Rezerwat „Czarne Ziemie”

Rezerwat „Czarne Ziemie”[1][2] (ros. Государственный природный заповедник «Черные земли») – ścisły rezerwat przyrody (zapowiednik) w Kałmucji w Rosji. Znajduje się w rejonach: czernoziemielskim, jaszałtińskim i jaszkulskim. Jego obszar wynosi 1219,01 km², a strefa ochronna 911,7 km². Rezerwat został utworzony dekretem rządu Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z dnia 11 czerwca 1990 roku. W latach 1993–2021 rezerwat biosfery UNESCO[3]. W 1994 roku jego część ornitologiczna została wpisana na listę konwencji ramsarskiej[4]. Dyrekcja rezerwatu znajduje się w miejscowości Komsomolskij[5][6][7].

Rezerwat „Czarne Ziemie”
Государственный природный заповедник «Черные земли»
Ilustracja
Suhak stepowy
rezerwat przyrody
Państwo

 Rosja

Republika

 Kałmucja

Siedziba

Komsomolskij

Data utworzenia

11 czerwca 1990 roku

Powierzchnia

1219,01 km²

Powierzchnia otuliny

911,7 km²

Ochrona

kategoria IUCNIa (ścisły rezerwat przyrody)

Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Rezerwat „Czarne Ziemie””
Położenie na mapie Kałmucji
Mapa konturowa Kałmucji, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Rezerwat „Czarne Ziemie””
Ziemia46°02′00″N 46°08′00″E/46,033333 46,133333
Strona internetowa
Jezioro Manycz-Gudiło
Świstak stepowy
Kurhannik

Rezerwat składa się z dwóch części:

Część stepowa (943 km²). Step przechodzący w półpustynię i pustynię położony w północno-zachodniej części Niziny Nadkaspijskiej między dolnym biegiem rzek Kuma i Wołga. Jest to lekko pofałdowana równina położona poniżej poziomu morza[8][9][10].

Część ornitologiczna (276 km²). Słone jezioro Manycz-Gudiło wraz z wyspami położone w Obniżeniu Kumsko-Manyckim[8][9][10].

Klimat jest kontynentalny. Lata są gorące i suche, zimy zwykle bezśnieżne. Średnia temperatura w styczniu wynosi -6,5 ºС, w lipcu +24,5 °C. Minimalna temperatura w styczniu to -35 ºС, maksymalna temperatura w lipcu to +42 ºС[11].

Flora rezerwatu reprezentowana jest przez gatunki stepowe i pustynne. Jest to m.in.: ostnica włosowata, ostnica powabna, bylica z gatunku Artemisia lerchiana, Kochia prostrata, turzyca ciemnokłosa, turzyca wczesna, tulipan wielobarwny, tulipan ogrodowy, tulipan z gatunku Tulipa biebersteiniana, kosaciec niski, kosaciec z gatunku Iris scariosa, Bellevalia sarmatica, ostróżka z gatunku Delphinium puniceum[12][13][14][15][9].

Na terenie rezerwatu zarejestrowano 291 gatunków roślin naczyniowych, z czego 159 gatunków w części stepowej, a 239 gatunków na wyspach w części ornitologicznej[12].

Część stepową rezerwatu utworzono głównie dla ochrony wpisanego do Czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN, krytycznie zagrożonego wyginięciem, suhaka stepowego (Saiga tatarica tatarica). Żyje ich tu tysiące. Inne zwierzęta występujące w tej części rezerwatu to m.in.: świstak stepowy, lis stepowy, lis rudy, stepojeż uszaty, zając szarak, wilk szary i tchórz stepowy[12][14][16][9].

Awifaunę rezerwatu reprezentuje 260 gatunków ptaków. 175 gatunków ptaków zarejestrowano w części ornitologicznej, a 135 gatunków w części stepowej. W części ornitologicznej znajdują się lęgowiska i zimowiska wielu rzadkich gatunków ptactwa wodnego jak np.: bernikla rdzawoszyja, łabędź niemy, pelikan różowy, pelikan kędzierzawy, rożeniec zwyczajny, płaskonos zwyczajny. Na stepie spotkać można takie ptaki jak m.in.: drop zwyczajny, strepet, żuraw stepowy, orzeł stepowy, kurhannik[12][14][16][9].

W całym rezerwacie występują płazy i gady. Jest ich 16 gatunków. Są to m.in.: jaszczurka z gatunku Phrynocephalus guttatus, krągłogłówka uszasta, boa piaskowy, połoz kaspijski, malpolon z gatunku Malpolon monspessulanus, żmija z gatunku Vipera renardi[12][14][16][9].

Przypisy

edytuj
  1. Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, 2019, s. 252. ISBN 978-83-254-1988-2.
  2. Strona główna - Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej - Portal Gov.pl [online], gugik.gov.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  3. Biosphere reserves in Europe & North America [online], UNESCO [dostęp 2022-01-20] (ang.).
  4. Lake Manych-Gudilo | Ramsar Sites Information Service [online], rsis.ramsar.org [dostęp 2022-01-20].
  5. Черные земли | ООПТ России [online], oopt.aari.ru [dostęp 2022-01-20].
  6. Заповедник Черные земли Главная страница [online], Заповедник Черные земли - Официальный сайт [dostęp 2022-01-20] (ros.).
  7. ООПТ РОССИИ - заповедник Черные земли [online], oopt.info [dostęp 2022-01-20].
  8. a b История и географическое положение [online], Заповедник Черные земли - Официальный сайт [dostęp 2022-01-20] (ros.).
  9. a b c d e f Заповедник "Черные земли" [online], savesteppe.org [dostęp 2022-01-20].
  10. a b ООПТ России - заповедник Черные Земли [online], oopt.info [dostęp 2022-01-20].
  11. Заповедник Черные Зелми [online], www.ecotravel.ru [dostęp 2022-01-20].
  12. a b c d e Биоразнообразие [online], Заповедник Черные земли - Официальный сайт [dostęp 2022-01-20] (ros.).
  13. Флора [online], Заповедник Черные земли - Официальный сайт [dostęp 2022-01-20] (ros.).
  14. a b c d Заповедник «Черные земли» [online], naturerussia.travel [dostęp 2022-01-20].
  15. ООПТ России - заповедник Черные Земли [online], oopt.info [dostęp 2022-01-20].
  16. a b c ООПТ России - заповедник Черные Земли [online], oopt.info [dostęp 2022-01-20].