Susiec
Susiec – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Susiec[5][6]. Miejscowość leży na pograniczu Roztocza Środkowego, Roztocza Wschodniego, Równiny Biłgorajskiej i Płaskowyżu Tarnogrodzkiego.
| wieś | |
.jpg) Kościół św. Jana Nepomucena (lipiec 2014) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-672[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LTM |
| SIMC |
0900494[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Susiec  | |
 50°25′02″N 23°11′55″E/50,417222 23,198611[1]
| |
| Strona internetowa | |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Susiec oraz rzymskokatolickiej parafii św. Jana Nepomucena[7].
Na terenie wsi utworzono dwa sołectwa Susiec I i Susiec II[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1265 mieszkańców[9].
Części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0900519 | Zagóra | część wsi |
Historia
edytujPierwsze informacje pochodzą z 1582 roku[10] i traktują o młynach Sikliwców i Świdów na Potoku Łosinieckim. W 1643 roku ordynat Jan „Sobiepan” Zamoyski przeniósł na „uroczysko Susiec” hutę ze wsi Szarowola pod Tomaszowem. W 1748 roku notowano wieś Skwarki (wówczas Skwarniki), 1 stycznia 1989 roku połączonej z Suścem[11].
W 1800 roku wzniesiono w Suścu kościół, początkowo drewniany, pół wieku później zastąpiony murowanym. Część jego wyposażenia pochodzi z owianego legendami wzgórza Kościółek, położonego w widłach potoku Jeleń i rzeki Tanwi (3 km od Suśca), gdzie niegdyś znajdował się klasztor bazylianów.
28 grudnia 1936 roku pod Suścem miała miejsce pierwsza na ziemiach polskich katastrofa lotnicza samolotu pasażerskiego. Podczas awaryjnego lądowania rozbił się dziesięciomiejscowy samolot Lockheed Electra należący do PLL LOT. Zginęły trzy osoby[12].
W Suścu urodził się Sylwester Chęciński – reżyser m.in. takich filmów jak: Sami swoi, Nie ma mocnych i Kochaj albo rzuć. 5 lipca 2009 roku przy wjeździe do Suśca został odsłonięty pomnik Kargula i Pawlaka – bohaterów filmowej trylogii Sylwestra Chęcińskiego.
Gospodarka i komunikacja
edytujWspółcześnie największe znaczenie gospodarcze ma obsługa ruchu turystycznego (znajduje się tu wiele obiektów noclegowych, pól namiotowych, biwaków i pensjonatów, liczne kwatery agroturystyczne, w sezonie letnim dodatkowo schronisko młodzieżowe PTSM), rolnictwo oraz gospodarka leśna. Na terenie gminy znajduje się wiele tartaków i zakładów obróbki drewna.
Przez miejscowość przebiega droga powiatowa między Józefowem a Tomaszowem Lubelskim. Odbiega stąd również droga na południe w kierunku Narola i Cieszanowa (woj. podkarpackie).
Znajduje się tu ponadto stacja kolejowa. Do 31 sierpnia 2009 roku zatrzymywała się na niej codziennie jedna para pociągów – było to dzienne połączenie „Roztocze” relacji Zamość – Rzeszów – Wrocław oraz sezonowy pociąg „Solina” relacji Warszawa – Lublin – Bełżec, kursujący w wakacje codziennie, ponadto w weekendy w maju i czerwcu. Od 1 września 2009 roku PKP Intercity zawiesiły oba pociągi (na krótko wprowadzono w ich miejsce autobusy komunikacji zastępczej, ostatecznie zawieszonej od 13 grudnia 2009 roku).
Od 2011 roku w okresie długiego weekendu majowego oraz wakacji szkolnych kursują pociągi Regio organizowane przez Polregio na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego w Lublinie, na trasie Lublin – Bełżec – Jarosław i z powrotem.
Od 2024 roku kursują całoroczne pociągi Regio relacji Zamość – Bełżec w ilości 4 par na dobę, na wybranych kursach wydłużone do Hrebennego[13]. Pociągi te umożliwiają wygodny i szybki dojazd rano i wieczorem zwiększając dostępność komunikacyjną Suśca i Roztocza. Są one skomunikowane w Zawadzie i Zamościu z pociągami z Lublina i Warszawy umożliwiając dojazd z pozostałych części kraju.
Turystyka
edytujSusiec należy do głównych miejscowości turystyczno-wypoczynkowych na Roztoczu[14], leży na skraju Parku Krajobrazowego Puszczy Solskiej. W okolicy znajdują się progi skalne na Tanwi i Jeleniu (najwyższy ma 1,5 m wysokości) zwane potocznie szumami lub szypotami oraz wzniesienie Kościółek, na którym dawniej był gród i drewniany kościół. Jedną z nowych atrakcji turystycznych jest wybudowana w 2013 r. wieża widokowa w Suścu, znajdująca się na wzgórzu przy szosie Susiec – Grabowica[15].
Przez Susiec przebiegają liczne szlaki turystyczne.
Szlaki piesze[16]:
- Szlak Szumów
: Susiec – Rebizanty (rez. „Nad Tanwią”) – Źródełko Miłości – Kościółek – Uroczyska Puszczy Solskiej – Wodospad na Jeleniu – Susiec - Szlak Walk Partyzanckich
: Tomaszów Lubelski – Susiec – Osuchy – Stary Bidaczów - Szlak Południowy
: Susiec – Narol - Szlak im. Władysławy Podobińskiej
: Susiec – Krasnobród – Zamość - Szlak Krawędziowy
: Susiec – Józefów – Zwierzyniec - ścieżka
Susiec (Urząd Gminy) – Rebizanty[17]
Szlaki rowerowe[18]:
- Centralny Szlak Rowerowy Roztocza
Kraśnik – Hrebenne – Lwów - szlak Susiec – Borowe Młyny
- Szlak Łosiowy Susiec – Tomaszów Lubelski
W pobliżu znajduje się też odcinek trasy kajakowej na Tanwi: Narol – Rebizanty.
W czerwcu każdego roku w Suścu organizowany jest plener malarski uczniów XXXIV Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Miguela de Cervantesa w Warszawie oraz Gimnazjum nr 123 z Oddziałami Dwujęzycznymi i Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła II w Warszawie.
Sport
edytujW Suścu funkcjonuje Ludowy Klub Sportowy „Szumy” Susiec – amatorski klub piłkarski, założony jako LKS „Drewmet” Susiec. Obecnie drużyna gra w grupie II zamojskiej klasy A. „Szumy” rozgrywają mecze na stadionie znajdującym się w Suścu.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 133761
- ↑ Wieś Susiec w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-10-10], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1223 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ ], Susiec – parafia pw. Świętego Jana Nepomucena, [w:] Strona diecezji zamojsko-lubaczowskiej. diecezja.zamojskolubaczowska.pl > Informacje > Parafie > Susiec – par. Świętego Jana Nepomucena [online], Kuria Diecezjalna w Zamościu, 2007–2016 [dostęp 2016-06-16].
- ↑ Strona gminy, sołectwa.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Artur Pawłowski: Roztocze polskie i ukraińskie – przewodnik. Wyd. II popr. Pruszków – Piastów: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2011, s. 160. ISBN 978-83-62460-16-8.
- ↑ M.P. z 1988 r. nr 35, poz. 323.
- ↑ Robert Horbaczewski. Katastrofa pod Suścem. „Lajf – magazyn lubelski”, 2012-05-01. Grażyna Stankiewicz (red. nacz.). Lublin: KONO media Sp. z o.o.. ISSN 2299-1689. [dostęp 2016-06-16].
- ↑ Nowe całoroczne połączenia kolejowe. [dostęp 2024-01-01].
- ↑ Artur Pawłowski: Roztocze. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2015. ISBN 978-83-62460-71-7.
- ↑ Roztocze Środkowe. Mapa turystyczno-krajoznawcza. Skala 1:50 000. Kraków: Compass, 2015. ISBN 978-83-7605-510-7.
- ↑ Województwo lubelskie – wykaz szlaków znakowanych przez PTTK [online] [dostęp 2017-07-08].
- ↑ Artur Pawłowski: Ścieżki dydaktyczne, poznawcze i spacerowe – roztocze24.info. [dostęp 2017-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-07)].
- ↑ Artur Pawłowski: Szlaki rowerowe – roztocze24.info. [dostęp 2017-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-07)].
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona Roztoczańskiego Stowarzyszenia Agroturystycznego w Suścu
- Susiec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 601.