Ultimatum
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Ultimatum (śrdw. łac. ultimatum r.nij. od ultimatus 'ostateczny' z późn. łac. ultimare 'kończyć się; być ostatnim' od łac. ultimus 'najdalszy; ostatni; ostateczny')[1] – w prawie międzynarodowym żądanie jednego państwa wobec drugiego spełnienia określonych warunków w określonym czasie pod groźbą wojny[2].
Ultimatum stawia się zwykle w sytuacji, gdy zawodzą zwykłe metody nacisku dyplomatycznego. Strona, wobec której wysunięto ultimatum, często ustępuje pod jego naciskiem, są jednak wyjątki.
Przykładem ultimatum, którego niespełnienie doprowadziło do wybuchu wojny były żądania wysunięte 23 lipca 1914 roku przez Austro-Węgry wobec Serbii po zabójstwie arcyksięcia Franciszka Ferdynanda.[3] Mając za sobą poparcie Rosji Serbia spełniła jedynie część żądań austriackich[4] co stało się pretekstem do wypowiedzenia jej wojny[5], która przerodziła się w I wojnę światową[6].
Niespełnienie przez Irak ultimatum Rady Bezpieczeństwa ONZ z 29 listopada 1990 roku w sprawie wycofania wojsk z Kuwejtu stało się oficjalną przyczyną I wojny nad Zatoką Perską.
Przykład pozytywnego działania ultimatum to wysunięte 17 marca 1938 roku przez Polskę wobec Litwy żądanie nawiązania normalnych stosunków dyplomatycznych - ultimatum przyjęto 19 marca (zobacz: Polskie ultimatum wobec Litwy).
W czasie wojny secesyjnej USA ustąpiły wobec brytyjskiego ultimatum, jakie nastąpiło po incydencie Trent.
Potocznie ultimatum oznacza wysunięcie żądań, których niespełnienie pociągnie za sobą dramatyczne następstwa.
Przypisy
edytuj- ↑ Słownik Wyrazów Obcych
- ↑ III Konwencja Haska z 1907 dotycząca rozpoczęcia kroków nieprzyjacielskich głosi, że strony jej uznają, iż kroki wojenne między nimi nie powinny się rozpoczynać bez uprzedniego i niedwuznacznego zawiadomienia, które będzie mieć formę bądź umotywowanego wypowiedzenia wojny, bądź formę ultimatum z warunkowym wypowiedzeniem wojny (art. 1). Karta Narodów Zjednoczonych zakazuje groźby użycia siły lub użycia jej przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej któregokolwiek państwa bądź w jakikolwiek inny sposób niezgodny z celami Organizacji Narodów Zjednoczonych (art. 2.4).
- ↑ Ultimatum w oryginale, przekład ang.
- ↑ Odpowiedź Serbii w oryginale, przekład ang.
- ↑ Wypowiedzenie wojny Serbii, przekład ang.
- ↑ Podobnie bezskuteczne było ultimatum postawione wkrótce potem Rzeszy przez Wielką Brytanię z powodu naruszenia neutralności Belgii.