Zdzisław Galinowski

polski lekarz i oficer, ofiara zbrodni katyńskiej

Zdzisław Edmund Galinowski (ur. 28 grudnia 1902 w Czausach, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski lekarz, docent nauk medycznych, porucznik rezerwy lekarz Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Zdzisław Galinowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 grudnia 1902
Czausy, gubernia mohylewska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków, USRR, ZSRR

Przyczyna śmierci

zbrodnia katyńska

Miejsce spoczynku

Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie

Zawód, zajęcie

lekarz

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

docent doktor

Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Wydział

Lekarski

porucznik rezerwy lekarz porucznik rezerwy lekarz
Data i miejsce urodzenia

28 grudnia 1902
Czausy

Data śmierci

1940

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Życiorys

edytuj

Urodził się jako syn Aleksandra (1871-) i Zenobii Marii z domu Onoszko (1877-)[1]. Podczas studiów od 1923 do 1924 był członkiem korporacji akademickiej „Respublica”[2]. Ukończył studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1928 uzyskał stopień doktora medycyny. Następnie był na tej uczelni starszym asystentem, a jednocześnie był zatrudniony w Szpitalu Przemienienia Pańskiego w Warszawie. Później był lekarzem w Wilnie.

W latach 30. publikował 35 prac naukowo-badawczych. W 1939 jako docent nauk medycznych uzyskał habilitację.

Wobec zagrożenia konfliktem zbrojnym w sierpniu 1939 został przydzielony do kadry zapasowej Szpitala Okręgowego nr 1 w Warszawie. Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Był osadzony w obozie w Starobielsku[3][4]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[4], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[5]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 713[4][6].

Życie prywatne

edytuj

Jego żoną była także lekarka Wida Wanda z domu Jellinek[7], oboje należeli do Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej, zamieszkiwali w Warszawie, do wiosny 1933 przy ulicy Wawelskiej 38, a od tego czasu przy ulicy Nowowiejskiej 7 m. 2[8]. Mieli syna Jana (ur. ok. 1931)[9] i córkę Agnieszkę (ur. 1935), która później w tożsamości Agnes Muszynska została naukowcem w Stanach Zjednoczonych[7]. Wanda Galinowska Wida była lekarzem podczas powstania warszawskiego[10][11]. Po wojnie zamieszkała w Bydgoszczy, gdzie na jej wniosek tamtejszy sąd rejonowy uznał za zmarłego Zdzisława Galinowskiego[12]. Jego żona zmarła w 1979[13].

Upamiętnienie

edytuj

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[14][15][16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[17][18][19].

Publikacje

edytuj
  • W sprawie eliminowania gruźlicy płuc na poborze (1932)[20]
  • Der Einfluss des Hungerns auf den Harnsäurestoffwechsel (1935)
  • L'influence du jeûne sur le métabolisme de l'acide urique (1935)
  • Le métabolisme purique dans les affections du parenchyme hépatique: L'excrétion rénale de l'acide urique, des bases puriques, de l'ammoniaque, de l'urée, de l'azote total et des phosphates, Tom 1 (1935)
  • Problem kwasu moczowego ze stanowiska biologicznego i klinicznego w dobie współczesnej (1936)[21]
  • Badania nad przemianą purynową w chorobach miąższu wątrobowego: Przemiana kwasu moczowego pod wpływem obciążenia ustroju drożdżowym kwasem nukleinowym, Część 3 (1936)[22][23]
  • Obraz morfotyczny krwi w chorobach wątroby (1937, współautor: Witold Zahorski)
  • Zachowanie się kwasu moczowego we krwi in vitro jako próba oznaczenia ilości zaczynów nukleoklastycznych we krwi obwodowej (1937)[24]
  • Die hämopoëtische Knochenmarkstätigkeit bei Typhus abdominalis auf Grund der Biopsie des Sternummarks (1938)
  • Wpływ doświadczalnego zakażenia na szpik kostny, pobierany metodą zażyciową (1939)[25]
  • Recherches sur l'activité phagocytaire des cellules de la moelle osseuse de l'homme (1939)

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Onoszko: wspomnienia, zdjęcia
  2. K! Respublica. archiwumkorporacyjne.pl. [dostęp 2015-01-14].
  3. Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 302. ISBN 83-7001-294-9.
  4. a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 124.
  5. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  6. Lekarze pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. oil.org.pl. [dostęp 2015-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 kwietnia 2014)].
  7. a b Prof. Agnes Muszynska, Ph.D.. poles.org. [dostęp 2015-02-19]. (ang.).
  8. Lista zmian w spisie członków za czas od 15 marca 1933 do 15 kwietnia 1933 r. Zmienili adres. „Dziennik Urzędowy Izb Lekarskich”, s. 178, Nr 5 z 1 maja 1933. Naczelna Izba Lekarska. 
  9. Symboliczny grób. tygodniksiedlecki.com, 21 października 2010. [dostęp 2015-01-14].
  10. Lista Lekarzy i Medyków pełniących obowiązki lekarzy w Powstaniu Warszawskim 1944. tlw.waw.pl. [dostęp 2015-01-14].
  11. Encyklopedia medyków powstania warszawskiego. Wanda Galinowska-Wida. lekarzepowstania.pl. [dostęp 2015-01-14].
  12. Włodzimierz Jastrzębski. Wilnianie – ofiary II wojny światowej, uznani za zmarłych przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy. „Wileńskie Rozmaitości”, s. 8, Nr 1 (15) styczeń–luty 1993. Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej – Oddział w Bydgoszczy. 
  13. Informacja o zmarłych. Galinowska Wida Wanda. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2015-01-14].
  14. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 82 [dostęp 2024-10-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  15. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  16. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  17. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  18. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  19. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  20. W sprawie eliminowania gruźlicy płuc na poborze [online], Odb.: Lekarz Wojskowy. R. 13: 1932 t. 20 nr 9, polona.pl [dostęp 2020-02-04].
  21. Problem kwasu moczowego ze stanowiska biologicznego i klinicznego w dobie współczesnej [online], Odb.: Polska Gazeta Lekarska. R. 15: 1936 nr 14-15., polona.pl [dostęp 2020-02-04].
  22. Badania nad przemianą purynową w chorobach miąższu wątrobowego. [Doniesienie 2 (wyjątki)], Wpływ kofeiny, eufilyny, neptalu i atofanylu na wydalanie z moczem kwasu moczowego, zasad purynowych, azotu ogólnego, mocznika, amoniaku i fosforanów [online], Odb.: Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej. T. 13: 1935 z. 2., polona.pl [dostęp 2020-02-04].
  23. Badania nad przemianą purynową w chorobach miąższu wątrobowego. Cz. 3, Przemiana kwasu moczowego pod wpływem obciążenia ustroju drożdżowym kwasem nukleinowym [online], Odb.: Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności. Kraków t. 41: 1936 nr 9., polona.pl [dostęp 2020-02-04].
  24. Zachowanie się kwasu moczowego we krwi in vitro jako próba oznaczenia ilości zaczynów nukleoklastycznych we krwi obwodowej [online], Odb.: Polska Gazeta Lekarska. R. 15: (1936) nr 50, polona.pl [dostęp 2020-02-04].
  25. Wpływ doświadczalnego zakażenia na szpik kostny, pobierany metodą zażyciową [online], Odb.: Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej. T. 17: 1939 z. 1., polona.pl [dostęp 2020-02-04].

Bibliografia

edytuj