Tekst źródłowy strony Lotus 49

{{Samochód wyścigowy infobox
 |bolid             = Lotus 49
 |zdjęcie           = HillGraham19690801Lotus-Nordkehre.jpg
 |opis zdjęcia      =
 |kategoria         = [[Formuła 1]]<br />[[Formuła Tasman]]
 |konstruktor       = [[Team Lotus|Lotus]]
 |projektant        = [[Colin Chapman]]<br />[[Maurice Philippe]]
 |nadwozie          = [[nadwozie samonośne|monocoque]] z [[aluminium]]
 |zawieszenie przód = [[wahacz|podwójne wahacze]] nierównej długości, wewnątrz [[amortyzator]]y/[[sprężyna śrubowa|sprężyny śrubowe]]
 |zawieszenie tył   = [[wahacz|podwójne wahacze]] nierównej długości, na zewnątrz [[amortyzator]]y/[[sprężyna śrubowa|sprężyny śrubowe]]
 |silnik            = [[Ford Motor Company|Ford]] [[Cosworth DFV]] 3.0 [[V8 (silnik)|V8]]
 |skrzynia biegów   = [[ZF Friedrichshafen|ZF]]-5-DS12, [[ręczna skrzynia biegów|manualna]], 5 biegów + wsteczny<br />[[Hewland]] FG300, [[ręczna skrzynia biegów|manualna]], 5 biegów + wsteczny
 |paliwo            = [[Esso]]<br />[[Royal Dutch Shell|Shell]]<br />[[BP (koncern)|BP]]<br />[[Sasol]]
 |opony             = [[Dunlop Tyres|Dunlop]]<br />[[Firestone]]
 |debiut            =
 |kierowcy          = [[Jim Clark]]<br />[[Graham Hill]]<br />[[Mario Andretti]]<br />[[Jo Siffert]]<br />[[Jochen Rindt]]
 |używany           = [[Formuła 1 Sezon 1967|1967]]–[[Formuła 1 Sezon 1970|1970]]
 |mistrz_kier       = [[Formuła 1 Sezon 1968|1968]] – [[Graham Hill]]<br />[[Formuła 1 Sezon 1970|1970]] – [[Jochen Rindt]]
 |mistrz_konst      = [[Formuła 1 Sezon 1968|1968]], [[Formuła 1 Sezon 1970|1970]]
 |wyścigi           = 43
 |wygrane           = 12
 |pp                = 19
 |no                = 14
 |commons           = Category:Lotus 49
 |poprzednik        = [[Lotus 43]]
 |następca          = [[Lotus 63]]
}}
'''Lotus 49''' – samochód wyścigowy, zaprojektowany w 1967 roku przez [[Colin Chapman|Colina Chapmana]] i [[Maurice Philippe|Maurice'a Philippe'a]] i skonstruowany przez [[Team Lotus]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://chicanef1.com/indiv.pl?name=Lotus%2049&type=M | tytuł = Lotus 49 | data dostępu = 2012-05-03| opublikowany = chicanef1.com | język = en}}</ref>. Samochód zawierał wiele rewolucyjnych rozwiązań, przyczynił się także do zdobycia czterech tytułów mistrza świata (dwóch konstruktorów i dwóch kierowców).

== Konstrukcja ==
[[Plik:Lotus 49-2.JPG|mały|F1 Lotus 49 (wczesna wersja)]]
Po nieudanym dla [[Team Lotus|Lotusa]] sezonie [[Formuła 1 Sezon 1966|1966]], w którym zespół eksperymentował między innymi z silnikiem [[British Racing Motors|BRM]] [[silnik w układzie H|H16]], [[Colin Chapman]] bardzo chciał znaleźć nowy silnik. Skontaktował się z [[Keith Duckworth|Keithem Duckworthem]], który wraz z [[Mike Costin|Mikiem Costinem]] i Billem Brownem modyfikował silniki [[Ford Motor Company|Forda]] dla niższych [[formuła wyścigowa|formuł wyścigowych]]. Duckworth wyjawił, że zaprojektowanie, zbudowanie i utrzymanie pięciu silników odpowiednich dla Formuły 1 silnika będzie kosztować około sto tysięcy [[Funt szterling|funtów]] na sezon.

Wybrano silnik w konfiguracji [[V8 (silnik)|V8]], chociaż wielu zewnętrznych ekspertów uważało, że lepszym rozwiązaniem byłby silnik [[V12]]. Chapman preferował jednak silnik V8, ponieważ był mniejszy i lżejszy. Nowy model był zaprojektowany przez Chapmana i [[Maurice Philippe|Phillippe'a]] specjalnie pod nowy silnik i był tak prostą konstrukcją, jak to możliwe. Główne połączenie między silnikiem i podwoziem stanowiły dwie śruby rozmieszczone 9 cali od siebie na dole [[aluminium|aluminiowego]] [[nadwozie samonośne|monocoque'u]] wraz z dodatkowymi połączeniami na wzmocnionych pokrywach [[układ rozrządu silnika spalinowego|rozrządu]]. Silnik był częścią nośną podwozia, co było możliwe dzięki jego zwartości oraz sztywności [[blok silnika|bloku]]. Moc maksymalna wynosiła 400 KM przy 9000 obr./min., co umożliwiało osiągnięcie 320 km/h.

Do pięciobiegowej skrzyni biegów (początkowo [[ZF Friedrichshafen|ZF]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.statsf1.com/fr/lotus-49.aspx | tytuł = Lotus 49 | data dostępu = 2012-05-03| opublikowany = statsf1.com | język = fr}}</ref>, później [[Hewland]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.statsf1.com/en/lotus-49b.aspx | tytuł = Lotus 49B | data dostępu = 2012-05-03| opublikowany = statsf1.com | język = fr}}</ref>) przytwierdzono tylne zawieszenie, na które składały się [[wahacz|podwójne wahacze]] nierównej długości oraz [[amortyzator]]y i [[sprężyna śrubowa|sprężyny śrubowe]] umieszczone na zewnątrz nadwozia. Z przodu amortyzatory i sprężyny umieszczono wewnątrz nadwozia. Na [[system hamulcowy samochodu|układ hamulcowy]] składały się [[tarcza hamulcowa|tarcze]] firmy [[Lucas Industries|Girling]].

== 49 w wyścigach ==
Na sezon [[Formuła 1 Sezon 1967|1967]] do Lotusa za namową Forda przyszedł [[Graham Hill]], który jeździł już dla tego zespołu do roku [[Formuła 1 Sezon 1959|1959]]. Hill twierdził, że za kierowcą Lotus umieścił drewnianą deskę, by zrównoważyć nadmierne przyspieszenie. [[Jim Clark]] skarżył się na początku, że z samochodu nie jest tak łatwo wydobyć maksimum, jak z Lotusów [[Lotus 25|25]] i [[Lotus 33|33]]. Było to związane z jego stylem jazdy, który kłócił się z faktem, że przed wymianą linki [[przepustnica|przepustnicy]] należało w Lotusie 49 wcisnąć pedał przepustnicy do maksimum.

Nowy silnik był gotowy na trzeci wyścig sezonu, [[Grand Prix Holandii 1967|Grand Prix Holandii]]. Hill wywalczył [[pole position]], a Clark, cierpiący na ból zęba, startował z ósmej pozycji. Hill prowadził od startu, ale musiał wycofać się na skutek uszkodzonego [[wał rozrządu|wału rozrządu]]. To pozwoliło Clarkowi na odniesienie pierwszego dla Forda zwycięstwa w Formule 1. Po wyścigu dokonano inspekcji silnika w Lotusie Clarka i stwierdzono, że jego rozrząd został uszkodzony. Lotus dysponował więc dwoma silnikami.

Lotus 49 był używany przez zespół przez trzy następne sezony, stając się pierwszym samochodem Formuły 1 pomalowanym w barwy sponsora oraz ewoluując w wersję "B", wyposażoną w zintegrowane z nadwoziem [[spojler (motoryzacja)|spojlery]] – pierwsze takie rozwiązanie w Formule 1<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.grandprix.com/gpe/rr164.html | tytuł = GRAND PRIX RESULTS: MONACO GP, 1968 | data dostępu = 2012-05-03| opublikowany = grandprix.com | język = en}}</ref>. Hill w [[Formuła 1 Sezon 1968|1968]] roku zdobył tytuł mistrza świata Formuły 1, ale Clark zginął w wyścigu [[Formuła 2|Formuły 2]]. [[Jochen Rindt]] wygrał nim [[Grand Prix Monako 1970]], co przyczyniło się do zdobycia przez Austriaka tytułu w sezonie [[Formuła 1 Sezon 1970|1970]].

== Wyniki w Formule 1 ==
{{Sporty motorowe/Oznaczenia}}
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%"
! Sezon
! Zespół
! Silnik
! Opony
! Kierowcy
! colspan="13"|Wyniki w poszczególnych eliminacjach
! Pkt.
! Msc.
|-
|rowspan="6"| [[Formuła 1 Sezon 1967|1967]]
|rowspan="6"| [[Team Lotus]]
|rowspan="6"| [[Ford Motor Company|Ford]] [[V8 (silnik)|V8]]
|rowspan="6"| {{Opony|FS}}
|
| [[Grand Prix Południowej Afryki 1967|ZAF]]
| [[Grand Prix Monako 1967|MCO]]
| [[Grand Prix Holandii 1967|NLD]]
| [[Grand Prix Belgii 1967|BEL]]
| [[Grand Prix Francji 1967|FRA]]
| [[Grand Prix Wielkiej Brytanii 1967|GBR]]
| [[Grand Prix Niemiec 1967|DEU]]
| [[Grand Prix Kanady 1967|CND]]
| [[Grand Prix Włoch 1967|ITA]]
| [[Grand Prix Stanów Zjednoczonych 1967|USA]]
| [[Grand Prix Meksyku 1967|MEX]]
|
|
|rowspan="6" bgcolor="#DFDFDF"| '''44'''
|rowspan="6" bgcolor="#DFDFDF"| '''2'''
|-
| {{flaga|GBR}} [[Jim Clark]]
|
|
|bgcolor="#ffffbf"| ''1''
|bgcolor="#dfffdf"| '''6'''
|bgcolor="#ffcfff"| NU
|bgcolor="#ffffbf"| '''1'''
|bgcolor="#ffcfff"| '''NU'''
|bgcolor="#ffcfff"| '''''NU'''''
|bgcolor="#ffdf9f"| '''''3'''''
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#ffffbf"| '''''1'''''
|
|
|-
| {{flaga|GBR}} [[Graham Hill]]
|
|
|bgcolor="#FFCFFF"| '''NU'''
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFCFFF"| '''''NU'''''
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#DFDFDF"| '''''2'''''
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|-
| {{flaga|CAN}} [[Eppie Wietzes]]
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#000000" style="color: #ffffff"| DK
|
|
|
|
|
|-
| {{flaga|ITA}} [[Giancarlo Baghetti]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|
|
|-
| {{flaga|MEX|1934}} [[Moisés Solana]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| bgcolor="#FFCFFF"| NU
| bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|-
|rowspan="8"| [[Formuła 1 Sezon 1968|1968]]
|rowspan="7"| [[Team Lotus]]<br />[[Team Lotus|Gold Leaf Team Lotus]]
|rowspan="8"| [[Ford Motor Company|Ford]] [[V8 (silnik)|V8]]
|rowspan="8"| {{Opony|FS}}
|
| [[Grand Prix Południowej Afryki 1968|ZAF]]
| [[Grand Prix Hiszpanii 1968|ESP]]
| [[Grand Prix Monako 1968|MCO]]
| [[Grand Prix Belgii 1968|BEL]]
| [[Grand Prix Holandii 1968|NLD]]
| [[Grand Prix Francji 1968|FRA]]
| [[Grand Prix Wielkiej Brytanii 1968|GBR]]
| [[Grand Prix Niemiec 1968|DEU]]
| [[Grand Prix Włoch 1968|ITA]]
| [[Grand Prix Kanady 1968|CND]]
| [[Grand Prix Stanów Zjednoczonych 1968|USA]]
| [[Grand Prix Meksyku 1968|MEX]]
|
|rowspan="8" bgcolor="#FFFFBF"| '''62'''
|rowspan="8" bgcolor="#FFFFBF"| '''1'''
|-
| {{flaga|GBR}} [[Jim Clark]]
| bgcolor="#ffffbf"| '''''1'''''
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{flaga|GBR}} [[Graham Hill]]
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#FFFFBF"| '''1'''
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#CFCFFF"| 9
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFCFFF"| '''NU'''
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|
|-
| {{flaga|GBR}} [[Jackie Oliver]]
|
|
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#FFCFFF"| NS
|NW
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#CFCFFF"| 11
|bgcolor="#FFCFFF"| ''NU''
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|NW
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|
|-
| {{flaga|USA}} [[Mario Andretti]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|NW
|
|bgcolor="#FFCFFF"| '''NU'''
|
|
|-
| {{flaga|CAN}} [[Bill Brack]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|
|-
| {{flaga|MEX|1934}} [[Moisés Solana]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|-
| [[Rob Walker Racing Team|Rob Walker/Jack Durlacher Racing]]
| {{flaga|CHE}} [[Jo Siffert]]
|
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#CFCFFF"| 7
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#CFCFFF"| 11
|bgcolor="#FFFFBF"| ''1''
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFCFFF"| ''NU''
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFFFDF"| '''''6'''''
|-
|rowspan="9"| [[Formuła 1 Sezon 1969|1969]]
|rowspan="5"| [[Team Lotus|Gold Leaf Team Lotus]]
|rowspan="9"| [[Ford Motor Company|Ford]] [[V8 (silnik)|V8]]
|rowspan="7"| {{Opony|FS}}
|
| [[Grand Prix Południowej Afryki 1969|ZAF]]
| [[Grand Prix Hiszpanii 1969|ESP]]
| [[Grand Prix Monako 1969|MCO]]
| [[Grand Prix Holandii 1969|NLD]]
| [[Grand Prix Francji 1969|FRA]]
| [[Grand Prix Wielkiej Brytanii 1969|GBR]]
| [[Grand Prix Niemiec 1969|DEU]]
| [[Grand Prix Włoch 1969|ITA]]
| [[Grand Prix Kanady 1969|CND]]
| [[Grand Prix Stanów Zjednoczonych 1969|USA]]
| [[Grand Prix Meksyku 1969|MEX]]
|
|
|rowspan="9" bgcolor="#FFDF9F"| '''42'''
|rowspan="9" bgcolor="#FFDF9F"| '''3'''
|-
| {{flaga|GBR}} [[Graham Hill]]
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#CFCFFF"| 7
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#CFCFFF"| 7
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#CFCFFF"| 9
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|
|-
| {{flaga|AUT}} [[Jochen Rindt]]
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFCFFF"| '''''NU'''''
|
|bgcolor="#FFCFFF"| '''NU'''
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#DFFFDF"| '''4'''
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#DFDFDF"| '''2'''
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#FFFFBF"| '''''1'''''
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|-
| {{flaga|USA}} [[Mario Andretti]]
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{flaga|GBR}} [[Richard Attwood]]
|
|
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| [[Rob Walker|Rob Walker/Jack Durlacher Racing]]
| {{flaga|CHE}} [[Jo Siffert]]
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#CFCFFF"| 9
|bgcolor="#CFCFFF"| 8
|bgcolor="#DFFFDF"| 11
|bgcolor="#CFCFFF"| 8
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|-
| [[Ecurie Bonnier]]
| {{flaga|SWE}} [[Joakim Bonnier|Jo Bonnier]]
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|
|
|
|
|-
| [[Team Gunston]]
|rowspan="2"| {{Opony|D}}
| {{flaga|RHO}} [[John Love]]
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| [[Pete Lovely Volkswagen Inc.]]
| {{flaga|USA}} [[Pete Lovely]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#CFCFFF"| 7
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#CFCFFF"| 9
|
|
|-
|rowspan="10"| [[Formuła 1 Sezon 1970|1970]]
|rowspan="5"| [[Team Lotus|Gold Leaf Team Lotus]]<br />[[Team Lotus|Garvey Team Lotus]]<br />[[Team Lotus|World Wide Racing]]
|rowspan="10"| [[Ford Motor Company|Ford]] [[V8 (silnik)|V8]]
|rowspan="8"| {{Opony|FS}}
|
| [[Grand Prix Południowej Afryki 1970|ZAF]]
| [[Grand Prix Hiszpanii 1970|ESP]]
| [[Grand Prix Monako 1970|MCO]]
| [[Grand Prix Belgii 1970|BEL]]
| [[Grand Prix Holandii 1970|NLD]]
| [[Grand Prix Francji 1970|FRA]]
| [[Grand Prix Wielkiej Brytanii 1970|GBR]]
| [[Grand Prix Niemiec 1970|DEU]]
| [[Grand Prix Austrii 1970|AUT]]
| [[Grand Prix Włoch 1970|ITA]]
| [[Grand Prix Kanady 1970|CND]]
| [[Grand Prix Stanów Zjednoczonych 1970|USA]]
| [[Grand Prix Meksyku 1970|MEX]]
|rowspan="10" bgcolor="#FFFFBF"| '''14 (59)'''
|rowspan="10" bgcolor="#FFFFBF"| '''1'''
|-
| {{flaga|AUT}} [[Jochen Rindt]]
|bgcolor="#CFCFFF"| 13
|
|bgcolor="#FFFFBF"| ''1''
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{flaga|GBR}} [[John Miles (kierowca)|John Miles]]
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|
|bgcolor="#FFCFCF"| NZ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{flaga|ESP|1945}} [[Alex Soler-Roig]]
|
|bgcolor="#FFCFCF"| NZ
|
|
|
|bgcolor="#FFCFCF"| NZ
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{flaga|BRA|1968}} [[Emerson Fittipaldi]]
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#CFCFFF"| 8
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#CFCFFF"| 15
|
|
|
|
|-
|rowspan="2"| [[Rob Walker Racing Team|R.R.C. Walker Racing Team]]<br />[[Rob Walker Racing Team|Brooke Bond Oxo Racing/Rob Walker]]
| {{flaga|GBR}} [[Graham Hill]]
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|bgcolor="#FFCFFF"| NS
|bgcolor="#CFCFFF"| 10
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#FFCFFF"| NU
|
|
|
|
|
|-
| {{flaga|GBR}} [[Brian Redman]]
|NW
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| [[Scuderia Scribante]]
| {{flaga|ZAF|wariant=1928}} [[Dave Charlton]]
|bgcolor="#CFCFFF"| 12
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| [[Team Gunston]]
| {{Opony|D}}
| {{flaga|RHO}} [[John Love]]
|bgcolor="#CFCFFF"| 8
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| [[Pete Lovely Volkswagen Inc.]]
| ?
| {{flaga|USA}} [[Pete Lovely]]
|
|
|
|
|bgcolor="#FFCFCF"| NZ
|bgcolor="#FFCFCF"| NZ
|bgcolor="#FFCFFF"| NS
|
|
|
|
|bgcolor="#FFCFCF"| NZ
|
|}

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{cytuj stronę | url = http://www.f1ultra.pl/samochod-LotusFord-49,LOT1967A.html | tytuł = Lotus-Ford 49 | data dostępu = 2012-05-03 | opublikowany = f1ultra.pl | język = pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20190209124252/http://www.f1ultra.pl/samochod-LotusFord-49,LOT1967A.html | zarchiwizowano = 2019-02-09 }}
* {{cytuj stronę| url = http://www.ddavid.com/formula1/lotus49.htm | tytuł = Lotus-Ford 49 | data dostępu = 2012-05-03| opublikowany = ddavid.com | język = en}}

{{Chronologia samochodów Lotus}}
{{Samochody Lotus}}
{{Samochody F1 1967}}
{{Samochody F1 1968}}
{{Samochody F1 1969}}
{{Samochody F1 1970}}

[[Kategoria:Samochody Lotus w Formule 1|49]]