Stepan Tarabałka
Stepan Iwanowycz Tarabałka (ukr. Степан Іванович Тарабалка; ur. 9 stycznia 1993 w Korolówce w rejonie kołomyjskim, obwód iwanofrankowski, zm. 13 marca 2022 w obwodzie żytomierskim[1]) – ukraiński oficer (major), pilot Ukraińskich Sił Powietrznych. Służył podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej, w tym podczas rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2022 roku[1].
 major
| |
| Data i miejsce urodzenia |
9 stycznia 1993 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
2014–2022 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Pośmiertnie uznawany przez niektóre media (według sił zbrojnych Ukrainy niesłusznie[2]) za „Ducha Kijowa” (pseudonim nadany hipotetycznemu asowi myśliwskiemu, któremu przypisuje się zestrzelenie ponad 40 rosyjskich samolotów w 2022 roku). Nie wiadomo, czy taki pilot rzeczywiście istniał, czy też był elementem ukraińskiej propagandy wojennej, stworzonej w celu podniesienia morale[2][3]. Gdyby Tarabałka rzeczywiście był „Duchem Kijowa”, byłby pierwszym zarejestrowanym asem myśliwskim XXI wieku[4].
Dzieciństwo i młodość
edytujTarabałka dorastał w ubogiej rodzinie w Korolówce. Jego rodzice pracowali za granicą (w Portugalii), gdzie mogli lepiej zarabiać, ale często wracali na Ukrainę. Mieszkał w pobliżu bazy wojskowej i stale widywał lądujące w pobliżu samoloty wojskowe, co od najmłodszych lat zainspirowało go do zostania pilotem. Tarabałka zgłosił się do szkoły wojskowej, a następnie szkoły lotniczej, studiując na Charkowskim Narodowym Uniwersytecie Sił Powietrznych, kończąc go w 2014 r.[5]
Kariera wojskowa
edytuj.jpg)
Konflikt rosyjsko-ukraiński w 2014 roku, obejmujący aneksję Krymu przez Rosję oraz konflikt na wschodzie Ukrainy z dwoma terytoriami secesjonistycznymi (tzw. Ługańską i Doniecką Republiką Ludową) był pierwszym doświadczeniem bojowym Tarabałki. Dzięki temu zdobył doświadczenie w lotach z misjami wsparcia nad Donbasem.
Działalność Tarabałki została dostrzeżona na początku wojny pod anonimowym pseudonimem „Duch Kijowa”. W tym czasie spekulowano, czy jest to prawdziwy pilot, czy po prostu mityczny bohater, być może ustanowiony w celu podniesienia morale. „Duchowi Kijowa” (niezależnie od tego, czy był to Tarabalka, czy nie) przypisywano zniszczenie dużej liczby rosyjskich samolotów, a jego rola została upubliczniona w mediach. Po pewnym czasie spekulacje ucichły. Tarabałka kontynuował walkę z rosyjskimi samolotami, latającymi nad Kijowem i wschodnią Ukrainą.
Tarabałka został zestrzelony w marcu[6]. Pilotował samolot MiG-29. Legendy na temat „Ducha Kijowa”[7] przez kilka tygodni nie dementowano; międzynarodowe media spekulowały, czy „Duch” i Tarabałka to w rzeczywistości ta sama osoba, czy też „Duch Kijowa” został po prostu wymyślony[4], a następnie zastosowany do Tarabałki po jego śmierci, kiedy jego sukces w walce z rosyjskimi siłami powietrznymi był znany[8]. W kwietniu 2022 roku opublikowano wywiad z innym pilotem z jego jednostki, który wskazał szczegóły pasujące do Tarabałki jako „Ducha”, w tym m.in. fakt, że latał na MiGu-29 i miał 29 lat[7].
Do czasu śmierci Tarabałki ukraińskie lotnictwo i lądowe wojska przeciwlotnicze zniszczyły ponad sto rosyjskich samolotów i śmigłowców[9], z których 40 przypisywano Tarabałce[10] (w tym sześciu w ciągu jednego dnia walki, co czyniłoby go z definicji asem myśliwskim)[11]. Służby informacyjne dowództwa ukraińskich sił zbrojnych jednak w specjalnym oświadczeniu wydanym 30 kwietnia zaprzeczyły tej pogłosce[12], pisząc m.in. Герой України Степан Тарабалка НЕ «Привид Києва» і він НЕ збив 40 літаків (pol. „Bohater Ukrainy Stepan Tarabałka NIE JEST «Duchem Kijowa» i NIE zestrzelił 40 samolotów”)[2].
Śmierć
edytujTarabałka zginął w akcji 13 marca 2022 r. w wieku 29 lat, a plotki budziły wówczas podejrzenia, że to on był tajemniczą postacią „Ducha”[5]. Według ukraińskich źródeł zginął podczas misji w walce powietrznej przy przewadze liczebnej przeciwnika[13].
Tarabałkę pochowano na cmentarzu w Korolówce na Ukrainie, niedaleko Kołomyi. Planowano wystawić na aukcję jego hełm i rękawice, aby zebrać fundusze na trwający konflikt.
Przyznano mu pośmiertnie najwyższe odznaczenie Ukrainy za odwagę: tytuł Bohatera Ukrainy z Orderem Złotej Gwiazdy[14].
Życie prywatne
edytujTarabałka był żonaty z Ołeną i w chwili śmierci miał 8-letniego syna Jarosława[15][16].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Тарабалка, Степан Іванович. Державна наукова установа „Енциклопедичне видавництво”. [dostęp 2022-05-15]. (ukr.).
- ↑ a b c ПРОСИМО НЕ НАПОВНЮВАТИ ІНФОПРОСТІР ФЕЙКАМИ!. Командування Повітряних Сил ЗСУ / Air Force Command of UA Armed Forces, 2022-04-30. [dostęp 2022-04-30]. (ukr.).
- ↑ Nie żyje “Duch Kijowa”. Stefczyk.info, 30 kwietnia 2022. [dostęp 2022-05-15]. (ukr.).
- ↑ a b Thomas Novelly: www.military.com/daily-news/2022/03/02/ukraines-fighter-ace-ghost-of-kyiv-may-be-myth-its-lethal-war-morale.html. 2 marca 2022. (ang.).
- ↑ a b Ivan Mazur: Who is Stepan Tarabalka and is he really the Ghost of Kyiv. 24 marca 2022. (ang.).
- ↑ Chaitra Krishnamurthy: WHO WAS MAJOR STEPAN TARABALKA AS GHOST OF KVIY IS REPORTEDLY DEAD?. 30 kwietnia 2022. (ang.).
- ↑ a b Thomas Newdick: Ukrainian MiG-29 Pilot’s Front-Line Account Of The Air War Against Russia. 1 kwietnia 2022. (ang.).
- ↑ ‘Ghost of Kyiv’ war hero dies in battle after shooting down 40 Russian aircraft. India Today, 30 April 2022. (ang.).
- ↑ Eric Westerwelt: One Ukrainian family grieves the loss of their fighter pilot son. NPR, 2022-03-25. [dostęp 2022-04-30]. (ang.).
- ↑ Larissa Brown: Ghost of Kyiv dies in battle ‘after shooting down 40 Russian aircraft’. [w:] 2022-04-29 [on-line]. The Times. [dostęp 2022-04-30]. (ang.).
- ↑ Ruchira Sharma: Ghost of Kyiv: Ukrainian fighter pilot reportedly killed in battle last month and identified as father of one. News, 2022-04-29. [dostęp 2022-04-30]. (ang.).
- ↑ Wojna w Ukrainie. Zwrot ws. „Ducha Kijowa”. Oświadczenie ukraińskiego wojska. Polsat News, 2022-04-30. [dostęp 2022-04-30]. (pol.).
- ↑ ГЕРОЇ НЕ ВМИРАЮТЬ – ГЕРОЇ СЕРЕД НАС!... Командування Повітряних Сил ЗСУ / Air Force Command of UA Armed Forces, 2022-03-23. [dostęp 2022-04-30]. (ukr.).
- ↑ Указ Президента України №148/2022 Про присвоєння звання Герой України. Офіс Президента України, 2022-03-19. [dostęp 2023-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-20)]. (ukr.).
- ↑ Lee Brown: ‘Ghost of Kyiv’ killed in battle, identity revealed. New York Post, 2022-04-29. [dostęp 2022-04-30]. (ang.).
- ↑ На війні загинув коломиянин Степан Тарабалка. Kurs, 2022-03-15. [dostęp 2022-04-30]. (ukr.).