Szczaw polny

gatunek rośliny

Szczaw polny (Rumex acetosella L.) – gatunek rośliny należący do rodziny rdestowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniony: naturalnie występuje w Azji, Afryce Północnej i Europie, rozprzestrzenił się również w obydwu Amerykach, Afryce, Australii i na wyspach Melanezji i Polinezji[3]. W Polsce jest pospolity na całym terenie[4].

Szczaw polny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

rdestowate

Rodzaj

szczaw

Gatunek

szczaw polny

Nazwa systematyczna
Rumex acetosella L.
Sp. pl. 1:338. 1753

Morfologia

edytuj
 
Liść
 
Łodyga z kwiatami
Łodyga
Dosyć cienka, wzniesiona, o wysokości do 50 cm. W dolnej części często przebarwiona na czerwonawo. Powyżej połowy wysokości zwykle rozgałęzia się.
Liście
Pojedyncze, podłużnie lancetowate, na końcach zaostrzone, stopniowo zwężające się w ogonek liściowy. U nasady posiadają dwie oszczepowate, wyrastające na boki i ostro zakończone łatki. Podsadki zwykle nie posiadają tych łatek. Dolne liście wyraźnie większe. Kolor szarozielony. Przylistki zrośnięte są pochwą.
Kwiaty
Roślina dwupienna. Kwiatostan w postaci gron na długich, bezlistnych i rzadko rozmieszczonych rozgałęzieniach łodygi. Drobne kwiaty czerwonej barwy, 3-krotne. Okwiat sześciolistkowy, w dwóch okółkach. Listki okwiatu bez guzków, wewnętrzne listki o długości do 1,5 mm są unerwione, nie są przyrośnięte do owocu i mają podobną do niego długość. Szyjki słupka nie przyrośnięte do zalążni.
Owoc
Trójgraniasty orzeszek czerwonobrunatnej barwy.
Korzeń
Palowy.

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina, geofit korzeniowy. Kwitnie przez cały okres wegetacji. Roślina wiatropylna. Owoce roznoszone są przez wiatr (anemochoria). Siedlisko: pastwiska, ugory, nieużytki. Preferuje siedliska kwaśne i jałowe (roślina wskaźnikowa gleb kwaśnych). W górach występuje aż po piętro kosówki. W uprawach rolnych i ogrodowych pospolity chwast[5]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Koelerio-Corynephoretea[6].

Roślina trująca
Trujący jest cały pęd, a szczególnie liście (z powodu dużej zawartości kwasu szczawiowego). Ponadto roślina zawiera rutynę, saponiny.

Zmienność

edytuj

Tworzy mieszańce z szczawiem obrosłoowockowym[4].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
  4. a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  5. Włodzimierz Tymrakiewicz: Atlas chwastów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976, s. 44.
  6. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

edytuj
  • Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986, s. 172. ISBN 83-02-00607-6.
  • Mowszowicz J. Krajowe chwasty ogrodowe i polne. Wyd. 3. PWRiL, Warszawa.