Sopot Festival

Sopot Festival (obecna nazwa oficjalna: Top of the Top Sopot Festival) – polski festiwal muzyczny, odbywający się w sierpniu w Operze Leśnej w Sopocie. Jego tradycją jest międzynarodowy konkurs, w którym nagradzana jest jedna z wykonanych piosenek. Od 1984 główną nagrodą jest Bursztynowy Słowik.

Sopot Festival

Logo festiwalu
Pełna nazwa	Top of the Top Sopot Festival
Lata aktywności	1961–1980, 1984–2009, 2012–2015, od 2017
Państwo	Polska
Miejscowość	Gdańsk (1961–1963) Sopot (od 1964)
Strona internetowa

Festiwal, początkowo organizowany i emitowany przez TVP, powstał w 1961 jako Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot. Przez trzy pierwsze lata odbywał się w hali Stoczni Gdańskiej, następnie przeniósł się do Opery Leśnej. W latach 1977–1980 został przekształcony w Międzynarodowy Festiwal Interwizji. W 1984 został wznowiony pod dawną nazwą, pod którą funkcjonował do 2004, kiedy to po raz ostatni emitowała go TVP. W latach 2005–2009 był organizowany jako Sopot Festival i transmitowany przez TVN. Od 2012 (z przerwami na 2014 i 2015) funkcjonuje pod aktualną nazwą, Top of the Top Sopot Festival. W latach 2012–2014 był emitowany przez Polsat, zaś w 2017 powrócił do TVN.

Historia imprezy

Scena Top of the Top Sopot Festival

Scena Opery Leśnej przed modernizacją 2010–2012

Pierwszy festiwal trwał od 25 do 27 sierpnia 1961 roku. Jego pomysłodawcą był Władysław Szpilman. Do 1963 roku włącznie festiwale odbywały się w hali Stoczni Gdańskiej a później festiwal przeniósł się do Opery Leśnej w Sopocie. Pierwszym konferansjerem festiwalu był Lucjan Kydryński, który w latach 60. prowadził audycję radiową „Rewia piosenki”, a pierwszymi konferansjerkami były Irena Dziedzic i Zofia Słaboszewska. Podczas pierwszych festiwali piosenki zapowiadali też aktorzy Mieczysław Voit i Elżbieta Czyżewska.

Największy rozkwit festiwal przeżywał w latach 1977–1980, kiedy Telewizja Polska postanowiła uczynić z niego konkurencję dla Konkursu Eurowizji, organizując Festiwal Interwizji. Zamysł zrealizowano z rozmachem, na jaki mogła już sobie pozwolić znakomicie doinwestowana przez Macieja Szczepańskiego TVP. Począwszy od charakterystycznej dla propagandy sukcesu telewizyjnej czołówki, przez imponującą scenografię, aż po dobór gwiazd (zobacz: Lista gwiazd zagranicznych Sopot Festival) i nagród (jacht pełnomorski jako Nagroda Publiczności) – festiwal próbował realizować polskie marzenie o wielkiej imprezie na światowym poziomie.

Na Festiwalu Interwizji organizowano 3 konkursy międzynarodowe:

1. Konkurs o Grand Prix z udziałem przedstawicieli stacji telewizyjnych, w którym oceniano piosenki (kompozycje)
2. Konkurs wytwórni fonograficznych o Grand Prix du Disque, w którym oceniano interpretację piosenek (czyli wykonawców)
3. Konkurs Piosenki Polskiej – zgodnie z festiwalową tradycją zagraniczni uczestnicy obu konkursów przedstawiali swoje interpretacje polskich przebojów. Celem było propagowanie polskiej twórczości na szerszą skalę. Nagrodą w tym konkursie był Bursztynowy Słowik. Na zakończenie każdego z 4 festiwalowych wieczorów występowała jedna gwiazda – 3 razy zagraniczna i raz (w dniu konkursu polskiego) polska.

Najwięcej emocji wzbudził festiwal 1979, gdy na scenie wystąpiła ówczesna gwiazda pierwszej wielkości, zespół Boney M., z zakazaną w Polsce piosenką Rasputin (telewizja nadała ten występ z jednodniowym poślizgiem, wycinając kontrowersyjną – godzącą w sojusz z ZSRR – piosenkę).

W latach 1981–1983 festiwal nie odbywał się ze względu na sytuację w kraju. W wielu artykułach prasowych w tym okresie pojawiły się artykuły podsumowujące całą historię festiwalu, panowało przekonanie, że impreza ta zniknęła na zawsze z kalendarza imprez. Wznowienie festiwalu w 1984 roku, ponownie pod nazwą „Międzynarodowy Festiwal Piosenki” było prawdziwym wydarzeniem, oznaczającym tzw. postępującą normalizację sytuacji w kraju. Największym wydarzeniem tego festiwalu był występ, już pierwszego dnia, Charles’a Aznavoura.

Festiwal 1988 zorganizowano pod hasłem „Srebrny Jubileusz”, z okazji 25-lecia imprezy. Gospodarzami festiwalu były dwa pokolenia prezenterów – Krystyna Loska i jej córka Grażyna Torbicka oraz Lucjan Kydryński i jego syn Marcin Kydryński.

Po festiwalu 1988 (za którego organizację odpowiadał Teatr Muzyczny w Gdyni) na posiedzeniu Komitetu Organizacyjnego w Urzędzie Wojewódzkim ogłoszono, że nie ma środków do sfinansowania następnego. Na kolejne posiedzenie Jerzy Gruza zaprosił Wojciecha Korzeniewskiego z Biura Usług Promocyjnych UP w Sopocie, który zaproponował przejęcie festiwalu w prywatne ręce bez potrzeby dofinansowania ze strony budżetu. Wzbudziło to konsternację, ale po kilku następnych spotkaniach definitywnie wyrażono zgodę. Była to pierwsza z powodzeniem, bez potrzeby jakiejkolwiek dotacji, tej rangi sprywatyzowana impreza w tamtych czasach w Europie Wschodniej. Korzeniewski został prezydentem festiwalu i przy współpracy zaprzyjaźnionych firm oraz sponsorów organizował festiwale do 1993 roku. Wśród partnerów byli między innymi znani brytyjscy producenci telewizyjni: Gavin Taylor i Ben Challis, którym udało się wyemitować fragmenty festiwalu w kilkunastu stacjach telewizyjnych na świecie, dzięki udziałowi czołowych gwiazd MTV: Johnny Hates Jazz, Dannii Minogue, Hue & Cry, Technotronic, Erasure, Deacon Blue, Alison Moyet, Aztec Camera, OMD, Bros, Jimmy Somerville, Paul King (prowadzący). Były to festiwale najbardziej rozbudowane do tej pory o imprezy towarzyszące, które ogarnęły całe miasto takie jak: targi muzyczne (hala SKT), festiwale na molo, Sopot Classic (w kościołach), wielka gonitwa festiwalowa (hipodrom), festiwale w kinach, restauracjach, teatrze oraz na ul. Bohaterów Monte Cassino.

Inna podczas festiwalu w 2009

Najważniejszymi partnerami Wojciecha Korzeniewskiego w budowaniu strategii marketingowej festiwali miały: brytyjskie Saatchi & Saatchi, MTV, Fuji TV, ULA ltd oraz Kąpielisko Morskie w Sopocie.

Organizatorem festiwalu od 1994 roku do 2004 roku była TVP. Prawo do organizacji straciła w 2004.

Organizatorem Sopot Festival od 2005 roku była telewizja TVN. W 2006 roku organizator postanowił powrócić do międzynarodowego charakteru konkursu. W latach 2005–2009 prowadzenie gali festiwalu należało do Magdy Mołek. Po upływie umowy w 2009 roku TVN zrezygnowało z organizacji tej imprezy – w 2010 i 2011 roku festiwal nie odbył się z powodu remontu Opery Leśnej.

Od 2012 roku festiwal organizowała telewizja Polsat. W tym czasie, w latach 2012–2013 festiwal nosił nazwę Top of the Top Sopot Festival z konkursem o Bursztynowego Słowika oraz koncertami towarzyszącymi. W 2014 festiwal odbył się pod nazwą Polsat Sopot Festival.

W 2015 roku telewizja Polsat zrezygnowała z organizowania festiwalu. Władze miasta postanowiły jednak zorganizować tego roku w Sopocie jednodniowy festiwal, jednakże bez transmisji telewizyjnej.

W 2016 roku koncert nie odbył się z uwagi na brak partnera telewizyjnego, którym wstępnie miała być TVP.

Po roku przerwy podjęto decyzję o przywróceniu festiwalu. Od 2017 roku organizuje go TVN. W 2018 roku organizator ponownie podjął decyzję o powrocie do międzynarodowej formuły konkursu.

Lista edycji

Nr	Edycja	Daty	Stacja telewizyjna	Zwycięski utwór
				Wykonawca	Tytuł	Punkty	Państwo
1	I Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1961	25–27 sierpnia 1961	TVP	Jo Roland	„Nous deux”	84	Szwajcaria
2	II Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1962	6–7 sierpnia 1962		Jeanne Yovanna	„Ti krima”	106	Królestwo Grecji
3	III Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1963	15–16 sierpnia 1963		Tamara Miansarowa	„Пусть всегда будет солнце! (Pust' wsiegda budiet sołnce!)”	188	ZSRR
				Simone Langlois	„Toi et ton sourire”	188	Francja
4	IV Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1964	6–12 sierpnia 1964		Nandia Konstandopulu	„Je te remercie mon coeur”	214	Królestwo Grecji
5	V Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1965	5 sierpnia 1965		Monique Leyrac	„Mon pays”	226	Kanada
6	VI Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1966	25–26 sierpnia 1966		Lana Cantrell	„I’m All Smiles”	102	Stany Zjednoczone
7	VII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1967	17 sierpnia 1967		Dana Lerska	„Po prostu jestem”	282	Polska
8	VIII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1968	24 sierpnia 1968		Urszula Sipińska	„Po ten kwiat czerwony”	244	Polska
9	IX Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1969	27 sierpnia 1969		Henri Dès	„Maria Consuella”	324	Szwajcaria
10	X Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1970	27 sierpnia 1970		Robert Charlebois	„Ordinaire”	172	Kanada
11	XI Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1971	26 sierpnia 1971		Samantha Jones	„He Moves Me”	232	Wielka Brytania
12	XII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1972	23 sierpnia 1972		Andrzej Dąbrowski	„Do zakochania jeden krok”	182	Polska
				Lew Leszczenko	„Я не был с ним знаком (Ja nie był s nim znakom)”	182	ZSRR
13	XIII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1973	21–22 sierpnia 1973		Tony Craig	„Can You Feel It”	182	Wielka Brytania
14	XIV Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1974	21–22 sierpnia 1974		Marion Rung	„Uskon lauluun”	204	Finlandia
15	XV Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1975	20–21 sierpnia 1975		Glen Weston	„I Still Love You”	132	Wielka Brytania
16	XVI Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1976	25–26 sierpnia 1976		Irina Ponarowska	„Molba (Zowi mienia, lubow')” „Мольба (Зови меня, любовь)”	132	ZSRR
17	I Międzynarodowy Festiwal Interwizji	26 sierpnia 1977		Helena Vondráčková	„Malovaný džbánku”	36	Czechosłowacja
				Farah Maria	„El recuerdo de aquel”		Kuba
				Zdzisława Sośnicka	„Kochać znaczy żyć”		Polska
18	II Międzynarodowy Festiwal Interwizji	24 sierpnia 1978		Ałła Pugaczowa	„Всё могут короли (Wsio mogut koroli)”	36	ZSRR
				Vaclav Necker	„Patrik”	36	Czechosłowacja
				Dream Express	„Just Wanna Dance with You”		Belgia
19	III Międzynarodowy Festiwal Interwizji	24 sierpnia 1979		Czesław Niemen	„Nim przyjdzie wiosna”	66	Polska
				Bessy	„Ke ti den tadina”		Grecja
20	IV Międzynarodowy Festiwal Interwizji	20–22 sierpnia 1980		Marion Rung	„Where Is the Love”	36	Finlandia
				Marika Gombitová	„Vyznanie”		Czechosłowacja
				Nikołaj Gnatiuk	„На ветрах осенних (Na wietrach osiennich)”		ZSRR
				Jigsaw	„Sky High”		Wielka Brytania
				Vox	„Bananowy song”		Polska
21	XXI Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1984	15–16 sierpnia 1984		Krystyna Giżowska	„Blue Box”	60	Polska
				Anne Veski	„Надежда гаснет (Nadieżda gasniet)”		ZSRR
				Lux	„I Am Free”		RFN
				Eva Maria Pickert	„Frei zu sein”		NRD
22	XXII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1985	21–28 sierpnia 1985		Herreys	„Summer Party”	72	Szwecja
				Hans Vermuatrn	„I Only Know My Name”	72	Holandia
23	XXIII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1986	20–23 sierpnia 1986		Mara Getz	„Hero of My Heart”	176	Stany Zjednoczone
				Vicki Benckert	„Gråt inte Eva”		Szwecja
24	XXIV Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1987	19–21 sierpnia 1987		Double Take	„Rockola”	198	RFN
				Maywood	„Stay with Me”		Holandia
25	XXV Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1988	17–19 sierpnia 1988		Kenny James	„The Magic in You”	60	Stany Zjednoczone
26	XXVI Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1989	17–18 sierpnia 1989		Dance With The Strangers	„By”	66	Norwegia
				Mieczysław Szcześniak	„Who Loves People”		Polska
27	XXVII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1990	17 sierpnia 1990		Lora Szafran	„Trust Me at Once”	60	Polska
28	XXVIII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1991	23–24 sierpnia 1991		New Moon	„Ice”	60	Łotwa
29	XXIX Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1992	27 sierpnia 1992		Edyta Bartosiewicz	„Love”	182	Polska
				Sisqó	bd.		Austria
				Maanam	„W ciszy nawet kamień rośnie”		Polska
30	XXX Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1993	27 sierpnia 1993		Arina	„Rain Is Coming Down”	72	Litwa
31	XXXI Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1994	26 sierpnia 1994		Varius Manx	„Zanim zrozumiesz”	132	Polska
32	XXXII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1995	25 sierpnia 1995		Kasia Kowalska	„A to co mam...”	82	Polska
33	XXXIII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1996	22–24 sierpnia 1996		brak nagrody
34	XXXIV Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1997	22 sierpnia 1997		Total Touch	„Somebody Else’s Lover”	42	Holandia
35	XXXV Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1998	21 sierpnia 1998		Alex Baroni	„Male che fa male”	52	Włochy
36	XXXVI Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 1999	20–22 sierpnia 1999		Małgorzata Ostrowska	„Lawa”	112	Polska
37	XXXVII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 2000	18–19 sierpnia 2000		Helena Vondráčková	„Veselé Vánoce a šťastný nový rok”	112	Czechy
38	XXXVIII Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 2001	24–25 sierpnia 2001		Natacha Atlas	„Ayeshteni”	70	Belgia
39	XXXIX Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 2002	23–24 sierpnia 2002		Irena Santor	„Jeszcze kochasz mnie”	46	Polska
40	XL Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 2003	22–23 sierpnia 2003		Skaldowie	„Hymn o miłości”	30	Polska
41	XLI Międzynarodowy Festiwal Piosenki Sopot 2004	20–21 sierpnia 2004		brak nagrody
42	Sopot Festival 2005	2–4 września 2005	TVN	Andrzej Piaseczny	„Z głębi duszy”	34
43	Sopot Festival 2006	1–3 września 2006		Mattafix	„Big City Life”	63	Wielka Brytania
44	Sopot Festival 2007	31 sierpnia–2 września 2007		Feel	„A gdy jest już ciemno”	32	Polska
45	Sopot Festival 2008	23–24 sierpnia 2008		Oh Laura	„Release Me”	33	Szwecja
46	Sopot Festival 2009	22–23 sierpnia 2009		Gabriella Cilmi	„Sweet About Me”	47	Australia
47	Top of the Top Sopot Festival 2012	24–25 sierpnia 2012	Polsat	Eric Saade	„Hotter Than Fire”	56	Szwecja
48	Top of the Top Sopot Festival 2013	23–24 sierpnia 2013		Imany	„You Will Never Know”	84	Francja
48	Polsat Sopot Festival 2014	22–23 sierpnia 2014		Ewa Farna	„Cicho”	66	Polska
50	Muzyczne lato w Sopocie 2015	21 sierpnia 2015	brak emisji	brak nagrody
51	Top of the Top Sopot Festival 2017	18–20 sierpnia 2017	TVN	brak nagrody
52	Top of the Top Sopot Festival 2018	14–16 sierpnia 2018		Mihail	„Who You Are”	—	Rosja
53	Top of the Top Sopot Festival 2019	13–16 sierpnia 2019		Frans	„If I Were Sorry”		Szwecja
54	Top of the Top Sopot Festival 2021	17–19 sierpnia 2021		Dawid Kwiatkowski	„Bez Ciebie”		Polska
55	Top of the Top Sopot Festival 2022	16–19 sierpnia 2022		Michał Szpak	„24 na 7”		Polska
56	Top of the Top Sopot Festival 2023	21–24 sierpnia 2023		Kwiat Jabłoni	„Od nowa”		Polska
57	Top of the Top Sopot Festival 2024	19–22 sierpnia 2024		Oskar Cyms	„Cały czas”		Polska

Prowadzący

Rok	Komentator	Podawanie głosów
1961	Irena Dziedzic	Władysław Szpilman
1962
1963
1964	Lucjan Kydryński	Artur Międzyrzecki
1965
1966
1967		Andrzej Kurylewicz
1968
1969		Mieczysław Fogg
1970		Michał Rusinek
1971	Bogumiła Wander	Danuta Banaskowa
1972	Krystyna Loska	Mirosław Dąbrowski
1973	Lucjan Kydryński	Jerzy Połomski
1974	Jacek Bromski	Witold Filler
1975	Krzysztof Materna	Andrzej Kurylewicz
1976		Andrzej Ikonowicz
1977	Irena Dziedzic	Jerzy Krzyżanowski
1978		Zbigniew Napierała
1979
1980
1984	Andrzej Mełuł	Henryk Debich
1985	Marek Niedźwiecki	Wojciech Trzciński
1986	Grażyna Torbicka
1987		Wojciech Mann
1988		Czesław Niemen
1989		Marek Sierocki
1990	Alicja Resich-Modlińska
1991	Grażyna Torbicka	Alicja Resich-Modlińska
1992	Marek Niedźwiecki	Mirosław Baka
1993	Lucjan Kydryński	Krzysztof Ibisz
1994	Grażyna Torbicka	Wojciech Mann
1995	Maciej Orłoś	Renata Przemyk
1997		Artur Orzech
1999	Krzysztof Materna	Marek Niedźwiecki
2000	Grażyna Torbicka	Artur Orzech
2001	Tomasz Kammel
2002	Magda Mołek
2003		Tomasz Kammel
2005		Adam Gorko
2006		Piotr Metz
2007
2008
2009
2021	Marcin Prokop

Liczba zwycięstw

Liczba zwycięstw	Kraj	Rok
18	Polska	1967, 1968, 1972, 1977, 1979, 1980, 1984, 1989, 1990, 1994, 1995, 1999, 2002, 2003, 2005, 2007, 2014, 2021
6	ZSRR	1963, 1972, 1976, 1978, 1980, 1984
5	Szwecja	1985, 1986, 2008, 2012, 2019
4	Stany Zjednoczone	1966, 1973, 1986, 1988
	Wielka Brytania	1971, 1975, 1980, 2006
	Czechosłowacja	1977, 1978, 1980, 1985
3	Grecja	1962, 1964, 1979
	Holandia	1985, 1987, 1997
2	Szwajcaria	1961, 1969
	Kanada	1965, 1970
	Finlandia	1974, 1980
	Belgia	1978, 2001
	RFN	1984, 1987
	Francja	1963, 2013
1	Kuba	1977
	NRD	1984
	Norwegia	1989
	Łotwa	1991
	Austria	1992
	Litwa	1993
	Włochy	1998
	Czechy	2000
	Australia	2009

Zobacz też

• Lista gwiazd zagranicznych Sopot Festival
• Album muzyczny Przeboje Opery Leśnej
• Sopot TOPtrendy festiwal
• Festiwal Jedynki
• Sopot Hit Festiwal

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa festiwalu
• Strona Sopot Festival (Plejada). sopotfestival.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-08)].