Ścierwiec
Ścierwiec[1], liszkojad czerwonotarcz[2], omarlica tarczowata[3] (Oiceoptoma thoracicum) – gatunek chrząszcza z rodziny omarlicowatych.
| Oiceoptoma thoracica | |||
| Linnaeus, 1758 | |||
 Imago | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
ścierwiec | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujGatunek ten opisany został w 1758 roku przez Karola Linneusza jako Silpha thoracica. W 1815 William Elford Leach umieścił go w nowym rodzaju Oiceoptoma. W 1847 roku Louis Agassiz zmienił nazwę rodzaju na Oeceoptoma, co było jednak nieuprawnioną emendacją[4].
Opis
edytujChrząszcz o spłaszczonym grzbietobrzusznie ciele[4] długości od 12 do 16 mm[5]. Z wyjątkiem pomarańczowego przedplecza ubarwiony jest czarno[4]. Głowę ma krótką, nieprzewężoną za oczami. Przedplecze z przodu wykrojone tak, że brzeg tworzy dwa kąty proste[5]. Jego powierzchnię porastają bardzo długie, pomarańczowe szczecinki[4]. Pokrywy z trzema żeberkami każda, przy czym żeberko drugie jest z przodu słabe[5]. Brzegi boczne pokryw prawie równoległe, epipleury wąskie, a w częściach przedwierzchołkowych obecne zmarszczki. U samic wierzchołek pokryw spiczasto wydłużony. Narządy rozrodcze samców charakteryzuje przedwierzchołkowo przewężony edeagus o prawie pięciokątnym szczycie i przysadziste paramery[4].
Pożywienie i rozprzestrzenienie
edytujŻeruje na padlinie, odchodach rozkładających się roślinach, zjadając głównie larwy much[6][5]. Odgrywa dzięki temu ważną rolę w łańcuchu pokarmowym. Chętnie żywi się także dojrzałymi sromotnikami bezwstydnymi, przy okazji roznosząc ich zarodniki[6].
Gatunek rozprzestrzeniony od Europy przez Syberię, Mongolię, chińskie prowincje Jilin i Heilongjiang po Koreę Północną, Koreę Południową, Japonię[4] i Tajwan[5]. W Polsce wszędzie pospolity[5].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 154.
- ↑ Owady: 129 rysunków kolorowych. Wydawnictwo M. Arcta, 1925, s. 8, seria: Atlasiki kieszonkowe.
- ↑ Artur Popławski: Zoologia krótko zebrana dla szkolnego i domowego użytku obojej płci. Warszawa: Bernard Lessmann, 1865.
- ↑ a b c d e f Jan Růžička, Jiří Háva, Jan Schneider. Revision of Palaearctic and Oriental Oiceoptoma (Coleoptera: Silphidae). „Acta Soc. Zool. Bohem.”. 68, s. 30–51, 2004. ISSN 1211-376X.
- ↑ a b c d e f Maciej Mroczkowski: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 25 Omarlicowate - Silphidae. Warszawa: PWN, PTEnt., 1955.
- ↑ a b W. Eisenreich, A. Handel, U. E. Zimmer: Rozpoznawanie roślin i zwierząt. Praktyczny przewodnik. J. Antoniewicz, I. Tomicka, M. Chomiuk (tłum.). Warszawa: Elispa Sp. z o.o., 2005, s. 310. ISBN 83-7265-073-X.