Ukta

wieś w województwie warmińsko-mazurskim

Ukta (dawniej Stara Ukta, niem. Alt Ukta) – wieś mazurska w Polsce, w sołectwie Ukta[4], położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane-Nida nad Krutynią i przy skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 609 z drogą wojewódzką nr 610. Do 1954 r. siedziba gminy Ukta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Ukta
wieś
Ilustracja
Ukta, po lewej kaplica Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, w głębi kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

piski

Gmina

Ruciane-Nida

Liczba ludności (2011)

623[2]

Strefa numeracyjna

87

Kod pocztowy

12-220[3]

Tablice rejestracyjne

NPI

SIMC

0767115

Położenie na mapie gminy Ruciane-Nida
Mapa konturowa gminy Ruciane-Nida, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Ukta”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Ukta”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ukta”
Położenie na mapie powiatu piskiego
Mapa konturowa powiatu piskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Ukta”
Ziemia53°41′19″N 21°29′46″E/53,688611 21,496111[1]

Wieś leży w Puszczy Piskiej nad rzeką Krutynią. Obecnie jest tu przystanek PKS, stanica wodna, bar ulokowany w starej kuźni, poczta, apteka, sklepy i ośrodki wypoczynkowe, a także szkoła podstawowa. Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi filiał Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.

Historia

edytuj

Na położonym 2 kilometry na południe wzgórzu zwanym Zameczkiem podczas prowadzonych wykopalisk archeologicznych znaleziono urny z prochami z czasów przedhistorycznych[5]. Początki nowożytnej osady sięgają lat około 1734, gdy istniała tu huta szkła. Przy hucie powstała osada zwana Szklarnią Krutyńską. Po upadku huty była tu kolonia drwali. W 1832 do wsi przybyli filiponi (jedna ze wspólnot rosyjskich staroobrzędowców, osiedliła się na stałe w pobliskim Wojnowie), którzy założyli tu swoją osadę i nadali jej obecną nazwę Ukta. W czasie II wojny światowej w Ukcie znajdował się niemiecki obóz pracy przymusowej, w którym przebywali więźniowie różnych narodowości (w tym Polacy).

 
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie

Zabytki

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142706
  2. Wieś Ukta w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-06-04], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1324 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Uchwała Rady Miejskiej w Rucianem-Nidzie nr VI/12/2003 z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie uchwalenia statutu sołectwa Ukta. 2010-07-26. [dostęp 2020-01-29]. (pol.).
  5. Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 214-215
  6. Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 328

Bibliografia

edytuj