Tomasz Wilczyński
Tomasz Wilczyński (ur. 18 września 1903 w Parczewie, zm. 5 sierpnia 1965 w Olsztynie) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor teologii, biskup pomocniczy lubelski w latach 1952–1956, delegat prymasa Polski z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego w Olsztynie w latach 1956–1965.
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
18 września 1903 | |
| Data i miejsce śmierci |
5 sierpnia 1965 | |
| Miejsce pochówku | ||
| Delegat prymasa Polski z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego w Olsztynie | ||
| Okres sprawowania |
1956–1965 | |
| Biskup pomocniczy lubelski | ||
| Okres sprawowania |
1952–1956 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
1 sierpnia 1926 | |
| Nominacja biskupia |
12 czerwca 1952 | |
| Sakra biskupia |
29 czerwca 1952 | |
| Data konsekracji |
29 czerwca 1952 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Lublin | ||||||||||
| Miejsce | |||||||||||
| Konsekrator | |||||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||||
| |||||||||||
Życiorys
edytujPo ukończeniu gimnazjum wstąpił do seminarium duchownego w Lublinie. W wieku 22 lat został skierowany na studia do Rzymu. 1 sierpnia 1926 w Lublinie przyjął święcenia kapłańskie. Dzięki zdobyciu we Włoszech doktoratu z teologii i licencjatu z biblistyki po powrocie do Polski objął stanowisko profesora, a następnie wicedyrektora w lubelskim seminarium. Po wybuchu II wojny światowej objął parafię w Bełżycach, gdzie uchronił wielu poszukiwanych przez Niemców kapłanów. Wówczas gościł również Stefana Wyszyńskiego. Po zakończeniu wojny objął stanowisko rektora w seminarium w Lublinie.
12 czerwca 1952 został prekonizowany biskupem pomocniczym diecezji lubelskiej ze stolicą tytularną Polybotus. Sakrę biskupią otrzymał 29 czerwca 1952 w katedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty. Konsekrował go Piotr Kałwa, miejscowy biskup diecezjalny, w asyście Zdzisława Golińskiego, biskupa diecezjalnego częstochowskiego, i Mariana Jankowskiego, biskupa pomocniczego siedleckiego[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Misericordia et veritas” (Miłosierdzie i prawda)[2].
Dekretem prymasa Polski z 1 grudnia 1956 został mianowany ordynariuszem diecezji warmińskiej jako delegat specjalny z pełną władzą biskupa rezydencjalnego. Ingres do prokatedry odbył 16 grudnia 1956. Ustalił nowy podział administracyjny diecezji warmińskiej. W czasie swych rządów zdołał utworzyć Instytut Katechetyczny w Gietrzwałdzie. Brał też czynny udział w soborze watykańskim II.
Został pochowany w konkatedrze św. Jakuba w Olsztynie[3].
Przypisy
edytuj- ↑ K.R. Prokop: Sakry i sukcesja święceń biskupich episkopatu Kościoła katolickiego w Polsce w XIX i XX wieku (na tle wcześniejszych okresów dziejowych). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2012, s. 455–456. ISBN 978-83-7306-593-2.
- ↑ A.G. Miziński (red.): 100-lecie Konferencji Episkopatu Polski. Księga jubileuszowa. Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2019, s. 294. ISBN 978-83-8144-179-7. [dostęp 2023-10-09].
- ↑ Rusza remont krypty arcybiskupów w konkatedrze św. Jakuba w Olsztynie. radioolsztyn.pl, 2018-03-25. [dostęp 2023-02-04].
Linki zewnętrzne
edytuj- Nota biograficzna Tomasza Wilczyńskiego na stronie Encyklopedii Warmii i Mazur. [dostęp 2023-02-03].
- Tomasz Wilczyński [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-11-16] (ang.).