Stanisław Machowicz

Stanisław Benedykt Machowicz ps. „Sawa” (ur. 18 listopada 1889 lub 18 stycznia 1890 w Warszawie, zm. 3 lipca 1962) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Stanisław Machowicz
Sawa
ilustracja
pułkownik piechoty pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

18 listopada 1889 lub 18 stycznia 1890
Warszawa

Data śmierci

3 lipca 1962

Przebieg służby
Lata służby

1914–1945

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

1 Pułk Piechoty
7 Pułk Piechoty
2 Pułk Piechoty
3 Pułk Strzelców Podhalańskich
9 Pułk Piechoty Legionów

Stanowiska

dowódca kompanii,
dowódca batalionu,
zastępca dowódcy pułku
dowódca pułku piechoty
komendant miasta

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa (kampania wrześniowa: obrona Warszawy)

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP)
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol”
oficerowie VI batalionu Legionów Polskich - drugi z lewej Stanisław Machowicz

Życiorys

edytuj
 
Od lewej: Henryk Krok-Paszkowski, Stefan Starzyński, Stanisław Machowicz podczas Święta Niepodległości Polski 15 sierpnia 1939 w Warszawie

Urodził się 18 listopada 1889[1] lub 18 stycznia 1890[2][3]. Pracował jako księgarz. Działał w Związku Strzeleckim i Związku Walki Czynnej, w ramach tych organizacji odbył kurs oficerski, a od marca 1913 do kwietnia 1914 pełnił funkcję komendanta obwodu Nowy Sącz Związku Strzeleckiego. Po wybuchu I wojny światowej od sierpnia do 26 października 1914 był dowódcą 3 kompanii strzeleckiej kpt. Mieczysława Rysia-Trojanowskiego, który później stał się 3 kompanią w IV batalionie 1 pułku piechoty w składzie I Brygady. Wstąpił do Legionów Polskich. Później służył w Polskiej Organizacji Narodowej. 9 października 1914 awansował na porucznika piechoty legionów. W późniejszym czasie był dowódcą 2 kompanii w VI batalionie 7 pułku piechoty w I Brygadzie do końca sierpnia 1915. Mianowany na stanowisko dowódcy batalionu rekruckiego w I Brygadzie. Dowodził jeszcze kompanią w 2 pułku piechoty w składzie II Brygady. Odniósł rany w walkach pod Rudką Miryńską 3 sierpnia 1916. Następnie skierowany do służby werbunku. Później kierował PUZ w Płocku do 4 czerwca 1917, po czym służył ponownie w 2 pułku piechoty LP. Po zwolnieniu z Legionów 14 lipca 1917 był internowany w Beniaminowie. Podczas służby w legionach używał pseudonimu „Sawa” .

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Został zweryfikowany w stopniu majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. 10 lipca 1922 roku został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki zastępcy dowódcy 3 pułku Strzelców Podhalańskich w Bielsku z równoczesnym przeniesieniem z 9 pp Leg.[4] W 1924 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku w korpusie oficerów piechoty. 28 stycznia 1928 roku został przeniesiony do 9 pułku piechoty Legionów w Zamościu na stanowisko dowódcy pułku[5]. W tym czasie został awansowany do stopnia pułkownika piechoty 1 stycznia 1930. 31 sierpnia 1935 został komendantem Miasta Warszawa. W okresie mobilizacji 1939 odpowiadał za przygotowania Warszawy do obrony[6]. Funkcję komendanta miasta stołecznego pełnił po wybuchu II wojny światowej 1939 w okresie kampanii wrześniowej i obrony Warszawy do 10 września 1939. Po kapitulacji stolicy został wzięty przez Niemców do niewoli. Był przetrzymywany w obozie jenieckim Oflag VII A Murnau. Odzyskał wolność 29 kwietnia 1945.

Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Tam zmarł 3 lipca 1962.

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Oficerowie. muzeumwp.pl. [dostęp 2015-03-31].
  2. Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-05-22].
  3. Żołnierze Niepodległości. Machowicz Stanisław Benedykt „Sawa”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-05-06].
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 543.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 25.
  6. JK: Garnizon Warszawa - rys historyczny. [dostęp 2015-04-01].
  7. M.P. z 1931 r. nr 287, poz. 381 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  8. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  9. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.

Bibliografia

edytuj