|województwie łódzkim]], w [[Powiat tomaszowski (województwo łódzkie)|powiecie tomaszowskim]], w [[Rzeczyca (gmina)|gminie Rzeczyca]]. |
||
Miejscowość jest siedzibą [[ |
Miejscowość jest siedzibą [[Rzeczyca (gmina)|gminy Rzeczyca]]. [[podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo piotrkowskie|województwa piotrkowskiego]]. |
||
== Historia == |
|||
[[Podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo piotrkowskie|województwa piotrkowskiego]]. |
|||
Wieś królewska tenuty inowłodzkiej, położona w powiecie brzezińskim [[województwo łęczyckie|województwa łęczyckiego]] w końcu XVI wieku<ref>''Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy'', Warszawa 1998, s. 65.</ref>. Rzeczyca uzyskała [[lokacja (historia)|lokację miejską]] przed 1775 rokiem, zdegradowana przed 1793 rokiem<ref>Robert Krzysztofik, ''Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna'', Katowice 2007, s. 68–69.</ref>. |
|||
W II poł. XVIII wieku mieszkał tu [[Jędrzej Kitowicz]], znany kronikarz, który zasłynął swoimi ''Pamiętnikami''. |
|||
Ze wsią związanych jest kilku znanych ludzi. Mieszkał tu [[Jędrzej Kitowicz]], znany XVIII-wieczny kronikarz, który zasłynął swoimi „Pamiętnikami”. Inną znaną postacią związaną z Rzeczycą jest pisarka [[Narcyza Żmichowska]], która przebywając w Rzeczycy w latach 1842-1845 napisała swoje największe dzieło „Poganka”, a także prowadziła nielegalną szkołę wiejską. Z Rzeczycą związana jest również rodzina znanych aktorów – [[Cezary Pazura|Cezarego]] i [[Radosław Pazura|Radosława Pazury]]. |
|||
W 1839 r. dobra rzeczyckie zostały nabyte przez Ludwika Jana Lewińskiego i Wiktorię z domu Żmichowską{{r|DWOK80/I_wpr1}}. Wiktoria była siostrą pisarki [[Narcyza Żmichowska|Narcyzy Żmichowskiej]]{{r|DWOK80/I_wpr1}}, która przebywając w Rzeczycy w latach 1842–1845 napisała swoje największe dzieło ''Poganka'', a także prowadziła nielegalną szkołę wiejską. W latach 1852 i 1853 we dworze w Rzeczycy gościł [[Oskar Kolberg]]{{r|DWOK80/I_wpr1}}. |
|||
W 1857 roku majątek Rzeczyca nabył [[Wincenty Szweycer]]<ref>{{cytuj książkę |tytuł = [[Polski Słownik Biograficzny]] |tom = 49 |wydawca = [[Polska Akademia Nauk]] i [[Polska Akademia Umiejętności]] – [[Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk|Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla]] |miejsce = Warszawa–Kraków |rok = 2014 |autor r = [[Krzysztof Tomasz Witczak]] |rozdział = ''Szweycer (Szwejcer), Wincenty Korneli Feliks'' |strony = 489 |isbn =}}</ref>. Po jego śmierci (1872) majątek przejął jego młodszy syn [[Michał Teofil Szweycer]] (1843–1919)<ref>''Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny'', cz. 4, Warszawa 1998, s. 141–143.</ref>, a następnie wnuk Michał Szweycer (1885–1959), właściciel majątku Rzeczyca, Lubocz i Bartoszówka. Majątek Rzeczyca należał do rodziny Szweycerów do 1945, kiedy uległ konfiskacie<ref>Anna Gronczewska, ''Znane rody województwa łódzkiego: Szweycerowie, właściciele Rzeczycy i ziem łaskich'', „Magazyn Rodzinny” z 14 XI 2009 r., dodatek do pisma „Polska Dziennik Łódzki” 2009 nr 267 (22.358), s. 2.</ref>. |
|||
{{szlak|czerwony}} przez miejscowość biegnie Łódzka magistrala rowerowa (ukł, W-E). |
|||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
Według rejestru zabytków [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|Narodowego Instytutu Dziedzictwa]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/LDZ-rej.pdf |tytuł = Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie |autor = NID |data dostępu = 2008-09-19}}</ref> na listę zabytków wpisane są obiekty: |
|||
Według rejestru zabytków [[Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków|KOBiDZ]]<ref> |
|||
⚫ | |||
{{cytuj stronę |
|||
| url = http://www.kobidz.pl/app/site.php5/getFile/9810 |
|||
| tytuł = Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie |
|||
| data dostępu = 19 września 2008 |
|||
| autor = KOBiDZ |
|||
⚫ | |||
</ref> na listę zabytków wpisane są obiekty: |
|||
⚫ | |||
* cmentarz kościelny, jw. |
* cmentarz kościelny, jw. |
||
* park dworski, nr rej.: 796 z 27.12.1967 |
* park dworski, nr rej.: 796 z 27.12.1967 |
||
* karczma, nr rej.: 797 z 27.12.1967 |
* karczma, nr rej.: 797 z 27.12.1967 |
||
== Ludzie związani z Rzeczycą == |
|||
* [[Jędrzej Kitowicz]] (1728-1804) |
|||
* [[Narcyza Żmichowska]] (1819–1876) |
|||
* [[Józef Kępa]] (1928–1998) – historyk, działacz komunistyczny, wicepremier (1976–1979)<ref>{{encyklopedia PWN|id = 3921918|tytuł=Kępa Józef|data dostępu=2019-10-25}}</ref>. |
|||
Z Rzeczycą związana jest również rodzina aktorów – [[Cezary Pazura|Cezarego]] i [[Radosław Pazura|Radosława Pazury]]{{fakt|data=2022-07}} oraz przodkowie aktorki [[Małgorzata Socha|Małgorzaty Sochy]]. Jej prapradziadek Antoni Król s. Wojciecha i Urszuli z d. Stępień w dniu ślubu 23 września 1860 r. w Rzeczycy był gajowym dworskim. Jego wybranką była szlachetnie urodzona Marianna Gębska c. Jędrzeja i Julianny z d. Babska z Nart par. Biała Rawska (akta USC parafii w Rzeczycy). |
|||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
* [[Rzeczyca]] |
* [[Rzeczyca]] |
||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy| |
|||
* <ref name="DWOK80/I_wpr1">{{cytuj książkę | imię = Oskar | nazwisko = Kolberg | tytuł = Dzieła Wszystkie. Tom 80/I. Mazowsze. Suplement do tomów 24-28. | rozdział = "Mazowsze" Oskara Kolberga | nazwisko r = Antyborzec | imię r = Ewa | miejsce = Poznań | rok = 2020 | isbn = 978-83-959125-1-1}}</ref> |
|||
⚫ | |||
== Linki zewnętrzne == |
|||
* {{SgKP|X|131|Rzeczyca 1}} |
|||
{{Gmina Rzeczyca}} |
{{Gmina Rzeczyca}} |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Rzeczyca (powiat tomaszowski)| ]] |
||
[[Kategoria:Dawne miasta w województwie łódzkim]] |
[[Kategoria:Dawne miasta w województwie łódzkim]] |
||
[[Kategoria:Miasta w Polsce lokowane w XVIII wieku]] |
|||
[[Kategoria:Wsie tenuty inowłodzkiej]] |
|||
[[en:Rzeczyca, Gmina Rzeczyca]] |
|||
[[nl:Rzeczyca (gemeente Rzeczyca)]] |
Aktualna wersja na dzień 11:15, 30 sty 2024
wieś | |
Kościół św. Katarzyny | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) |
1531 |
Strefa numeracyjna |
44 |
Kod pocztowy |
97-220[2] |
Tablice rejestracyjne |
ETM |
SIMC |
0551527[3] |
Położenie na mapie gminy Rzeczyca | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego | |
51°35′54″N 20°17′43″E/51,598333 20,295278[1] | |
Strona internetowa |
Rzeczyca – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona na pograniczu Równiny Piotrkowskiej i Doliny Białobrzeskiej, w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Rzeczyca.
Miejscowość jest siedzibą gminy Rzeczyca. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa piotrkowskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś królewska tenuty inowłodzkiej, położona w powiecie brzezińskim województwa łęczyckiego w końcu XVI wieku[4]. Rzeczyca uzyskała lokację miejską przed 1775 rokiem, zdegradowana przed 1793 rokiem[5].
W II poł. XVIII wieku mieszkał tu Jędrzej Kitowicz, znany kronikarz, który zasłynął swoimi Pamiętnikami.
W 1839 r. dobra rzeczyckie zostały nabyte przez Ludwika Jana Lewińskiego i Wiktorię z domu Żmichowską[6]. Wiktoria była siostrą pisarki Narcyzy Żmichowskiej[6], która przebywając w Rzeczycy w latach 1842–1845 napisała swoje największe dzieło Poganka, a także prowadziła nielegalną szkołę wiejską. W latach 1852 i 1853 we dworze w Rzeczycy gościł Oskar Kolberg[6].
W 1857 roku majątek Rzeczyca nabył Wincenty Szweycer[7]. Po jego śmierci (1872) majątek przejął jego młodszy syn Michał Teofil Szweycer (1843–1919)[8], a następnie wnuk Michał Szweycer (1885–1959), właściciel majątku Rzeczyca, Lubocz i Bartoszówka. Majątek Rzeczyca należał do rodziny Szweycerów do 1945, kiedy uległ konfiskacie[9].
przez miejscowość biegnie Łódzka magistrala rowerowa (ukł, W-E).
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[10] na listę zabytków wpisane są obiekty:
- kościół parafialny pw. św. Katarzyny, 1890–1891, nr rej.: A/24 z 15.11.2005
- cmentarz kościelny, jw.
- park dworski, nr rej.: 796 z 27.12.1967
- karczma, nr rej.: 797 z 27.12.1967
Ludzie związani z Rzeczycą
[edytuj | edytuj kod]- Jędrzej Kitowicz (1728-1804)
- Narcyza Żmichowska (1819–1876)
- Józef Kępa (1928–1998) – historyk, działacz komunistyczny, wicepremier (1976–1979)[11].
Z Rzeczycą związana jest również rodzina aktorów – Cezarego i Radosława Pazury[potrzebny przypis] oraz przodkowie aktorki Małgorzaty Sochy. Jej prapradziadek Antoni Król s. Wojciecha i Urszuli z d. Stępień w dniu ślubu 23 września 1860 r. w Rzeczycy był gajowym dworskim. Jego wybranką była szlachetnie urodzona Marianna Gębska c. Jędrzeja i Julianny z d. Babska z Nart par. Biała Rawska (akta USC parafii w Rzeczycy).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119646
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1131 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ TERYT.
- ↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 65.
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 68–69.
- ↑ a b c Ewa Antyborzec: "Mazowsze" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 80/I. Mazowsze. Suplement do tomów 24-28.. Poznań: 2020. ISBN 978-83-959125-1-1.
- ↑ Krzysztof Tomasz Witczak: Szweycer (Szwejcer), Wincenty Korneli Feliks. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 49. Warszawa–Kraków: Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności – Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2014, s. 489.
- ↑ Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny, cz. 4, Warszawa 1998, s. 141–143.
- ↑ Anna Gronczewska, Znane rody województwa łódzkiego: Szweycerowie, właściciele Rzeczycy i ziem łaskich, „Magazyn Rodzinny” z 14 XI 2009 r., dodatek do pisma „Polska Dziennik Łódzki” 2009 nr 267 (22.358), s. 2.
- ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-19].
- ↑ Kępa Józef, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-10-25] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Rzeczyca 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 131 .