Brokat (tkanina): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 14:06, 2 sty 2019

Brokat (niem Brokat, wł. brocatto – przeszywać, haftować) – gruba tkanina z wypukłym wzorem, przetykana złotą lub srebrną nicią, jedwabna lub z dużą zawartością jedwabiu. Obecnie stosowana bardzo rzadko, głównie na kapy, obicia, zasłony lub szaty liturgiczne.

Brokat na ubrania był używany od VIII do XVII wieku, brokatowe szaty świadczyły o wyjątkowym bogactwie noszącej je osoby. Pierwsze wytwórnie brokatu znajdowały się w Bizancjum, tkanina była produkowana głównie na potrzeby dworu cesarskiego. W wiekach XIII-XV produkcja przeniosła się do Włoch, zaś od wieku XVI dominować zaczęły tkalnie francuskie, głównie z Lyonu. W połowie XVII wieku, za czasów panowania Ludwika XIV i rządów ministra Colberta, ośrodek ten stał się monopolistą w produkcji brokatu. Pełen przepychu dwór Ludwika XIV i sam król był głównym kreatorem mody na brokatowe suknie, kaftany, kamizelki. Po objęciu władzy przez Ludwika XV, wraz ze zmianą upodobań francuskiego dworu, moda na brokat zaczęła zanikać.

Odmianą brokatu jest altembas.

Bibliografia

Maguelonne Toussaint-Samat, Historia stroju, Warszawa 2002, Wydawnictwo WAB, ISBN 83-87021-70-9

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{inne znaczenia|rodzaju tkaniny|[[brokat (ozdoba)]]}}
-[[Image:Brocade 3.png|200px|right|thumb|Wzór brokatowej tkaniny (czerwony jedwab i złota nić), pochodzącej prawdopodobnie z Bizancjum, XII lub XIII wiek]]
+[[Plik:Cope designed byDomenico Ghirlandaio.JPG|thumb|upright|Renesansowa [[kapa (religia)|kapa]] brokatowa projektu [[Domenico Ghirlandaio|Domenica Ghirlandaio]], [[Siedmiogród]], ostatnia ćwierć XV wieku]]
-'''Brokat''' – gruba [[tkanina]] z wypukłym wzorem, przetykana złotą lub srebrną nicią, [[jedwab|jedwabna]] lub z dużą zawartością jedwabiu. Obecnie stosowana bardzo rzadko, głównie na kapy, obicia, zasłony lub szaty [[liturgia|liturgiczne]].
+'''Brokat''' ([[język niemiecki|niem]] ''Brokat'', [[język włoski|wł.]] ''brocatto'' – przeszywać, haftować) – gruba [[tkanina]] z wypukłym wzorem, przetykana złotą lub srebrną nicią, [[jedwab]]na lub z dużą zawartością jedwabiu. Obecnie stosowana bardzo rzadko, głównie na kapy, obicia, zasłony lub szaty [[liturgia|liturgiczne]].
+[[Plik:Brocart de soie français.jpg|thumb|left|Jedwabny brokat francuski, tzw. tkanina lyońska, 1760–1770]]
-Brokat na ubrania był używany od [[VIII wiek|VIII]] do [[XVII wiek]]u, brokatowe szaty świadczyły o wyjątkowym bogactwie noszącej je osoby. Pierwsze wytwórnie brokatu znajdowały się w [[Cesarstwo bizantyjskie|Bizancjum]], tkanina była produkowana głównie na potrzeby dworu cesarskiego. W wiekach [[XIII wiek|XIII]]-[[XV wiek|XV]] produkcja przeniosła się do [[Włochy|Włoch]], zaś od [[XVI wiek|wieku XVI]] dominować zaczęły [[tkalnia|tkalnie]] francuskie, głównie z [[Lyon|Lyonu]]. W połowie XVII wieku, za czasów panowania [[Ludwik XIV|Ludwika XIV]] i rządów ministra [[Jean Baptiste Colbert|Colberta]], ośrodek ten stał się [[monopol]]istą w produkcji brokatu. Pełen przepychu dwór Ludwika XIV i sam król był głównym kreatorem mody na brokatowe suknie, kaftany, [[kamizelka|kamizelki]]. Po objęciu władzy przez [[Ludwik XV|Ludwika XV]], wraz ze zmianą upodobań francuskiego dworu, moda na brokat zaczęła zanikać.
+[[Plik:Kjol till hertiginnan Hedvig Elisabeth Charlottas (1759-1818) brudklänning 1774. Detaljbild - Livrustkammaren - 86962.tif|left|thumb|Srebrny brokat, fragment spódnicy sukni ślubnej królowej [[Jadwiga Elżbieta|Jadwigi Elżbiety]], 1774]]
+Brokat na ubrania był używany od [[VIII wiek|VIII]] do [[XVII wiek]]u, brokatowe szaty świadczyły o wyjątkowym bogactwie noszącej je osoby. Pierwsze wytwórnie brokatu znajdowały się w [[Cesarstwo Bizantyńskie|Bizancjum]], tkanina była produkowana głównie na potrzeby dworu cesarskiego. W wiekach [[XIII wiek|XIII]]-[[XV wiek|XV]] produkcja przeniosła się do [[Włochy|Włoch]], zaś od [[XVI wiek|wieku XVI]] dominować zaczęły [[tkalnia|tkalnie]] francuskie, głównie z [[Lyon]]u. W połowie XVII wieku, za czasów panowania [[Ludwik XIV|Ludwika XIV]] i rządów ministra [[Jean-Baptiste Colbert|Colberta]], ośrodek ten stał się [[monopol]]istą w produkcji brokatu. Pełen przepychu dwór Ludwika XIV i sam król był głównym kreatorem mody na brokatowe suknie, kaftany, [[kamizelka|kamizelki]]. Po objęciu władzy przez [[Ludwik XV|Ludwika XV]], wraz ze zmianą upodobań francuskiego dworu, moda na brokat zaczęła zanikać.
+Odmianą brokatu jest [[altembas]].
-[[Kategoria:Tkaniny]]
+{{wikisłownik|brokat}}
+== Bibliografia ==
-[[de:Brokatstoff]]
+* Maguelonne Toussaint-Samat, ''Historia stroju'', Warszawa 2002, Wydawnictwo WAB, {{ISBN|83-87021-70-9}}
-[[en:Brocade]]
-[[fr:Brocart]]
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[ru:Парча]]
-[[sv:Brokad]]
+[[Kategoria:Tkaniny]]