Przejdź do zawartości

Cyfronet: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dodany link do polskiej strony o komputerach CDC
(Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 14 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Cyfronet-2011.JPG|thumb|Budynek ACK Cyfronet AGH po modernizacji]]
[[Plik:Cyfronet-2011.JPG|thumb|Budynek główny ACK Cyfronet AGH]]
'''Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH''' – wyodrębniona organizacyjnie i finansowo jednostka podległa [[Rektor]]owi [[Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie|Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie]]. Cyfronet jest najstarszym z pięciu polskich centrów komputerów dużej mocy, obok [[Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego|ICM]] w [[Warszawa|Warszawie]], [[Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe|PCSS]] w [[Poznań|Poznaniu]], [[Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe|WCSS]] we [[Wrocław]]iu i [[Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa|TASK]] w [[Gdańsk]]u oraz ustanowioną przez [[Komitet Badań Naukowych]] jednostką wiodącą w zakresie eksploatacji i rozbudowy [[Miejska sieć komputerowa|Miejskiej Sieci Komputerowej]] w [[Kraków|Krakowie]].
'''Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH''' (utworzone jako Środowiskowe Centrum Obliczeniowe CYFRONET Kraków) – wyodrębniona organizacyjnie i finansowo jednostka podległa od lat 90. XX w. [[Rektor]]owi [[Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie|Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie]]. Cyfronet jest najstarszym z pięciu polskich centrów komputerów dużej mocy, obok [[Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego|ICM]] w [[Warszawa|Warszawie]], [[Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe|PCSS]] w [[Poznań|Poznaniu]], [[Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe|WCSS]] we [[Wrocław]]iu i [[Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa|TASK]] w [[Gdańsk]]u oraz ustanowioną przez [[Komitet Badań Naukowych]] jednostką wiodącą w zakresie eksploatacji i rozbudowy [[Miejska sieć komputerowa|Miejskiej Sieci Komputerowej]] w [[Kraków|Krakowie]].


== Historia ==
== Historia ==
W roku 1973, w wyniku wspólnej inicjatywy władz krakowskich uczelni oraz instytutów naukowych, zostało utworzone Środowiskowe Centrum Obliczeniowe "Cyfronet" - wyodrębniona jednostka organizacyjna [[Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego|Ministerstwa Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki]] z siedzibą w [[Kraków|Krakowie]]. Utworzenie Centrum było bardzo opłacalnym przedsięwzięciem. Jego działalność przyczyniła się w istotny sposób do wprowadzenia zastosowań informatyki w wielu dyscyplinach naukowych. Krakowski ośrodek, przez lata jedyne w Polsce środowiskowe centrum obliczeniowe, stał się dużym ośrodkiem sieciowo-superkomputerowym, odgrywającym znaczącą rolę w zakresie informatycznego wsparcia nauki, administracji i gospodarki.
W roku 1973, w wyniku wspólnej inicjatywy władz krakowskich uczelni oraz instytutów naukowych, zostało utworzone Środowiskowe Centrum Obliczeniowe "Cyfronet" - wyodrębniona jednostka organizacyjna [[Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego|Ministerstwa Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki]] z siedzibą w [[Kraków|Krakowie]]. Jego działalność przyczyniła się do zastosowania informatyki w wielu dyscyplinach naukowych. Krakowski ośrodek, przez lata jedyne w Polsce środowiskowe centrum obliczeniowe, z czasem stał się ośrodkiem sieciowo-superkomputerowym, odgrywającym znaczącą rolę w zakresie informatycznego wsparcia nauki, administracji i gospodarki. Od 2007 roku Cyfronet koordynuje prace nad budową i utrzymaniem [[Polska Infrastruktura Gridowa PL-Grid|Polskiej Infrastruktury Gridowej PL-Grid]] przez Konsorcjum PL-Grid<ref>{{Cytuj |tytuł = Strona główna — Infrastruktura PL-Grid |data dostępu = 2020-08-11 |opublikowany = plgrid.pl |url = http://plgrid.pl/}}</ref>.


Pierwszy komputer obliczeniowy został uruchomiony 27.06.1975. Był to jeden z dwóch [[Control Data Corporation|CDC]] [[CDC CYBER 72|CYBER 72]] zakupionych przez Polskę w 1973 roku, pierwszy stanął w [[Instytut Badań Jądrowych|Instytucie Badań Jądrowych]] w [[Świerk (Otwock)|Świerku]] pod Warszawą, drugi w Cyfronecie. Pomiędzy obydwiema instalacjami minęły dwa lata, a opóźnienie spowodowane było głównie problemami z [[Embargo|embargiem]], jakim objęte były kraje socjalistyczne, w tym także Polska.
Pierwszy superkomputer Cyfronetu został uruchomiony 27.06.1975. Był to jeden z dwóch [[Control Data Corporation|CDC]] [[Control Data Corporation#Komputery CDC w Polsce|CYBER 72]] zakupionych przez Polskę w 1973 roku: pierwszy stanął w [[Instytut Badań Jądrowych|Instytucie Badań Jądrowych]] w [[Świerk (Otwock)|Świerku]] pod Warszawą, drugi w Cyfronecie. Pomiędzy obydwiema instalacjami minęły dwa lata, a opóźnienie spowodowane było głównie problemami z [[Embargo|embargiem]] ([[CoCom]]), jakim objęte były kraje socjalistyczne.


Od 2010 Cyfronet był posiadaczem najszybszego superkomputera w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, [[Zeus (superkomputer)|Zeusa]], który po rozbudowie w 2013 osiągając 267 TFLOPS w testach [[LINPACK]] znajdował się na 113. miejscu listy [[TOP500]] (lista 06/2013)<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.top500.org/list/2013/06/200|tytuł=Najszybsze komputery na świecie|data=czerwiec 2013|opublikowany=www.top500.org|język=en|data dostępu=2013-06-17}}</ref>. Pod koniec 2016 zajmuje 384 miejsce listy TOP 500 (lista 11/2016)<ref name="top500-z">{{Cytuj stronę | url = http://www.top500.org/system/177388 | tytuł = Zeus - Cluster Platform SL390/BL2x220, Xeon X5650 6C 2.660GHz, Infiniband QDR, NVIDIA 2090 | data dostępu = 2016-04-12 | autor = | opublikowany = TOP500.org | praca = | data = | język = en}}</ref>.
Od 2010 Cyfronet był posiadaczem najszybszego [[superkomputer]]a w Polsce. Od 2010 do 2015 roku był to [[Zeus (superkomputer)|Zeus]], który po rozbudowie w 2013 osiągając 267 TFLOPS w testach [[LINPACK]] znajdował się na 113. miejscu listy [[TOP500]] (lista 06/2013)<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.top500.org/list/2013/06/200|tytuł=Najszybsze komputery na świecie|data=czerwiec 2013|opublikowany=www.top500.org|język=en|data dostępu=2013-06-17|archiwum=https://web.archive.org/web/20130721010518/http://www.top500.org/list/2013/06/200/|zarchiwizowano=2013-07-21}}</ref>.


Od kwietnia 2015 Cyfronet jest posiadaczem najszybszego superkomputera w Polsce, [[Prometheus (superkomputer)|Prometheusa]]. Po rozbudowie o 72 serwery posiadające jednostki GPU – Nvidia Tesla K40 XL (po dwie jednostki na serwer) teoretyczna moc obliczeniowa wynosi 2399 Teraflopsów<ref name="cyfronet-p">{{Cytuj stronę | url = https://kdm.cyfronet.pl/portal/Prometheus | tytuł = Prometheus | data dostępu = 2016-04-12 | autor = | opublikowany = cyfronet.pl | praca = | data = | język = pl}}</ref>, praktyczna 1670 Teraflopsów i jest 16 w Europie a 59 w świecie według listy TOP500 (lista 11/2016)<ref name="top500-p">{{Cytuj stronę | url = http://www.top500.org/system/178534 | tytuł = Prometheus - HP Apollo 8000, Xeon E5-2680v3 12C 2.5GHz, Infiniband FDR, NVIDIA Tesla K40 | data dostępu = 2016-04-12 | autor = | opublikowany = TOP500.org | praca = | data = | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=November 2016 {{!}} TOP500 Supercomputer Sites|data dostępu=2017-03-26|opublikowany=www.top500.org|url=https://www.top500.org/lists/2016/11/|język=en}}</ref>.
Następcą [[Zeus (superkomputer)|Zeusa]] jest zainstalowany w 2015 roku [[Prometheus (superkomputer)|Prometheus]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Prometheus Komputery Dużej Mocy w ACK CYFRONET AGH |data dostępu = 2020-08-11 |opublikowany = kdm.cyfronet.pl |url = https://kdm.cyfronet.pl/portal/Prometheus}}</ref>, którego teoretyczna moc obliczeniowa wynosi 2403 Teraflopsów i który w listopadzie 2015 roku uplasował się na 38. miejscu listy TOP500<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Lista TOP500 - listopad 2015 |data = |data dostępu = 2020-08-11 |opublikowany = www.top500.org |url = https://www.top500.org/lists/top500/list/2015/11/}}</ref>. Jest to najwyższa pozycja polskiego superkomputera na tej liście w historii.


Kolejnym superkomputerem jest [[Ares (superkomputer)|Ares]] zainstalowany w 2021, zbudowany z zestawu serwerów obliczeniowych o teoretycznej wydajności ponad 3,5 PFlops oraz podsystemu dyskowego o pojemności ponad 11 PB, posiada 37.824 rdzenie obliczeniowe (procesory Intel Xeon Platinum) oraz 147,7 TB pamięci operacyjnej. Został wyposażony w system chłodzenia cieczą oraz w karty GPU. Plasuje się na 216. miejscu listy TOP500 (lista 06/2021)<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Lista TOP500 - czerwiec 2021 |data = |data dostępu = 2021-09-26 |opublikowany = www.top500.org |url = https://www.top500.org/lists/top500/list/2021/06/?page=3}}</ref>
== Władze ==
=== Dyrektorzy ===
* 1973-1989 doc. dr hab. inż. Jerzy Kolendowski (1923-1999)
* 1989-2004 prof. dr hab. inż. [[Marian Noga (informatyk)|Marian Noga]]
* 2004- prof. dr hab. inż. [[Kazimierz Wiatr]]


W 2022 została oddana do użytku [[Athena (superkomputer)|Athena]], która ulokowała się na 105. pozycji w TOP500, a 9. w [[Green500]] (teoretyczna wydajność: 7,71 PFlops)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.komputerswiat.pl/aktualnosci/nauka-i-technika/polska-ma-nowy-najszybszy-superkomputer-agh-uruchomila-athene/ckjjrpw | tytuł = Polska ma nowy najszybszy superkomputer. AGH uruchomiła Athenę | data = 2022-10-05 | opublikowany = KomputerŚwiat.pl | data dostępu = 2022-12-11}}</ref>.
=== Kierownicy ===
* Krzysztof Gaweł
* Andrzej Oziębło
* Mariusz Sterzel
* Marek Kwaśniewski
* Maciej Twardy
* Jan Kowalczyk
* Lesław Krzyworzeka
* Agnieszka Szymańska
* Angelika Zaleska - Walterbach
* Aleksandra Pałuk
* Wanda Kozioł
* Krzysztof Zieliński
* Michał Turała


== Struktura ==
== Dyrektorzy ==

* Dział Sieci Komputerowych (ACK-DSK)
* 1973-1989 doc. dr hab. inż. [[Jerzy Kolendowski]] (1923-1999)
* Dział Komputerów Dużej Mocy (ACK-DKDM)
* 1989-2004 prof. dr hab. inż. [[Marian Noga (informatyk)|Marian Noga]]
* Dział Użytkowników Komputerów Dużej Mocy (ACK-DUKDM)
* 2004- prof. dr hab. inż. [[Kazimierz Wiatr]]
* Dział Oprogramowania (ACK-DOP)
* Dział Archiwizacji i Bezpieczeństwa Danych (ACK-DABD)
* Dział Techniczny (ACK-DT)
* Dział Administracyjny (ACK-DA)
* Dział Ekonomiczno Finansowy (ACK-DEF)
* Dział Obsługi Projektów (ACK-DOBP)
* Sekcja Techniczna (ACK-ST)
* Sekcja Operatorów (ACK-SO)
* Zespół Badań i Rozwoju (ACK-ZBR)
* Zespół Współpracy Europejskiej (ACK-ZWE)
* Zespół Akceleracji Obliczeń (ACK-ZAO)
* Zespół Nadzoru Budowlanego (ACK-ZNB)


== Zadania ==
== Zadania ==
Linia 58: Linia 30:
# wyszukiwanie, ocena i promocja nowych rozwiązań w zakresie swojego działania w celu ich wykorzystania w sferze nauki i edukacji oraz w sferze administracji, gospodarki i zarządzania
# wyszukiwanie, ocena i promocja nowych rozwiązań w zakresie swojego działania w celu ich wykorzystania w sferze nauki i edukacji oraz w sferze administracji, gospodarki i zarządzania
# udostępnianie mocy obliczeniowej oraz innych usług wykorzystujących potencjał Centrum innym niż wymienione w punkcie 1 podmiotom zainteresowanym ich wdrożeniem lub wykorzystaniem - w zakresie nie kolidującym z realizacją zadań wymienionych w pkt. 1 - 7, zgodnie z posiadanymi uprawnieniami, zezwoleniami i koncesjami
# udostępnianie mocy obliczeniowej oraz innych usług wykorzystujących potencjał Centrum innym niż wymienione w punkcie 1 podmiotom zainteresowanym ich wdrożeniem lub wykorzystaniem - w zakresie nie kolidującym z realizacją zadań wymienionych w pkt. 1 - 7, zgodnie z posiadanymi uprawnieniami, zezwoleniami i koncesjami
# prowadzenie prac badawczych odpłatnych oraz współpraca z gospodarką w zakresie i na rzecz wprowadzenia rozwiązań innowacyjnych<ref>{{Cytuj |tytuł = Akademickie Centrum Komputerowe CYFRONET AGH |data dostępu = 2023-07-17 |opublikowany = historia.agh.edu.pl |url = https://historia.agh.edu.pl/wiki/Akademickie_Centrum_Komputerowe_CYFRONET_AGH}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Zarządzenie Nr 49/2016 Rektora Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie z dnia 22 grudnia 2016 r. w sprawie zmiany Zarządzenia Nr 15/2005 określającego zasady funkcjonowania w Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie jednostki organizacyjnej Akademickie Centrum Komputerowe CYFRONET AGH |data dostępu = 2023-07-17 |opublikowany = historia.agh.edu.pl |url = https://historia.agh.edu.pl/mediawiki/images/1/15/Zarz%C4%85dzenie_nr_49_2016_Rektora_Akademii_G%C3%B3rniczo-Hutniczej_im._Stanis%C5%82awa_Staszica_w_Krakowie_z_dnia_22_grudnia_2016_r.pdf}}</ref>
<!--
<!--
== Usługi ==
== Usługi ==
Linia 78: Linia 51:
{{Akademia Górniczo-Hutnicza}}
{{Akademia Górniczo-Hutnicza}}
{{Centra Komputerów Dużej Mocy}}
{{Centra Komputerów Dużej Mocy}}

{{Kontrola autorytatywna}}


[[Kategoria:Akademia Górniczo-Hutnicza]]
[[Kategoria:Akademia Górniczo-Hutnicza]]

Wersja z 01:31, 24 gru 2023

Budynek główny ACK Cyfronet AGH

Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH (utworzone jako Środowiskowe Centrum Obliczeniowe CYFRONET Kraków) – wyodrębniona organizacyjnie i finansowo jednostka podległa od lat 90. XX w. Rektorowi Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Cyfronet jest najstarszym z pięciu polskich centrów komputerów dużej mocy, obok ICM w Warszawie, PCSS w Poznaniu, WCSS we Wrocławiu i TASK w Gdańsku oraz ustanowioną przez Komitet Badań Naukowych jednostką wiodącą w zakresie eksploatacji i rozbudowy Miejskiej Sieci Komputerowej w Krakowie.

Historia

W roku 1973, w wyniku wspólnej inicjatywy władz krakowskich uczelni oraz instytutów naukowych, zostało utworzone Środowiskowe Centrum Obliczeniowe "Cyfronet" - wyodrębniona jednostka organizacyjna Ministerstwa Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki z siedzibą w Krakowie. Jego działalność przyczyniła się do zastosowania informatyki w wielu dyscyplinach naukowych. Krakowski ośrodek, przez lata jedyne w Polsce środowiskowe centrum obliczeniowe, z czasem stał się ośrodkiem sieciowo-superkomputerowym, odgrywającym znaczącą rolę w zakresie informatycznego wsparcia nauki, administracji i gospodarki. Od 2007 roku Cyfronet koordynuje prace nad budową i utrzymaniem Polskiej Infrastruktury Gridowej PL-Grid przez Konsorcjum PL-Grid[1].

Pierwszy superkomputer Cyfronetu został uruchomiony 27.06.1975. Był to jeden z dwóch CDC CYBER 72 zakupionych przez Polskę w 1973 roku: pierwszy stanął w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą, drugi w Cyfronecie. Pomiędzy obydwiema instalacjami minęły dwa lata, a opóźnienie spowodowane było głównie problemami z embargiem (CoCom), jakim objęte były kraje socjalistyczne.

Od 2010 Cyfronet był posiadaczem najszybszego superkomputera w Polsce. Od 2010 do 2015 roku był to Zeus, który po rozbudowie w 2013 osiągając 267 TFLOPS w testach LINPACK znajdował się na 113. miejscu listy TOP500 (lista 06/2013)[2].

Następcą Zeusa jest zainstalowany w 2015 roku Prometheus[3], którego teoretyczna moc obliczeniowa wynosi 2403 Teraflopsów i który w listopadzie 2015 roku uplasował się na 38. miejscu listy TOP500[4]. Jest to najwyższa pozycja polskiego superkomputera na tej liście w historii.

Kolejnym superkomputerem jest Ares zainstalowany w 2021, zbudowany z zestawu serwerów obliczeniowych o teoretycznej wydajności ponad 3,5 PFlops oraz podsystemu dyskowego o pojemności ponad 11 PB, posiada 37.824 rdzenie obliczeniowe (procesory Intel Xeon Platinum) oraz 147,7 TB pamięci operacyjnej. Został wyposażony w system chłodzenia cieczą oraz w karty GPU. Plasuje się na 216. miejscu listy TOP500 (lista 06/2021)[5]

W 2022 została oddana do użytku Athena, która ulokowała się na 105. pozycji w TOP500, a 9. w Green500 (teoretyczna wydajność: 7,71 PFlops)[6].

Dyrektorzy

Zadania

  1. udostępnianie mocy obliczeniowej oraz innych usług informatycznych podmiotom realizującym badania naukowe oraz jednostkom edukacyjnym
  2. budowa, utrzymanie i rozwój infrastruktury informatycznej eksploatowanej przez Centrum
  3. działania na rzecz realizacji celów i programów polityki państwa, zawartych w założeniach Komitetu Badań Naukowych w dziedzinie wykorzystania nowych technik i technologii informatycznych w nauce, edukacji, zarządzaniu i gospodarce
  4. prowadzenie samodzielnie lub we współpracy z pracownikami innych jednostek akademickich i badawczych prac naukowych w zakresie wykorzystania komputerów dużej mocy, sieci komputerowych oraz serwisów informatycznych i teleinformatycznych
  5. prowadzenie badań, analiz i prac wdrożeniowych w zakresie nowych technik i technologii mogących znaleźć zastosowanie przy projektowaniu, budowie i eksploatacji infrastruktury informatycznej
  6. konsulting, ekspertyzy, szkolenia i doskonalenie kadr oraz inne działania w zakresie informatyki, sieci komputerowych, komputerów dużej mocy i usług informatycznych
  7. wyszukiwanie, ocena i promocja nowych rozwiązań w zakresie swojego działania w celu ich wykorzystania w sferze nauki i edukacji oraz w sferze administracji, gospodarki i zarządzania
  8. udostępnianie mocy obliczeniowej oraz innych usług wykorzystujących potencjał Centrum innym niż wymienione w punkcie 1 podmiotom zainteresowanym ich wdrożeniem lub wykorzystaniem - w zakresie nie kolidującym z realizacją zadań wymienionych w pkt. 1 - 7, zgodnie z posiadanymi uprawnieniami, zezwoleniami i koncesjami
  9. prowadzenie prac badawczych odpłatnych oraz współpraca z gospodarką w zakresie i na rzecz wprowadzenia rozwiązań innowacyjnych[7][8]

Zobacz też

Przypisy

  1. Strona główna — Infrastruktura PL-Grid [online], plgrid.pl [dostęp 2020-08-11].
  2. Najszybsze komputery na świecie. www.top500.org, czerwiec 2013. [dostęp 2013-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-21)]. (ang.).
  3. Prometheus – Komputery Dużej Mocy w ACK CYFRONET AGH [online], kdm.cyfronet.pl [dostęp 2020-08-11].
  4. Lista TOP500 - listopad 2015 [online], www.top500.org [dostęp 2020-08-11].
  5. Lista TOP500 - czerwiec 2021 [online], www.top500.org [dostęp 2021-09-26].
  6. Polska ma nowy najszybszy superkomputer. AGH uruchomiła Athenę. KomputerŚwiat.pl, 2022-10-05. [dostęp 2022-12-11].
  7. Akademickie Centrum Komputerowe CYFRONET AGH [online], historia.agh.edu.pl [dostęp 2023-07-17].
  8. Zarządzenie Nr 49/2016 Rektora Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie z dnia 22 grudnia 2016 r. w sprawie zmiany Zarządzenia Nr 15/2005 określającego zasady funkcjonowania w Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie jednostki organizacyjnej Akademickie Centrum Komputerowe CYFRONET AGH [online], historia.agh.edu.pl [dostęp 2023-07-17].

Linki zewnętrzne