Rogi (województwo małopolskie)

wieś w województwie małopolskim

Rogiwieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Podegrodzie.

Rogi
wieś
Ilustracja
Szkoła podstawowa
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowosądecki

Gmina

Podegrodzie

Wysokość

350–450 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

367[2]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

33-386[3]

Tablice rejestracyjne

KNS

SIMC

0461132

Położenie na mapie gminy Podegrodzie
Mapa konturowa gminy Podegrodzie, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Rogi”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Rogi”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Rogi”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Rogi”
Ziemia49°34′55″N 20°32′45″E/49,581944 20,545833[1]
Kaplica Męki Pańskiej
Skansen Rzeźby Monumentalnej

Położenie

edytuj

Niewielka wieś położona w dolinie rzeki Słomka, w Kotlinie Sądeckiej, na wysokości od 350 do 450 m n.p.m. Graniczy z Olszaną, Naszacowicami, Juraszową, Podegrodziem, Mokrą Wsią oraz Owieczką. Zajmuje 2,51 km² (3,9% powierzchni gminy)[4]).

Toponimika nazwy

edytuj

Nazwa wsi jest rzadkim na tym terenie przykładem nazwy rodowej. Pochodzi od nazwy starego szlacheckiego rodu Rogów, w przeszłości właścicieli wsi. Jan Długosz w „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” zapisuje nazwę wsi na dwa sposoby: Rogi i Rogy. W dokumantch z 1431 pojawia się Petro de Rogy, który był przedstawicielem tej rodziny, tak samo jak Sebastiansvs de Rogi – fundator obrazu z Kaplicy św. Anny w Podegrodziu.

Mieszkańcy nazwę wsi tłumaczą legendą: Pewnego dnia jeden z baranów uciekł do sąsiedniej wsi. Jedni mieszkańcy chwycili go za rogi, natomiast drudzy za tułów. Baranowi zostały urwane rogi, które pozostały po jednej stronie, a tułów po drugiej. Stąd nazwa Rogi i Owieczka.

Historia

edytuj

Pierwsze wzmianki o powstaniu wsi pochodzą z 1431. Należały do znanego rodu szlacheckiego Rogów. W 1581 r. wieś była własnością Marcisza Rogowskiego[5].

Podczas II wojny światowej w Rogach prowadzone było tajne nauczanie.

W czasie okupacji aktywna działalność prowadziły Bataliony Chłopskie, których imię nosi tutejsza szkoła podstawowa[6].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie nowosądeckim.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii w Podegrodziu.

Zabytki

edytuj

Edukacja

edytuj
  • Szkoła Podstawowa im. Batalionów Chłopskich

Sztuka

edytuj

W Rogach mieszka Józef Lizoń, rzeźbiarz ludowy. Na terenie swojej posesji, wokół swojego domu i wewnątrz, utworzył Skansen Rzeźby Monumentalnej. Wykonał ponad 100 krzyży oraz 10 ołtarzy kościelnych. Swoje prace przedstawiał m.in. we Francji, Niemczech i Szwajcarii. Trzy rzeźby znajdują się w Muzeum Watykańskim. Rzeźbił również dla prezydenta USAG. Busha, od którego otrzymał specjalne podziękowanie. W 1999 otrzymał nagrodę Krakowskiej Izby Rzemieślniczej. Jest członkiem Stowarzyszenia Lachów Sądeckich[7].

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 115866
  2. Rogi. podegrodzie.pl. [dostęp 2023-07-19].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1094 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Powierzchnia Rogów. [dostęp 2011-01-31]. (pol.).
  5. Informacje w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. [dostęp 2011-08-12]. (pol.).
  6. Informacje na stronie UG Podegrodzie. [dostęp 2011-08-10]. (pol.).
  7. Informacje o J. Lizoniu na stronie UG Podegrodzie. [dostęp 2011-08-10]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Zenon Piotr Szewczyk: O pochodzeniu nazw miejscowych Gminy Podegrodzie i okolic. Nowy Sącz: UG Podegrodzie, Biblioteka Gminna w Podegrodziu, 2009. ISBN 978-83-60822-59-3.
  • Kościoły i kapliczki w Gminie Podegrodzie. Podegrodzie: UG Podegrodzie, GOK Podegrodzie, 2004.
  • Rogi. W: Jan Pastuszczak: Gmina Podegrodzie. Jacek Kula, Jerzy Nieć, Krzysztof Bodziony (ilustracje); Stanisław Mendelowski (redakcja). Krosno: P.U.W. "Roksana" Sp. z.o.o., 2006, s. 41-43. ISBN 83-7343-126-8.

Linki zewnętrzne

edytuj