Rogownica drobnokwiatowa

Rogownica drobnokwiatowa (Cerastium brachypetalum Pers.) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae).

Rogownica drobnokwiatowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

goździkowate

Rodzaj

rogownica

Gatunek

rogownica drobnokwiatowa

Nazwa systematyczna
Cerastium brachypetalum Pers.
Synonimy
  • Cerastium brachypetalum Desp.

Rozmieszczenie geograficzne

edytuj

Zwarty zasięg występowania obejmuje Europę; ponadto rośnie w południowo-zachodniej Azji, północnej Afryce i Ameryce Północnej[3]. W Polsce jest gatunkiem bardzo rzadkim; rośnie tylko na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej[4].

Morfologia

edytuj
 
Kwiatostan
 
Kwiat
Łodyga
Pokryta odstającymi włosami.
Liście
Wydłużone, jajowate, długości 1–2 cm.
Kwiaty
Białe, zebrane w luźny kwiatostan. Podsadki zielone, owłosione. Płatki nie dłuższe od działek. Działki owłosione na końcach. Paznokieć owłosiony u nasady. Szypułki w czasie owocowania kilka razy dłuższe od kielicha. Nitki pręcików owłosione. Szyjek słupka 5[5].

Biologia i ekologia

edytuj

Roślina dwuletnia. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Gatunek charakterystyczny muraw kserotermicznych z klasy Festuco-Brometea[6]. Liczba chromosomów 2n = 72, 88, 90[7].

Zmienność

edytuj

Gatunek zróżnicowany na kilka podgatunków[8]:

  • Cerastium brachypetalum subsp. atheniense (Lonsing) P.D.Sell & Whitehead
  • Cerastium brachypetalum subsp. corcyrense (Möschl) P.D.Sell & Whitehead
  • Cerastium brachypetalum subsp. doerfleri (Halácsy ex Hayek) P.D.Sell & Whitehead
  • Cerastium brachypetalum subsp. pindigenum (Lonsing) P.D.Sell & Whitehead
  • Cerastium brachypetalum subsp. roeseri (Boiss. & Heldr.) Nyman
  • Cerastium brachypetalum subsp. tauricum (Spreng.) Murb.
  • Cerastium brachypetalum subsp. tenoreanum (Ser.) Soó

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[9] w grupie gatunków wymierających, krytycznie zagrożonych (kategoria zagrożenia E). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię CR (krytycznie zagrożony)[10].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-12] (ang.).
  3. Mapa rozmieszczenia gatunku na Den virtuella floran [dostęp 2013-11-25].
  4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  5. Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  6. Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
  7. Cearstium brachypetalum na Flora of North America [dostęp 2013-11-25].
  8. The Plant List [dostęp 2013-11-25]
  9. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  10. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.