Wikipedia

Władcy Chorwacji

lista w projekcie Wikimedia

Wczesne średniowiecze

edytuj

Książęta Księstwa Dolnopanońskiego (Chorwacji Posawskiej lub Panońskiej)

edytuj
Okres panowania Imię władcy Wizerunek Rodzice Informacje dodatkowe
ok. 810 – 823[1][2] Ljudevit   N/N Zginął po upadku powstania Słowiańskiego przeciwko Frankom.
ok. 829 – ok. 838[1] Ratimir N/N
ok. 880 – ok. 897/898[1][3] Braslav N/N Ostatni znany władca Księstwa Dolnopanońskiego.

Książęta Chorwacji Dalmatyńskiej

edytuj
Okres panowania Imię władcy Wizerunek Rodzice Informacje dodatkowe
II poł VIII w.[1]/

początek IX w.[4]

Wyszesław

(Višeslav)

  N/N Władca znany jedynie z inskrypcji na tzw. Chrzcielnicy Wyszesława. Nie jest pewne kiedy ani nad jakim ludem i terytorium panował.
II poł. VIII w./początek IX w. – 820/821[1][5] Borna   N/N Pierwszy potwierdzony źródłowo książę Chorwacji Dalmatyńskiej[6].
ok. 820 – ok. 835[1] Władysław (Vladislav) N/N Najprawdopodobniej bratanek Borny[7].
ok. 835[1][8]/839[9] –

ok. 845[1][8]/852[9]

Misław

(Mislav)

N/N
Trpimirowicze
ok. 845[10][11]/852[12] –

ok. 864[12][10][11]

Trpimir I   N/N Założyciel dynastii Trpimirowiczów. Pierwszy władca mianujący się tytułem księcia Chorwatów (łac. Chroatorum dux).
864 – 864[13] Zdesław

(Zdeslav)

Trpimir I, ? Usunięty z tronu przez Domagoja.
Domagojewicze
864[14][15] – ok. 876[14] Domagoj   N/N Protoplasta dynastii Domagojewiczów; władca z plemienia Neretwian.
ok. 876 – 878[1] Nieznany z imienia syn Domagoja

(zwany Ilijko)

Domagoj, ?
Trpimirowicze
878 – 879[16][17][1] Zdesław

(Zdeslav)

Trpimir I, ? Przywrócony.
Domagojewicze
879[18][17] –

ok. 888[17]/892[18][13]

Branimir   N/N
Trpimirowicze
ok. 888[19]/892[20][11] –

ok. 910[19][11]/914[20]

Muncimir

(Mutimir)

Trpimir I, ? Młodszy brat Zdesława.
ok. 910[21][11]/914[20] –

ok. 928[21][20]/930[11]

Tomisław

(Tomislav)

  N/N Chorwacka tradycja uznaje go za pierwszego króla i władcę całego, zjednoczonego terytorium chorwackiego, jednak brak na to dowodów naukowych.

Królestwo Chorwacji (925–1102)

edytuj
Okres panowania Imię władcy Wizerunek Rodzice Informacje dodatkowe
Trpimirowicze
ok. 910/914 – ok. 928/930 Tomisław

(Tomislav)

  N/N
ok. 925[22] – ok. 935[1] Trpimir II N/N
ok. 935 – 945[23][1][13] Krzesimir I

(Krešimir I)

Trpimir II (?), ? Nie ma pewności, czy pomiędzy Krzesimirem I i jego poprzednikami z dynastii Trpimirowiczów istniały więzy krwi. Być może dał on początek nowej dynastii – Krzesimirowiczów[23].
945 – 949[13][23][1] Mirosław

(Miroslav)

Krzesimir I[24], ?
949 – 969[25][26][11] Michał Krzesimir II

(Mihajlo Krešimir II)

Krzesimir I[25], ? Pierwszy władca Chorwacji noszący chrześcijańskie imię; brat Mirosława[25].
969 – 997[27][28][29] Stefan Držislav Michał Krzesimir II, Helena z Zadaru[28]
ok. 997 – ok. 1000[30][29][13] Świętosław Suronja

(Svetoslav Suronja)

Stefan Držislav[30], ? Niektórzy historycy uznają jego syna, Stefana, za protoplastę linii bocznej dynastii Trpimirowiczów – Svetoslaviciów. Najstarszy z trzech synów Stefana Držislava (obok Krzesimira III i Gojsława I)[30]. Został obalony przez braci[31].
ok. 1000 – 1020[32][29][13] Gojsław I

(Gojslav I)

Stefan Držislav[32], ? Rządził wspólnie z bratem Krzesimirem III[32].
ok. 1000 – 1030[31][13][11] Krzesimir III

(Krešimir III)

Stefan Držislav[31], ?
ok. 1030 – 1058[33][11][34] Stefan I

(Stjepan I)

Krzesimir III[33], ?
ok. 1058 – ok. 1074[35][11][34] Piotr

Krzesimir IV (Petar Krešimir IV)

  Stefan I[35], ? Brat Gojsława II[33].
1075 – 1089[36][37][11] Dymitr Zwonimir

(Dmitar Zvonimir)

  N/N Niektórzy historycy uznają go za jednego z potomków Świętosława Suronji i kontynuatora linii Svetoslaviciów[36].
1089 – 1090[38][39] Stefan II

(Stjepan II)

Gojsław II[38], ? Ostatni przedstawiciel dynastii Trpimirowiczów[38].
Svačiciowie/Snačiciowie
ok. 1093 –

prawdopodobnie 1097[40][41][1]

Piotr Svačić/Snačić

(Petar Svačić/Snačić)

  N/N Ostatni władca Królestwa Chorwacji o nieznanym pochodzeniu; zginął walcząc przeciwko Węgrom[40].

Unia z Węgrami (1102–1918)

edytuj

Od 1097/1102 Królestwo Chorwacji połączono unią z Królestwem Węgier. Trwała ona do upadku Austro-Węgier w 1918 r.

Osobny artykuł: Władcy Węgier.

Władcę w Chorwacji reprezentował ban (wicekról).

Osobny artykuł: Banowie Chorwacji.

Niepodległe Państwo Chorwackie (1941–1943)

edytuj

Dynastia sabaudzka

edytuj
# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
16 Tomisław II Sabaudzki   9 marca 1900
Turyn 		29 stycznia 1948
Buenos Aires 		18 maja 1941 31 lipca 1943 Emanuel Filiberto d’Aosta
Helena Orleańska

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Pavličević 2004 ↓, s. 565.
  2. ↑ Ljudevit Posavski. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-04].
  3. ↑ Braslav. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-04].
  4. ↑ Višeslav. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-02].
  5. ↑ Borna. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-02].
  6. ↑ Kurnatowska 1977 ↓, s. 48.
  7. ↑ Salamon 2005 ↓, s. 416.
  8. ↑ a b Mislav. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-02].
  9. ↑ a b Czerwiński 2020 ↓, s. 65.
  10. ↑ a b Trpimir I. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-02].
  11. ↑ a b c d e f g h i j k Wasilewski i Felczak 1985 ↓, s. 506.
  12. ↑ a b Czerwiński 2020 ↓, s. 66.
  13. ↑ a b c d e f g John E. Morby, Dynastie świata. Przewodnik chronologiczny i genealogiczny., Kraków: Wydawnictwo Znak, 1994, ISBN 83-7006-274-1.
  14. ↑ a b Domagoj. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-02].
  15. ↑ Czerwiński 2020 ↓, s. 67.
  16. ↑ Zdeslav. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-02].
  17. ↑ a b c Czerwiński 2020 ↓, s. 69.
  18. ↑ a b Branimir. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-02].
  19. ↑ a b Muncimir. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-02].
  20. ↑ a b c d Czerwiński 2020 ↓, s. 71.
  21. ↑ a b Tomislav. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-02].
  22. ↑ Trpimir II. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  23. ↑ a b c Krešimir I. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  24. ↑ Miroslav. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  25. ↑ a b c Mihajlo Krešimir II. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  26. ↑ Czerwiński 2020 ↓, s. 82.
  27. ↑ Czerwiński 2020 ↓, s. 20.
  28. ↑ a b Držislav, Stjepan. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  29. ↑ a b c Pavličević 2004 ↓, s. 566.
  30. ↑ a b c Svetoslav Suronja. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  31. ↑ a b c Krešimir III. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  32. ↑ a b c Gojslav. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  33. ↑ a b c Stjepan I. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  34. ↑ a b Czerwiński 2020 ↓, s. 83.
  35. ↑ a b Petar Krešimir IV. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  36. ↑ a b Zvonimir. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  37. ↑ Czerwiński 2020 ↓, s. 86.
  38. ↑ a b c Stjepan II. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  39. ↑ Wasilewski i Felczak 1985 ↓, s. 52.
  40. ↑ a b Petar. Hrvatska enciklopedija [online], enciklopedija.hr [dostęp 2021-01-10].
  41. ↑ Czerwiński 2020 ↓, s. 88.

Bibliografia

edytuj
  • Dragutin Pavličević: Historia Chorwacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2004. ISBN 83-232-1357-7.
  • Maciej Czerwiński: Chorwacja. Dzieje, kultura, idee. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 2020. ISBN 978-83-66419-09-4.
  • Tadeusz Wasilewski, Wacław Felczak: Historia Jugosławii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, 1985. ISBN 83-04-01638-9.
  • Maciej Salamon: Chorwacja. W: Wielka Historia Świata. T. 4. Kształtowanie średniowiecza. Kraków: Oficyna Wydawnicza Fogra, 2005, s. 413-423. ISBN 83-85719-85-7.
  • Zofia Kurnatowska: Słowiańszczyzna południowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Władcy_Chorwacji&oldid=74793350”