Mastif neapolitański: Różnice pomiędzy wersjami

Mastif neapolitański
Inne nazwy	wł. mastino napoletano,; ang. neapolitan mastiff,; mastyf neapolitański
Kraj pochodzenia	Włochy
	Wymiary
Wysokość	65–75 cm psy,; 60–68 cm suki
Masa	60–70 kg psy,; 50–60 kg suki
	Klasyfikacja
FCI	Grupa II, sekcja 2,; wzorzec nr 197
AKC	Working
ANKC	Grupa 6 (Utility)
CKC	Miscellaneous
KC(UK)	Working
NZKC	Utility
UKC	Grupa 1 – Guardian Dog
	Wzorce rasy
	FCI; AKC; ANKC; CKC; KC(UK); NZKC; UKC;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 12:49, 13 gru 2023

Mastif neapolitański (oryginalna nazwa mastino napoletano) – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie mastifa (typ dogowaty^[2]), wyhodowana we Włoszech do walk z psami i jako pies stróżujący. Współcześnie jest użytkowany jako pies stróżujący, obronny i pies-towarzysz.

Rys historyczny

Niemiecki Klub Molosów prezentuje mastifa neapolitańskiego jako „prastarą rasę psów hodowaną w rejonach Wezuwiusza, przez tamtejszych chłopów”. Klub przyjmuje, że psy tej rasy są potomkami dawnych bojowych psów rzymskich. Prócz pełnienia funkcji psa bojowego, służyły także jako psy służbowe i pociągowe. Z określeniem „prastara rasa” polemizuje Hans Räber^[3], wskazując na brak jakichkolwiek wcześniejszych wzmianek o tym psie u dawnych kynologów tj: Strebel, Beckmann, Shaw, czy Zimmermann, autor „Lexikon der Hundefreunde”. Po raz pierwszy mastif neapolitański zaistniał na wystawie psów w Mediolanie w 1914 roku. Zaprezentowano tam jednego psa o imieniu Drago, którego właściciel, Mario Monti, określał jako mastino italiano. W tym okresie nie istniał wzorzec psa określanego w ten sposób, chociaż sam Monti jak i Hauck (autor pozycji o rzadkich rasach psów) zaliczali psy z południowej części Włoch nazywane psami korsykańskimi jak i mastino napoletano do tzw. „psów rzeźnickich opisywanych już w 1550 roku”. Zastrzegali także, że psy te nie prezentują ujednoliconego typu.

Planowa hodowla rozpoczęła się w 1947 roku^[1].

Etymologia nazwy rasy

Nie ma zgodności co do pochodzenia nazwy rasy i istnieją różne jej wersje. Jedna z nich tłumaczy, że nazwa ta powstała od słowa pochodzenia celtyckiego mast-tuin, oznaczającego pilnowanie domu. Według Diany Hornik (Sprawozdanie o molosach 1/88) nazwa mastino napoletano powstała od włoskiego tematu mast (pierwotna forma mast dostała się do Francji, Hiszpanii i Anglii wraz z Rzymianami) oznaczającego obwarowane miejsce. Doktor Albrecht, na którego powołuje się Strebel, wychodził z założenia, że formą podstawową jest łacińskie mixitivus oznaczającego mieszańca, lub według Reula (w „Les races des chiens” 1891–1994) massatinus oznaczającego domowy.

Klasyfikacja FCI

W klasyfikacji FCI rasa ta została zaliczona do grupy II – Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła, sekcja 2.1 – Molosy w typie mastifa^[4]. Nie podlega próbom pracy^[1].

Wygląd

Budowa

Wrażenie ogólne : Duży pies o masywnej i krępej budowie, długości tułowia o 10% większej od wysokości w kłębie. Proporcje długości czaszki do długości kufy wynoszą 2:1^[1].

Szata i umaszczenie

Skóra gruba, obfita i luźna na całym ciele, szczególnie na głowie, gdzie tworzy liczne fałdy i zmarszczki i na spodniej części szyi, gdzie tworzy podwójne podgardle.

Włos krótki i twardy, gęsty, wszędzie tej samej długości, jednolicie gładki, cienki – długości nie większej niż 1,5 cm. Nie może wykazywać tendencji do tworzenia się frędzli.

Umaszczenie: Kolory preferowane: szary, ołowiano-szary i czarny, ale także brązowy, płowy i intensywnie płowy (czerwień jelenia), czasami występują małe, białe znaczenia na piersi i końcach palców. Wszystkie te kolory mogą być pręgowane; dopuszczalne jest umaszczenie orzechowe, gołębie (jasnoszare) i izabelowate.

Zachowanie i charakter

Psy tej rasy są łagodne i zrównoważone, ale sprowokowane walczą bezkompromisowo. Nawet jeżeli są wychowywane konsekwentnie i z intuicją, nigdy nie będą wybitnie posłuszne. Czujne, zwinne, szybkie. U niektórych osobników może powstać problem z odpowiednim wychowaniem.

Użytkowość

Psy pasterskie, ale przede wszystkim stróżujące, o wrodzonym instynkcie obronnym.

Zdrowie i pielęgnacja

Pies ten wymaga czasochłonnej hodowli, uciążliwe może również być obfite ślinienie. Według Orthopedic Foundation for Animals, około 44% osobników tej rasy zapada na dysplazję stawu biodrowego, co czyni je czwartą ze 173 ras, która najczęściej zmaga się z tym schorzeniem.^[5].

Popularność

W Polsce rasa jest rzadko spotykana.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Wzorzec rasy nr 197 (FCI Standard N° 197) (pdf) (pol.), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny
↑ Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. s. 86.
↑ Hans Räber, "Encyklopedia psów rasowych", T I, s. 421
↑ Systematyka ras według FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny
↑ Hip Dysplasia Statistics - Orthopedic Foundation for Animals. Orthopedic Foundation for Animals. [dostęp 2017-03-10]. (ang.).

Bibliografia

Eva Maria Krämer: Rasy psów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1998, s. 285. ISBN 83-7073-122-8.
Hans Räber "Encyklopedia psów rasowych" tom I, Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa 1999, ISBN 83-7073-158-9.
Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09354-7.

[Wz197-1] Wzorzec rasy nr 197 (FCI Standard N° 197) (pdf) (pol.), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny

[Fal-2] Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. s. 86.

[3] Hans Räber, "Encyklopedia psów rasowych", T I, s. 421

[ZKwP-4] Systematyka ras według FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny

[5] Hip Dysplasia Statistics - Orthopedic Foundation for Animals. Orthopedic Foundation for Animals. [dostęp 2017-03-10]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Pies infobox
- | rasa_psa=Mastif neapolitański
+ |nazwa            = Mastif neapolitański
- | grafika=Mastino sylwetka.jpg
+ |grafika          = Mastino sylwetka.jpg
+ |opis grafiki     =
- | inne_nazwy=[[język włoski|wł.]] ''mastino napoletano'',<br />[[język angielski|ang.]] ''neapolitan mastiff'',<br />mastyf neapolitański
+ |alt grafiki      =
- | kraj_patronacki=
+ |inne nazwy       = [[język włoski|wł.]] ''mastino napoletano'',<br />[[język angielski|ang.]] ''neapolitan mastiff'',<br />mastyf neapolitański
- | kraj_pochodzenia=[[Włochy]]
+ |kraj patronacki  =
- | wzrost= 65–75 [[centymetr|cm]] psy,<br />60–68 cm suki
+ |kraj pochodzenia = [[Włochy]]
- | masa= 60–70 [[Kilogram|kg]] psy,<br />50–60 kg suki
+ |wysokość         = 65–75 [[centymetr|cm]] psy,<br />60–68 cm suki
- | FCI= Grupa II, sekcja 2,<br />wzorzec nr 197{{r|Wz197}}
+ |masa             = 60–70 [[Kilogram|kg]] psy,<br />50–60 kg suki
- | www_FCI=http://www.zkwp.pl/zg/wzorce/197.pdf
+ |FCI              = Grupa II, sekcja 2,<br />wzorzec nr 197{{r|Wz197}}
- | AKC=Working
+ |AKC              = Working
- | www_AKC=www.akc.org/breeds/neapolitan_mastiff/index.cfm
- | ANKC=Grupa 6 (Utility)
+ |ANKC             = Grupa 6 (Utility)
+ |CKC              = Miscellaneous
- | www_ANKC=www.ankc.aust.com/neamast.html
+ |KC(UK)           = Working
- | CKC=Miscellaneous
+ |NZKC             = Utility
- | www_CKC=www.canadasguidetodogs.com/neopolitan.htm
+ |UKC              = Grupa 1 – Guardian Dog
- | KC(UK)=Working
+ |www FCI          = http://web.archive.org/web/20160421030615/http://zkwp.pl/zg/wzorce/197.pdf
- | www_KC(UK)=www.the-kennel-club.org.uk/discoverdogs/working/w860.htm
+ |www AKC          = http://www.akc.org/breeds/neapolitan_mastiff/index.cfm
- | NZKC=Utility
- | www_NZKC=www.nzkc.org.nz/br650.html
+ |www ANKC         = http://www.ankc.aust.com/neamast.html
+ |www CKC          = http://www.canadasguidetodogs.com/neopolitan.htm
- | UKC=Grupa 1 – Guardian Dog
+ |www KC(UK)       = http://www.the-kennel-club.org.uk/discoverdogs/working/w860.htm
- | www_UKC=www.ukcdogs.com/breeds/guardiandogs/neapolitanmastiff.std.shtml
+ |www NZKC         = http://www.nzkc.org.nz/br650.html
- | galeria_commons=Neapolitan Mastiff
+ |www UKC          = http://www.ukcdogs.com/breeds/guardiandogs/neapolitanmastiff.std.shtml
+ |inne wzorce      =
+ |commons          = Neapolitan Mastiff
 }}
 '''Mastif neapolitański''' (oryginalna nazwa ''mastino napoletano'') – [[rasa psa]] zaliczana do grupy [[molosy (psy)|molosów]] w typie [[mastif]]a ([[typy psów|typ dogowaty]]{{r|Fal}}), wyhodowana we [[Włochy|Włoszech]] do walk z psami i jako pies stróżujący. Współcześnie jest użytkowany jako pies stróżujący, obronny i pies-towarzysz.
@@ Linia 29: / Linia 31: @@
 Niemiecki Klub Molosów prezentuje mastifa neapolitańskiego jako „prastarą rasę psów hodowaną w rejonach Wezuwiusza, przez tamtejszych chłopów”. Klub przyjmuje, że psy tej rasy są potomkami dawnych bojowych psów rzymskich. Prócz pełnienia funkcji psa bojowego, służyły także jako psy służbowe i pociągowe. Z określeniem „prastara rasa” polemizuje Hans Räber<ref>Hans Räber, "Encyklopedia psów rasowych", T I, s. 421</ref>, wskazując na brak jakichkolwiek wcześniejszych wzmianek o tym psie u dawnych [[kynologia|kynologów]] tj: Strebel, Beckmann, Shaw, czy Zimmermann, autor „''Lexikon der Hundefreunde''”. Po raz pierwszy mastif neapolitański zaistniał na wystawie psów w [[Mediolan]]ie w [[1914]] roku. Zaprezentowano tam jednego psa o imieniu Drago, którego właściciel, Mario Monti, określał jako ''mastino italiano''. W tym okresie nie istniał wzorzec psa określanego w ten sposób, chociaż sam Monti jak i Hauck (autor pozycji o rzadkich rasach psów) zaliczali psy z południowej części [[Włochy|Włoch]] nazywane psami [[korsyka]]ńskimi jak i mastino napoletano do tzw. „psów rzeźnickich opisywanych już w [[1550]] roku”. Zastrzegali także, że psy te nie prezentują ujednoliconego typu.
-Planowa hodowla rozpoczęła się od 1947 roku{{R|Wz197}}.
+Planowa hodowla rozpoczęła się w 1947 roku{{R|Wz197}}.
 == Etymologia nazwy rasy ==
-Nie ma zgodności co do pochodzenia nazwy rasy i istnieją różne jej wersje. Jedna z nich, tłumaczy że nazwa ta powstała od słowa pochodzenia [[języki celtyckie|celtyckiego]] ''mast-tuin'', oznaczającego pilnowanie domu. Według Diany Hornik (Sprawozdanie o molosach 1/88) nazwa ''mastino napoletano'' powstała od włoskiego tematu ''mast'' (pierwotna forma ''mast'' dostała się do [[Francja|Francji]], [[Hiszpania|Hiszpanii]] i [[Anglia|Anglii]] wraz z [[Starożytny Rzym|Rzymianami]]) oznaczającego ''obwarowane miejsce''. Doktor Albrecht, na którego powołuje się Strebel, wychodził z założenia, że formą podstawową jest łacińskie ''mixitivus'' oznaczającego mieszańca, lub według Reula (w „Les races des chiens” [[1891]]–[[1994]]) ''massatinus'' oznaczającego domowy.
+Nie ma zgodności co do pochodzenia nazwy rasy i istnieją różne jej wersje. Jedna z nich tłumaczy, że nazwa ta powstała od słowa pochodzenia [[języki celtyckie|celtyckiego]] ''mast-tuin'', oznaczającego pilnowanie domu. Według Diany Hornik (Sprawozdanie o molosach 1/88) nazwa ''mastino napoletano'' powstała od włoskiego tematu ''mast'' (pierwotna forma ''mast'' dostała się do [[Francja|Francji]], [[Hiszpania|Hiszpanii]] i [[Anglia|Anglii]] wraz z [[Starożytny Rzym|Rzymianami]]) oznaczającego ''obwarowane miejsce''. Doktor Albrecht, na którego powołuje się Strebel, wychodził z założenia, że formą podstawową jest łacińskie ''mixitivus'' oznaczającego mieszańca, lub według Reula (w „Les races des chiens” [[1891]]–[[1994]]) ''massatinus'' oznaczającego domowy.
 == Klasyfikacja FCI ==
-W [[grupy FCI|klasyfikacji FCI]] rasa ta została zaliczona do grupy II – Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła, sekcja 2.1 – Molosy w typie mastifa{{r|ZKwP}}. Nie podlega próbom prasy{{r|Wz197}}.
+W [[grupy FCI|klasyfikacji FCI]] rasa ta została zaliczona do [[Pinczery i sznaucery, molosy, szwajcarskie psy górskie i do bydła|grupy II]] – Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła, sekcja 2.1 – Molosy w typie mastifa{{r|ZKwP}}. Nie podlega [[Próby i konkursy pracy psów myśliwskich|próbom pracy]]{{r|Wz197}}.
 == Wygląd ==
@@ Linia 58: / Linia 60: @@
 == Zdrowie i pielęgnacja ==
+Pies ten wymaga czasochłonnej hodowli, uciążliwe może również być obfite ślinienie. Według Orthopedic Foundation for Animals, około 44% osobników tej rasy zapada na dysplazję stawu biodrowego, co czyni je czwartą ze 173 ras, która najczęściej zmaga się z tym schorzeniem.<ref>{{Cytuj stronę | url = http://web.archive.org/web/20101019034631/http://www.offa.org/stats_hip.html | tytuł = Hip Dysplasia Statistics - Orthopedic Foundation for Animals | autor = | opublikowany = [[Orthopedic Foundation for Animals]] | praca = | data = | język = en | data dostępu = 2017-03-10}}</ref>.
-Pies ten wymaga czasochłonnej hodowli, uciążliwe może również być obfite ślinienie.
 == Popularność ==
 W [[Polska|Polsce]] rasa jest rzadko spotykana.
-== Ciekawostki ==
+== Przypisy ==
+{{Przypisy|
-Mastif ten nie należy jeszcze do przerasowanych, aczkolwiek niektórzy nieuczciwi hodowcy zaczęli kilka lat temu hodować psy z poważnymi wadami anatomicznymi. W [[1946]] malarz [[Piero Scanziani]] założył związek kynologiczny tej rasy i zaczął ratować ją przed wyginięciem.
-{{Przypisy|przypisy=
 <ref name="Fal">{{Cytuj książkę | nazwisko =Falappi| imię = Rino| tytuł =Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów| strony =86}}</ref>
-<ref name="Wz197">Wzorzec rasy nr 197 (FCI Standard N° 197) [http://www.zkwp.pl/zg/wzorce/197.pdf (pdf)] {{lang|pl}}, Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny</ref>
+<ref name="Wz197">Wzorzec rasy nr 197 (FCI Standard N° 197) [http://web.archive.org/web/20160421030615/http://zkwp.pl/zg/wzorce/197.pdf (pdf)] {{lang|pl}}, Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny</ref>
-<ref name="ZKwP">Systematyka ras wg FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras [http://www.zkwp.pl/zg/regulaminy/Systematyka_ras_FCI.pdf (pdf)], Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny</ref>
+<ref name="ZKwP">Systematyka ras według FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras [http://web.archive.org/web/20190330121107/http://www.zkwp.pl/zg/regulaminy/Systematyka_ras_FCI.pdf (pdf)], Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny</ref>
 }}
 == Bibliografia ==
-{{Bibliografia start}}
 * {{Cytuj książkę | nazwisko = Krämer | imię = Eva Maria | tytuł = Rasy psów|wydawca=Oficyna Wydawnicza MULTICO| miejsce = Warszawa | data =1998 | isbn = 83-7073-122-8 | strony =285}}
-* Hans Räber ''"Encyklopedia psów rasowych"'' tom I, Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa 1999, ISBN 83-7073-158-9.
+* Hans Räber ''"Encyklopedia psów rasowych"'' tom I, Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa 1999, {{ISBN|83-7073-158-9}}.
 * {{Cytuj książkę | nazwisko =Falappi | imię = Rino| tytuł =Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów| data = 2001 | wydawca =Dom Wydawniczy "Bellona" | miejsce = Warszawa | isbn = 83-11-09354-7 }}
-{{Bibliografia stop}}
 {{molosy}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
 [[Kategoria:Rasy psów]]
 [[Kategoria:Dogi]]
 [[Kategoria:Mastif]]
-[[ca:Mastí Napolità]]
-[[cs:Neapolský mastin]]
-[[de:Mastino Napoletano]]
-[[en:Neapolitan Mastiff]]
-[[es:Mastín napolitano]]
-[[fr:Mâtin napolitain]]
-[[it:Mastino napoletano]]
-[[he:מסטינו נפוליטנו]]
-[[hu:Nápolyi masztiff]]
-[[nl:Mastino napoletano]]
-[[ja:ナポリタン・マスティフ]]
-[[no:Napolitansk mastiff]]
-[[pt:Mastim napolitano]]
-[[ru:Неаполитанский мастиф]]
-[[fi:Napolinmastiffi]]
-[[sv:Mastino napoletano]]
-[[tr:Napoli mastifi]]
-[[uk:Мастіно-наполетано]]

Typ dogowaty	boerboel bokser broholmer buldog amerykański buldog angielski bulmastif cane corso Cão Fila de São Miguel dog argentyński dog kanaryjski dog niemiecki dog z Bordeaux dog z Majorki fila brasileiro mastif angielski mastif neapolitański rottweiler shar pei tosa
Typ górski	aidi akbaş anatolian bernardyn ciobănesc românesc de Bucovina hovawart landseer leonberger mastif hiszpański mastif pirenejski mastif tybetański moskiewski stróżujący pies górski z Estrela nowofundland owczarek kaukaski owczarek kraski owczarek środkowoazjatycki pies z Castro Laboreiro pirenejski pies górski portugalski pies stróżujący sarplaninac tornjak