Tadeusz Butkiewicz
Tadeusz Antoniusz Butkiewicz (ur. 28 października 1881 w Kostromie, zm. 21 maja 1972 w Warszawie) – polski lekarz chirurg, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.
| Data i miejsce urodzenia |
28 października 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 maja 1972 |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: chirurgia | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Henryka, powstańca styczniowego, i Stanisławy z Twardzickich[1] (zm. 1938)[2]. Gimnazjum ukończył w Kownie. W 1903 ukończył medycynę na Uniwersytecie Moskiewskim ze stopniem medicus cum eximia laude. Po ukończeniu studiów przez cztery lata był asystentem I Kliniki Chirurgicznej Uniwersytetu Moskiewskiego, później lekarzem naczelnym i chirurgiem szpitala w Perejasławiu. W latach 1911–1912 był asystentem prof. Fiedorowa w Wojenno-Medycznej Akademii w Petersburgu. W 1912 uzyskał stopień doktora medycyny na podstawie rozprawy Opadnięta nerka i jej leczenie operacyjne. W latach 1913–1921 był dyrektorem i chirurgiem Szpitala Ziemskiego guberni kostromskiej[1].
W czasie I wojny światowej kierował czołówką chirurgiczną oraz szpitalem polowym przy 25 korpusie armii rosyjskiej, później brał czynny udział w pracach rady lekarsko-sanitarnej, był stałym przewodniczącym Biura Sanitarnego[1] oraz pełnił funkcję sekretarza Komitetu dla Jeńców i Cywilnych Uchodźców z Polski. W latach 1917–1921 był prezesem Towarzystwa Lekarskiego[1].
Do Polski powrócił w sierpniu 1921 i przez kilka miesięcy pracował w Kasie Chorych w Warszawie, później został ordynatorem oddziału chirurgicznego i naczelnym lekarzem szpitala P.K.Ch. w Sosnowcu, gdzie pracował do 1929. W listopadzie 1928 wygrał publiczny konkurs na stanowisko ordynatora Oddziału Chirurgicznego Szpitala Przemienienia Pańskiego w Warszawie, którym kierował do 1945. 27 kwietnia 1934 Wydział Lekarski UW przyznał prof. Tadeuszowi Butkiewiczowi venia legendi z zakresu chirurgii na podstawie pracy Żółciowe zapalenie otrzewnej bez przedziurawienia dróg żółciowych. Jako docent na Wydziale Lekarskim UW wykładał chirurgię przypadków nagłych[1].
W czasie okupacji niemieckiej prowadził tajne wykłady i ćwiczenia dla studentów ze szkoły dr. Jana Zaorskiego oraz Uniwersytetu Ziem Zachodnich, był nadal ordynatorem oddziału chirurgicznego szpitala[1], współpracował z Kedywem.
Po wojnie pracował nad reaktywowaniem Wydziału Lekarskiego UW i został jego pierwszym dziekanem; w 1945 został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1956 – profesorem zwyczajnym. Jesienią 1945 rozpoczął pracę w Szpitalu Dzieciątka Jezus w I Klinice Chirurgicznej, którą prowadził do 1 stycznia 1959, tj. do przejścia na emeryturę[1]. Po przejściu na emeryturę współpracował jako konsultant z Wojskowym Instytutem Medycyny Lotniczej. Działał w Towarzystwie Chirurgów Polskich, był jego prezesem oraz członkiem honorowym. Od 1946 był członkiem korespondentem, a od 1951 członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[3].
W pracy naukowej zajmował się chirurgią dróg żółciowych, zapaleniem trzustki, chirurgią zakażeń, patologią układu nerwowego współczulnego. Wydał pierwszy polski podręcznik chirurgii przypadków nagłych, opracował także podręczniki z chirurgii ogólnej i filozofii chirurgii.
Był mężem Anny z Kruszyńskich (zm. 1957)[2].
Zmarł w Warszawie, spoczywa na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 48-3-29)[2].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1961)[4]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (13 lipca 1954)[5]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1945)[6]
- Złoty Krzyż Zasługi (1937)[1]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (13 stycznia 1955)[7]
- Węgierski Krzyż Zasługi (Węgry, 1930)[1]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i Jan Nielubowicz. Ci, którzy odeszli... Prof. dr med. Tadeusz Butkiewicz 1881–1972. „Kwartalnik Akademii Medycznej w Warszawie”. Rok IV, Nr 4, s. 357–361, 1972. Warszawa. [dostęp 2024-05-10].
- ↑ a b c Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAWA BUTKIEWICZOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-01].
- ↑ Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN
- ↑ Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku, dz. cyt., s. 24.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 103, poz. 1311 „za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej w dziedzinie medycyny”.
- ↑ Jacek Tomasz Persa, Butkiewicz Tadeusz Antoniusz, [w:] Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku, tom III, zeszyt 2: Profesorowie warszawskiej medycyny połowy XX wieku (lata 1944–1950) (red. i opracowanie Bożena Urbanek), Warszawa 2004–2005, s. 24.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 13 stycznia 1955 r. nr 0/114 - na wniosek Ministra Zdrowia.
Bibliografia
edytuj- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 89.
- Jan Nielubowicz, Andrzej Karwowski, Tadeusz Butkiewicz, [w:] Sylwetki chirurgów polskich (pod redakcją Józefa Bogusza i Witolda Rudowskiego), Ossolineum, Wrocław 1983.
- Jacek Tomasz Persa, Butkiewicz Tadeusz Antoniusz, [w:] Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku, tom III, zeszyt 2: Profesorowie warszawskiej medycyny połowy XX wieku (lata 1944–1950) (red. i opracowanie Bożena Urbanek), Warszawa 2004–2005, s. 19–25.