Tomasz Raczek

polski krytyk filmowy, publicysta

Tomasz Raczek (ur. 15 czerwca 1957 w Warszawie) – polski teatrolog, krytyk filmowy i publicysta, autor programów telewizyjnych i radiowych, wydawca Instytutu Wydawniczego Latarnik im. Zygmunta Kałużyńskiego.

Tomasz Raczek
Ilustracja
Tomasz Raczek, 2013
Data i miejsce urodzenia

15 czerwca 1957
Warszawa

Zawód, zajęcie

krytyk filmowy, publicysta, wydawca, autor programów telewizyjnych i radiowych

Alma Mater

PWST w Warszawie
(teatrologia, 1981)

Uczelnia

Wyższa Szkoła Dziennikarska im. Melchiora Wańkowicza w Warszawie

Stanowisko

wykładowca

Pracodawca

Instytut Wydawniczy Latarnik (od 2002)

Partner

Marcin Szczygielski
(od 1994)

Strona internetowa

W latach 2012–2013 redaktor naczelny miesięcznika „Film”. Od 2017 redaktor naczelny miesięcznika „Magazyn Filmowy” wydawanego przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich. Jako krytyk współpracował ze stacjami telewizyjnymi: TVP1, TVP2, Canal+, Kino Polska, nFilm HD, nFilm HD 2; a także stacjami radiowymi: Polskie Radio, Tok FM, RMF FM. Prowadzi autorski kanał Tomasz Raczek na portalu YouTube i cotygodniową audycję Raczek Movie w internetowym Radiu Nowy Świat.

Laureat Wiktora (1986) i nagród za osiągnięcia w dziedzinie krytyki artystycznej.

Życiorys

edytuj

Jest absolwentem XLI Liceum Ogólnokształcącego im. Joachima Lelewela w Warszawie[1]. W 1981 ukończył studia na Wydziale Wiedzy o Teatrze Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, broniąc pracę magisterską na temat mówienia w telewizji.

W 1977 zadebiutował jako publicysta artykułem o Violetcie Villas opublikowanym w tygodniku „Literatura”[2]. Wystąpił także w programie telewizyjnym z udziałem Zygmunta Kałużyńskiego, który był pod wrażeniem elokwencji wówczas 20-letniego Raczka i zasugerował mu podjęcie pracy w telewizji[3]. W latach 1978–1979 pełnił funkcję sekretarza literackiego Teatru Komedia w Warszawie[4] i był asystentem Olgi Lipińskiej, reżyserki spektaklu Gwałtu, co się dzieje! wystawianego w tym teatrze[5]. Pracował w wytwórni muzycznej Virgin Records[6].

Publikował teksty w czasopismach: „Polityka” (do 1986), „Przegląd Tygodniowy”, „Rzeczpospolita[7], „Teatr”, „Kino”, „Cinema”, „The European”, „Wprost” i „Kino Domowe”. W 1985 został laureatem Nagrody Klubu Krytyki Teatralnej Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL za publicystykę teatralną[4][8].

Szerzej rozpoznawalny stał się dzięki cyklowi telewizyjnemu Perły z lamusa emitowanemu w latach 1990–2000, w którym wraz z Zygmuntem Kałużyńskim recenzował najbardziej znane dzieła kinematografii.

W 1991 redagował ukazujące się w Sopocie czasopismo „Pawie Oko: satellite TV Europe”. W 1992 stworzył od podstaw polską edycję „Playboya” i został jego pierwszym redaktorem naczelnym. W 1998 wystąpił w roli dziennikarza w jednym z odcinków serialu Matki, żony i kochanki[9]. W 1999 jako redaktor naczelny miesięcznika „Voyage” stworzył jego nową formułę, a w 2001 jako dyrektor programowy wydawnictwa Gruner+Jahr Polska wprowadził na polski rynek prasowy tygodnik „Gala”.

Był recenzentem teatralnym i filmowym, kierownikiem literackim Teatru Muzycznego w Gdyni, Teatru Rozrywki w Chorzowie i Zespołu Filmowego „Oko” (od 1986[10]), wicedyrektorem TVP2[11], wykładowcą w Wyższej Szkole Dziennikarskiej im. Melchiora Wańkowicza i zawodowym oficerem rozrywkowym na TS/S „Stefan Batory[12]. W 2002 założył Instytut Wydawniczy Latarnik, który od 2005 nosi imię Zygmunta Kałużyńskiego.

W 2008 został laureatem Elle Style Award w kategorii „Postać Roku”[4]. W 2009 stworzył dwa telewizyjne kanały filmowe premium nFilm HD i nFilm HD2 oraz radio cyfrowe z muzyką filmową na platformie n, których był dyrektorem do stycznia 2011. Prowadził tam programy Perły i wieprze, Hot Spot, Bilet do kina, Idę do kina z...

Jest współtwórcą (wraz z Maciejem Ejsmondem-Mechowskim) Stowarzyszenia Przyjaciół Mireille Mathieu – Loża MM. Od września 2011 do czerwca 2015 prowadził nadawany w soboty w TVP1 Weekendowy Magazyn Filmowy. Nagroda Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Od września 2012 do czerwca 2013 roku był redaktorem naczelnym miesięcznika „Film”. Od października 2012 prowadzi w Tok FM audycję Szczerotok. Od września 2013 do grudnia 2016 prowadził w TVP3 Kultowe rozmowy.

Od 1 marca 2017 jest redaktorem naczelnym miesięcznika „Magazyn Filmowy” wydawanego przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich. Prowadzi także swój autorski kanał Wideorecenzje Tomasza Raczka na portalu YouTube[13]. Od 12 lipca 2020 na antenie Radia Nowy Świat prowadzi audycję Raczek Movie, w której recenzuje wybrane filmy oraz przedstawia muzykę z bardziej lub mniej znanych produkcji kinowych[14]. Od lutego do października 2024 prowadził dla Kanału Zero swój cotygodniowy program Zero Ekranowe[15][16].

Życie prywatne

edytuj

Urodzony w Warszawie, syn Krystyny Lipińskiej-Raczek (1927–2020[17]) – lekarza pediatry – i Ryszarda Raczka, który wraz ze swoim ojcem prowadził zakład produkujący buty[18][19].

W październiku 2007 w wywiadzie ujawnił, iż jest gejem. Jego życiowym partnerem jest pisarz Marcin Szczygielski, z którym związany jest od 1 stycznia 1994[20]. W listopadzie 2008 Raczek i Szczygielski zostali wybrani najpiękniejszą parą roku w plebiscycie czytelników tygodnika „Gala[21].

Publikacje

edytuj
  • Perły z lamusa? Rozmowy o filmach lat dziewięćdziesiątych (wespół z Zygmuntem Kałużyńskim; Opus 1992, ISBN 83-7089-006-7)
  • Poławiacze pereł (wespół z Zygmuntem Kałużyńskim; Twój Styl 1998, ISBN 83-7163-063-8)
  • Pies na telewizję (W.A.B. 1999, ISBN 83-87021-88-1)
  • Perłowa ruletka. Leksykon filmowy (wespół z Zygmuntem Kałużyńskim; Twój Styl 2000, ISBN 83-7163-256-8)
  • Karuzela z Madonnami: 57 bardzo zakręconych kobiet (ilustr. Marcin Szczygielski; Instytut Wydawniczy „Latarnik” 2003, ISBN 83-917891-2-8)
  • Karuzela z herosami: męski świat w 57 odsłonach (Instytut Wydawniczy „Latarnik” 2004, ISBN 83-917891-8-7)
  • Perły kina: leksykon filmowy na XXI wiek. Tom 1: Sensacje i science fiction (wespół z Zygmuntem Kałużyńskim; Instytut Wydawniczy „Latarnik” 2005, ISBN 83-60000-01-8)
  • Perły kina: leksykon filmowy na XXI wiek. Tom 2: Ekranizacje literatury (wespół z Zygmuntem Kałużyńskim; Instytut Wydawniczy „Latarnik” im. Zygmunta Kałużyńskiego 2005, ISBN 83-60000-05-0)
  • Perły kina: leksykon filmowy na XXI wiek. Tom 3: Komedie, przygody i animacje (wespół z Zygmuntem Kałużyńskim; Instytut Wydawniczy „Latarnik” im. Zygmunta Kałużyńskiego 2005, ISBN 83-60000-08-5)
  • Perły kina: leksykon filmowy na XXI wiek. Tom 4: Miłość i seks (wespół z Zygmuntem Kałużyńskim; Instytut Wydawniczy „Latarnik” im. Zygmunta Kałużyńskiego 2005, ISBN 83-60000-10-7)
  • Perły kina: leksykon filmowy na XXI wiek. Tom 5: Rarytasy, niewypały i kurioza (wespół z Zygmuntem Kałużyńskim; Instytut Wydawniczy „Latarnik” im. Zygmunta Kałużyńskiego 2006, ISBN 83-60000-13-1 [10 cyfr], ISBN 978-83-60000-13-7 [13 cyfr])
  • Karuzela z idolami. Gwiazdozbiór osobisty (Instytut Wydawniczy „Latarnik” im. Zygmunta Kałużyńskiego 2006, ISBN 83-60000-15-8 [10 cyfr], ISBN 978-83-60000-15-1 [13 cyfr])
  • Alfabet na cztery ręce (wespół z Zygmuntem Kałużyńskim; Instytut Wydawniczy „Latarnik” im. Zygmunta Kałużyńskiego 2009, ISBN 978-83-60000-31-1 [13 cyfr])
  • Kinopassana. Sztuka oglądania filmów (Instytut Wydawniczy „Latarnik” im. Zygmunta Kałużyńskiego 2014, ISBN 978-83-63841-19-5 [13 cyfr])
  • Kultowe rozmowy. Kobiety znane i niespodziewane (wespół z Katarzyną Marcysiak; Instytut Wydawniczy „Latarnik” im. Zygmunta Kałużyńskiego 2016, ISBN 978-83-63841-35-5)
  • Perła z lamusem (Instytut Wydawniczy „Latarnik” im. Zygmunta Kałużyńskiego 2023, ISBN 978-83-63841-54-6)

Przypisy

edytuj
  1. Absolwenci. [w:] Zespół Szkół nr 118. XLI Liceum Ogólnokształcące im. Joachima Lelewela. Gimnazjum 165 [on-line]. lelewel.waw.pl. [dostęp 2014-02-11].
  2. Tomasz Raczek: Karuzela z madonnami. Instytut Wydawniczy Latarnik, 2003, s. 348. ISBN 83-917-891-2-8.
  3. Tomasz Raczek: Karuzela z idolami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2006, s. 134. ISBN 978-83-60000-15-1.
  4. a b c Tomasz Raczek, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2019-09-25].
  5. Tomasz Raczek: Karuzela z madonnami. Instytut Wydawniczy Latarnik, 2003, s. 223–224. ISBN 83-917-891-2-8.
  6. Tomasz Raczek: Karuzela z idolami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2006, s. 14. ISBN 978-83-60000-15-1.
  7. Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 14, 298–299. ISBN 83-917891-8-7.
  8. Bożena Frankowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (krytycy) [dostęp 2019-09-25].
  9. Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 60. ISBN 83-917891-8-7.
  10. Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 14. ISBN 83-917891-8-7.
  11. Tomasz Raczek: Karuzela z idolami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2006, s. 135. ISBN 978-83-60000-15-1.
  12. Wywiad udzielony Radiu TOK FM 2009-10-04.
  13. Tomasz Raczek: „Magazyn Filmowy SFP” pomostem między starszymi a młodymi. [w:] Stowarzyszenie Filmowców Polskich [on-line]. 3 marca 2017. [dostęp 2019-05-17].
  14. Mann, Kydryński i Raczek w weekendy w Radiu Nowy Świat [online], Press.pl [dostęp 2020-07-18] (pol.).
  15. Tomasz Raczek ma dołączyć do Kanału Zero [online], www.wirtualnemedia.pl, 18 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-03] (pol.).
  16. Tomasz Raczek żegna się z Kanałem Zero [online], www.wirtualnemedia.pl, 21 października 2024 [dostęp 2024-10-21] (pol.).
  17. Zmarła matka Tomasza Raczka. „Gdy nadchodziła rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego, Jej serce drżało” [online], kultura.onet.pl [dostęp 2020-08-03].
  18. Audycja „Kultowe rozmowy.
  19. Oficjalna strona Tomasza Raczka. tomaszraczek.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-08)].
  20. Tomasz Raczek: Jestem gejem. Dziennik.pl, 2007-11-25. [dostęp 2019-02-25]. (pol.).
  21. Tomasz Raczek i Marcin Szczygielski – Najpiękniejsza para w Polsce! – Kobieta – WP.PL.

Linki zewnętrzne

edytuj