Tadeusz Sumiński
Tadeusz Stanisław Sumiński, ps. „Leszczyc” (ur. 1 kwietnia 1924 w Badurkach, pow. płocki, zm. 24 lutego 2009 w Warszawie[1]) – polski fotografik, ekonomista, uczestnik powstania warszawskiego, żołnierz 2 drużyny III plutonu „Felek” kompanii „Rudy” batalionu „Zośka”.
 Tadeusz Sumiński w 2004 r. | |
 plutonowy
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 kwietnia 1924 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 lutego 2009 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
artysta fotografik |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujSyn Ludomira, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, odznaczonego Krzyżem Walecznych, i Zofii z Tarnowskich. Uczeń Państwowego Gimnazjum im. Stanisława Małachowskiego w Płocku, harcerz 89. Mazowieckiej Drużyny Harcerskiej. Do 1941 roku mieszkał wraz z matką w rodzinnym majątku, skąd został wysiedlony przez Niemców. Trafił najpierw na Kielecczyznę, a następnie, dzięki rodzinie Tyczyńskich, do Warszawy. Uczył się na tajnych kompletach[2]. Od jesieni 1943 roku należał do batalionu „Zośka”. Brał udział w akcji Par. II (baza leśna).
W powstaniu warszawskim walczył w szeregach harcerskiego batalionu „Zośka”. Należał do ośmioosobowej grupy (m.in. Jerzy Gawin, Irena Kołodziejska, Andrzej Samsonowicz) odciętej od batalionu podczas walk w obronie cmentarzy wolskich, która przeszła przez tereny zajęte przez Niemców i znalazła się w Kampinosie, a po dwóch tygodniach dołączyła − kanałami z Żoliborza − do baonu, przebywającego na Starówce[3]. W nocy z 31 sierpnia na 1 września brał udział w przebiciu się części oddziału przez Ogród Saski i ul. Królewską do Śródmieścia[4]. Następnie walczył na Czerniakowie, gdzie 23 września dostał się do niewoli niemieckiej[5]. Przebywał w Stalagu XI A w Altengrabow k. Magdeburga.
W roku 1946 zdał maturę w V Miejskim Liceum dla Dorosłych. Z wykształcenia ekonomista, absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
Aresztowany w pierwszej połowie stycznia 1949 r. przez funkcjonariuszy UB, przez pół roku przetrzymywany był w więzieniu mokotowskim za „próbę obalenia ustroju siłą” (chodziło o przynależność do Armii Krajowej). Przebywał w jednej celi z Gracjanem Frógiem. Wyszedł bez wyroku.
Był członkiem honorowym Związku Polskich Artystów Fotografików. Jego prace wielokrotnie gościły na wystawach fotograficznych w Polsce (m.in. Anatomia krajobrazu, 1985). Pracował także jako fotoreporter, lecz znany był przede wszystkim jako fotografik krajobrazu. W 1994 wystąpił w filmie Krzysztofa Langa Powstanie Warszawskie 1944, opowiadając o swoich przeżyciach wojennych.
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera D 22-2-9)[6].
Publikacje
edytuj- In the Bieszczady Mountains (autor: Roman Izbicki, fotografie: Tadeusz Sumiński)
- Pamiętniki żołnierzy Baonu Zośka (edytor)
Ordery i odznaczenia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 6.Dom Wydawniczy „Bellona”, Warszawa 2004. ISBN 83-11-09261-3.
- ↑ Powstańcze Biogramy - Tadeusz Sumiński [online], www.1944.pl [dostęp 2024-09-03] (pol.).
- ↑ Borkiewicz-Celińska 1990 ↓, s. 598.
- ↑ Borkiewicz-Celińska 1990 ↓, s. 646-647.
- ↑ Borkiewicz-Celińska 1990 ↓, s. 678.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-09-03].
- ↑ Lista odznaczonych Warszawskim Krzyżem Powstańczym. „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 21 (1794), s. 15, 8 sierpnia 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-03].
Bibliografia
edytuj- Agnieszka Pietrzak: Żołnierze Batalionu Armii Krajowej „Zośka” represjonowani w latach 1944–1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2008. ISBN 978-83-60464-92-2.
- Anna Borkiewicz-Celińska: Batalion „Zośka”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990. ISBN 83-06-01851-6.
Linki zewnętrzne
edytuj- Relacja T. Sumińskiego w Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego
- Muzeum Powstania Warszawskiego. Powstańcze biogramy. Tadeusz Sumiński ps. Leszczyc
- Krajobraz ponad wszystko - rozmowa z Tadeuszem Sumińskim
- Artykuł o T. Sumińskim, także o otwarciu jego wystawy. ptf.plocman.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].