Sobór św. Mikołaja w Brześciu

Cerkiew św. Mikołaja
Свято-Николаевская церковь в Брестской крепости
	nr rej. 113Г000005
	cerkiew parafialna
	; Widok ogólny
Państwo	Białoruś
Obwód	brzeski
Miejscowość	Brześć
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny; (Egzarchat Białoruski)
Eparchia	brzeska i kobryńska
Wezwanie	św. Mikołaja
Wspomnienie liturgiczne	9/22 maja; 6/19 grudnia
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1860
Data zakończenia budowy	1879
Data poświęcenia	po 1991
Aktualne przeznaczenie	czynna świątynia prawosławna
Data zniszczenia; • przez	1941 albo 1944; działania wojenne
Data odbudowy	po 1991
Poprzednie wyznanie	prawosławne (do 1915);; rzymskokatolickie (1921–1939)
Dane świątyni
Styl	bizantyjsko-rosyjski
Architekt	Dawid Grimm
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
	Położenie na mapie Brześcia Cerkiew św. Mikołaja
	Położenie na mapie Białorusi Cerkiew św. Mikołaja
	Położenie na mapie obwodu brzeskiego Cerkiew św. Mikołaja
	52°04′57,8″N 23°39′18,4″E/52,082722 23,655111
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Cerkiew św. Mikołaja (Sobór Świętego Mikołaja, biał.: Царква Святога Міколы, Сабор Святога Мікалая) – świątynia prawosławna znajdująca się na terenie Twierdzy Brzeskiej, zbudowana w II połowie XIX wieku, w latach dwudziestych XX w. kościół garnizonowy św. Kazimierza, po 1991 odbudowana jako cerkiew.

Historia

Świątynię zaprojektował w stylu bizantyjsko-ruskim rosyjski architekt Dawid Grimm; stanęła na terenie dawnego klasztoru augustianów w Brześciu, który zburzono pod budowę twierdzy brzeskiej. Budowa trwała dziewiętnaście lat (1860–1879). Świątynia służyła żołnierzom rosyjskim jako cerkiew garnizonowa.

Po włączeniu Brześcia do Polski na mocy traktatu ryskiego, cerkiew przekazano Kościołowi katolickiemu – umieszczono w niej świątynię wojskową, znaną jako kościół garnizonowy św. Kazimierza. Obiekt przebudowano, dostosowując go do nowej roli, we wnętrzu umieszczono freski związane z historią polskiego oręża, m.in. bitwą pod Wiedniem i wojną polsko-bolszewicką.

Gdy w 1939 Brześć zajęły wojska radzieckie obiekt ponownie zmienił przeznaczenie – ulokowano w nim klub oficerski. Podczas wojny niemiecko-sowieckiej lat 1941–1944 budynek uległ zniszczeniu. Odbudowano go dopiero po 1991 z przeznaczeniem na cerkiew.

Dolna cerkiew w soborze została wyświęcona 11 sierpnia 2012 r. pod wezwaniem św. Jana Rycerza^[1].