Stefan Matuszewski
Stefan Matuszewski (ur. 2 grudnia 1905 w Giżynie, zm. 21 marca 1985 w Warszawie) – polski pedagog i polityk, z wykształcenia teolog i filozof, członek prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej[4]. Minister informacji i propagandy (1944–1946), członek Rady Państwa (1952–1957), poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm PRL I kadencji.
 Stefan Matuszewski w grudniu 1948 | |
| Data i miejsce urodzenia |
2 grudnia 1905 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 marca 1985 |
| Członek Rady Państwa | |
| Okres |
od 20 listopada 1952 |
| Przynależność polityczna | |
| Minister informacji i propagandy | |
| Okres |
od 31 grudnia 1944 / 5 lipca 1945[1] |
| Przynależność polityczna |
Polska Partia Socjalistyczna / Polska Zjednoczona Partia Robotnicza |
| Poprzednik | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujUrodził się w chłopskiej rodzinie Józefa i Antoniny. Był jednym z członków założycieli Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania. Ukończył studia na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego (1930) i przyjął święcenia kapłańskie; od 1931 do 1937 wikariusz i prefekt szkół w parafiach: Kamieńczyk, Rembertów, Skierniewice, Warszawa[5]; w 1937 zrezygnował ze stanu duchownego i został członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, działał w środowiskach socjalistycznych oraz w Towarzystwie Uniwersytetu Robotniczego, był redaktorem „Chłopskiej Prawdy” i przewodniczącym komitetu dzielnicowego PPS Targówek. Podczas II wojny światowej przebywał w Związku Radzieckim, od 1939 do 1943 wykładał łacinę i grekę w Instytucie Medycznym w Donbasie, w latach 1943–1944 oficer w 1 Armii Wojska Polskiego. W 1944 należał do korpusu oficerów polityczno-wychowawczych 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki[6].
Członek władz „lubelskiej” PPS – w latach 1944–1946 i w 1948 członek Rady Naczelnej i Centralnego Komitetu Wykonawczego, w latach 1944–1945 sekretarz CKW, w 1945 sekretarz generalny CKW, w 1945 (w późniejszych miesiącach) wiceprzewodniczący CKW, w 1948 członek Komisji Politycznej CKW oraz przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu PPS Warszawa-województwo. W 1944 (wrzesień-grudzień) zastępca kierownika Resortu Informacji i Propagandy Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, w latach 1944–1946 minister informacji i propagandy. W 1948 był sekretarzem Komisji Centralnej Związków Zawodowych. Rzecznik połączenia PPS z Polską Partią Robotniczą na warunkach podyktowanych przez komunistów.
Od 1948 członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w latach 1948–1954 członek Komitetu Centralnego i zastępca członka Biura Politycznego KC, w latach 1948–1949 I sekretarz Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR, a w latach 1952–1954 kierownik Wydziału Administracyjnego KC. W latach 1954–1959 członek Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR i jej przewodniczący w latach 1954–1958. Uważany za wpływową postać wśród „natolińczyków” podczas walki o władzę w kierownictwie PZPR w latach pięćdziesiątych[7].
W latach 1949–1952 pełnomocnik Rządu ds. walki z analfabetyzmem, w latach 1952–1957 był członkiem Rady Państwa. Od 1958 pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1944–1947 poseł do Krajowej Rady Narodowej, w latach 1952–1956 poseł na Sejm PRL I kadencji. W latach 1945–1953 przewodniczący Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza (następnie Liga Przyjaciół Żołnierza). W 1951 otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia[8].
Jego żoną była historyk Wilhelmina Matuszewska. Wraz z żoną i córką Joanną spoczywa w Alei Zasłużonych cmentarza Wojskowego na Powązkach (kwatera A31-tuje-2)[9].
Ordery i odznaczenia
edytujPosiadał m.in. następujące odznaczenia[10]:
- Order Sztandaru Pracy I klasy (dwukrotnie)
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodznia Polski
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (19 lipca 1946)[11]
- Medal za Warszawę 1939–1945 (17 stycznia 1946)[12]
- Pamiątkowy Medal z okazji 40. rocznicy powstania Krajowej Rady Narodowej (1983)[13]
Przypisy
edytuj- ↑ 5 lipca 1945 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zyskał uznanie międzynarodowe.
- ↑ Adam Pragier obejmował urząd ministra informacji i dokumentacji w rządzie Tomasza Arciszewskiego.
- ↑ Stefan Jędrychowski obejmował urząd kierownika resortu informacji i propagandy w Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego.
- ↑ „ Trybuna Robotnicza”, nr 294 (2726), 8 grudnia 1952, s. 2.
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2019-06-10].
- ↑ Andrzej Paczkowski, Trzy twarze Józefa Światły. Przyczynek do dziejów komunizmu w Polsce, Warszawa 2009, s. 65.
- ↑ Październik i „Mała stabilizacja”, [w:] Jerzy Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989, Warszawa: POW „BGW”, 1992, s. 62, ISBN 83-7066-208-0.
- ↑ Bohdan Urbankowski, Czerwona msza czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998, s. 315.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2019-01-15].
- ↑ Nekrolog S. Matuszewskiego [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 72, 26 marca 1985, s. 2.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 206 „za zasługi w walce zbrojnej z okupantem, w akcji konspiracyjnej i przy odbudowie kraju”.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.
- ↑ Uhonorowani pamiątkowymi medalami [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3.
Bibliografia
edytuj- Leksykon Historii Polski z 1995.
- Wielka Encyklopedia PWN t. 17, red. Jan Wojnowski.
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
- Informacje w BIP IPN.