Stacja kolejowa
Stacja kolejowa – posterunek zapowiadawczy, w obrębie którego, oprócz toru głównego zasadniczego, znajduje się co najmniej jeden tor główny dodatkowy, a pociągi mogą rozpoczynać i kończyć swój bieg, krzyżować się i wyprzedzać, jak również zmieniać skład lub kierunek jazdy[1][2].
Stacje stanowią budowle kolejowe w formie połączonych za pomocą rozjazdów układów torowych oraz urządzeń sterowania ruchem kolejowym i urządzeń łączności[3].
Zasadniczymi elementami stacji są[4]:
- układy torowe,
- posterunki techniczne (nastawcze i dyspozytorskie),
- techniczne wyposażenie stacji (obiekty i urządzenia do obsługi pasażerów i ładunków),
- obiekty towarzyszące (lokomotywownie, wagonownie).
Na stacjach odbywają się początkowe i końcowe operacje procesu przewozowego w zakresie czynności:
- technicznych (przyjmowanie, wyprawianie i przepuszczanie pociągów; obróbka pociągów i wagonów obejmująca manewry, oględziny techniczne taboru oraz próbę hamulców; zmiana lokomotywy i drużyn pociągowych),
- handlowych (odprawa pasażerów i ich bagażu; odprawa ładunków; obsługa bocznic),
- gospodarczych (oczyszczenie, obrządzanie i naprawa bieżąca taboru; obsługa składów materiałów oraz inwentarza dla potrzeb kolei; zaopatrzenie i obsługa socjalna pracowników kolejowych; czynności administracyjne)[5].
Ruchem pociągów, pojazdów pomocniczych, manewrami taboru na stacji kieruje dyżurny ruchu. Duże stacje mogą być podzielone na rejony stanowiące osobne posterunki zapowiadawcze[6].
Klasyfikacja
edytujPodział ze względu na[7]:
- rodzaj przewozów
- osobowe,
- towarowe,
- osobowo-towarowe
- pracę techniczno-ruchową
- rozrządowe,
- ładunkowe,
- postojowe,
- przeładunkowe
- położenie:
- wielkość pracy[8]:
- małe (obsługa ruchu pasażerskiego i towarowego w miejscowościach do 20 tys. mieszkańców, na odcinkach między stacjami węzłowymi),
- średnie (obsługa ruchu pasażerskiego i towarowego z wyodrębnieniem torów pasażerskich i towarowych, w miejscowościach o liczbie mieszkańców 20–100 tys.),
- duże (obsługa ruchu pasażerskiego i/lub towarowego na wyspecjalizowanych grupach torów lub oddzielnych stacjach, w miejscowościach z powyżej 100 tys. mieszkańców),
- układ torów stacyjnych:
- czołowe, przechodnie, mieszane
- specjalny charakter pracy:
- portowe, przemysłowe, ładunkowe miejskie, graniczne.
Ze względu na organizację przesyłek w ruchu towarowym dzielą się na:
- stacje rozrządowe (SR), często posiadają górkę rozrządową
- stacje manewrowe (SM)
- stacje obsługiwane (SO)
Pod względem ruchu pociągów, posterunki ruchu dzielą się na[6]:
- krańcowe, tj. początkowe i końcowe dla danej relacji pociągu,
- pośrednie, które znajdują się między stacjami krańcowymi.
Zespół stacji i posterunków ruchu sąsiadujących ze sobą nazywa się węzłem kolejowym, którego granice ustala dany zarząd infrastruktury[6].
Zobacz też
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lipca 2005 r. w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji (Dz.U. z 2005 r. nr 172, poz. 1444).
- ↑ Stacja. W: Leksykon Terminów Kolejowych. Warszawa: KOW sp. z o.o., 2011, s. 338. ISBN 978-83-933737-0-3.
- ↑ Drogi transportu szynowego. s. 35. [dostęp 2015-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-15)].
- ↑ Kazimierz Towpik: Infrastruktura transportu kolejowego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2009, s. 40. ISBN 978-83-7207-807-0.
- ↑ Bronisław Gajda: Technika ruchu kolejowego Cz. I: Prowadzenie ruchu pociągów. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 20. ISBN 83-206-0290-4.
- ↑ a b c d Instrukcja o prowadzeniu ruchu pociągów Ir-1 (R-1): Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 176/2008 Zarządu Spółki PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 17 kwietnia 2008 r., PKP Polskie Linie Kolejowe, s. 8–9 [zarchiwizowane z adresu 2014-06-06].
- ↑ Drogi szynowe. Podstawy projektowania linii i stacji kolejowych. s. 2.
- ↑ Kazimierz Towpik: Infrastruktura transportu kolejowego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2009, s. 41–43. ISBN 978-83-7207-807-0.