Stegozaury

Stegozaury
	Stegosauria
	Marsh, 1877
	; Stegozaur – najbardziej znany przedstawiciel grupy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
(bez rangi)	archozaury
(bez rangi)	Ornithodira
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury ptasiomiedniczne
Podrząd	tyreofory
Infrarząd	stegozaury
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stegozaury (Stegosauria) – grupa ptasiomiedniczych dinozaurów należących do podrzędu tyreoforów. Zaliczane są do niej rodziny Huayangosauridae i Stegosauridae. Stegozaury miały bardzo charakterystyczny wygląd: mała w stosunku do reszty ciała czaszka, beczkowaty tułów, cztery silne, dobrze zbudowane kończyny (tylne były dłuższe niż przednie) oraz masywny, trzymany wysoko nad ziemią ogon zakończony dwiema parami długich kolców. Lecz ich najbardziej charakterystyczną cechą budowy były dwa rzędy dużych (najczęściej trójkątnych lub romboidalnych) kostnych płyt, biegnących przez cały grzbiet. Ich rola nie jest pewna, jednakże część paleontologów uważa, że płyty służyły do regulacji temperatury ciała. Niektóre rodzaje stegozaurów (np. kentrozaur) miały jedną parę kolców na wysokości łopatek.

Pochodzenie

Stegozaury najprawdopodobniej pochodzą od prymitywnych tyreoforów żyjących we wczesnej jurze, takich jak Scelidosaurus czy Scutellosaurus. Jednym z najwcześniejszych przedstawicieli stegozaurów był huajangozaur, który zamieszkiwał obszar dzisiejszych Chin.

Okres rozkwitu

Najwięcej odnalezionych rodzajów pochodzi ze środkowej i późnej jury m.in. – leksowizaur, stegozaur, kentrozaur czy znaleziony w Chinach tuodziengozaur.

Wymarcie

Pod koniec jury stegozaury zaczęły wymierać i tylko nieliczne gatunki przetrwały do kredy. Jednym z nich jest wuerhozaur. Trudno powiedzieć, co było przyczyną wymierania stegozaurów, prawdopodobnie były to zmiany klimatyczne.

Klasyfikacja

Infrarząd Stegosauria

Gigantspinosaurus
Rodzina Huayangosauridae
- Huayangosaurus
- ?Regnosaurus
Rodzina Stegosauridae
- Paranthodon
- Monkonosaurus
- Chungkingosaurus
- Chialingosaurus
- Wuerhosaurus
- Hesperosaurus
- Dacentrurus
- Miragaia^[1]
- Podrodzina Stegosaurinae
  - Tuojiangosaurus
  - Kentrosaurus
  - Lexovisaurus (=Loricatosaurus)^[2]
  - Stegosaurus
- Incertae sedis
  - ?Craterosaurus
  - Jiangjunosaurus

Przypisy

↑ Octávio Mateus, Susannah C.R. Maidment, Nicolai A. Christiansen. A new long-necked 'sauropod-mimic' stegosaur and the evolution of the plated dinosaurs. „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”, 2009. DOI: 10.1098/rspb.2008.1909. (ang.).
↑ Susannah C. R. Maidment, David B. Norman, Paul M. Barrett, Paul Upchurch. Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia). „Journal of Systematic Palaeontology”. 6, s. 367–407, 2008. DOI: 10.1017/S1477201908002459. (ang.).

[Mateusetal-1] Octávio Mateus, Susannah C.R. Maidment, Nicolai A. Christiansen. A new long-necked 'sauropod-mimic' stegosaur and the evolution of the plated dinosaurs. „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”, 2009. DOI: 10.1098/rspb.2008.1909. (ang.).

[Maidmentetal-2] Susannah C. R. Maidment, David B. Norman, Paul M. Barrett, Paul Upchurch. Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia). „Journal of Systematic Palaeontology”. 6, s. 367–407, 2008. DOI: 10.1017/S1477201908002459. (ang.).

[1]

[2]