René Thom
René Thom (ur. 2 września 1923 w Montbéliard, zm. 25 października 2002 w Bures-sur-Yvette) – francuski matematyk, w latach 1957–1967 profesor Uniwersytetu Strasburskiego, od 1963 Instytutu Wyższych Studiów Naukowych w Bures-sur-Yvette, od 1967 członek Francuskiej Akademii Nauk, a od 1988 r. członek zagraniczny PAN[1], autor prac głównie z topologii algebraicznej i różniczkowej (przestrzeń Thoma), twórca teorii katastrof (1966). W 1958 został nagrodzony Medalem Fieldsa.
René Thom (1970) | |
Data i miejsce urodzenia |
2 września 1923 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
25 października 2002 |
Zawód, zajęcie | |
Narodowość |
francuska |
Tytuł naukowy |
profesor |
Alma Mater | |
Odznaczenia | |
Zarys kariery naukowej
edytujJego talent matematyczny ujawnił się już w dzieciństwie. Pierwszy stopień naukowy, bakalaureat, uzyskał mając zaledwie siedemnaście lat. Był to jednak okres wojny i jego rozwój naukowy nie mógł przebiegać normalnie: Thom uzyskał doktorat (którym opiekował się naukowo słynny Henri Cartan) dopiero w 1951. Największy rozgłos przyniosła mu stworzona przezeń teoria katastrof (choć nie za nią uzyskał Medal Fieldsa). Teoria ta opisuje możliwe nieciągłe skutki ciągłych działań. Sprawdziła się ona w zastosowaniach technicznych. Teorię katastrof próbowano stosować do opisu zachowań społecznych, lecz z małym skutkiem.
Thom zdobył także za swe osiągnięcia Wielką Nagrodę Naukową Miasta Paryża (1974) i uzyskał m.in. prestiżowe, honorowe członkostwo Londyńskiego Towarzystwa Matematycznego (1990).
Odznaczenia i nagrody
edytuj- Medal Fieldsa (1958)
- Grand Prix Scientifique de la Ville de Paris (1974)
- Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi Naukowej (1995, Brazylia)[2]
Publikacje
edytuj- Espaces fibrés en sphères et carrés de Steenrod (1952)
- Quelques propriétés globales des variétés différentiables (1954)
- Ensembles et morphismes stratifiés (1969)
- Stabilité structurelle et morphogenèse (1972)
- Modèles mathématiques de la morphogenèse (1974)
- Paraboles et catastrophes (1980) – wyd. pol. Parabole i katastrofy • Rozmowy o matematyce, nauce i filozofii z Giulio Giorello i Simoną Marini, 1991
- Esquisse d’une sémiophysique • Physique aristotélicienne et théorie des catastrophes (1989)
Przypisy
edytuj- ↑ Thom, Rene, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-10-12] .
- ↑ Ministério da Ciência, Tecnologia e Inovação • Listagem Geral da Ordem Nacional do Mérito Científico. mct.gov.br. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-28)]. (port.) [dostęp 2014-02-25].
Linki zewnętrzne
edytuj- John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: René Thom w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- ISNI: 0000000121468022, 0000000483285872
- VIAF: 108125774, 3686160486181105180001, 2041150325570710090002
- ULAN: 500274666
- LCCN: n81048349
- GND: 119357097
- NDL: 00458592
- BnF: 11926483b
- SUDOC: 027160998
- SBN: CFIV065601
- NLA: 35545911
- NKC: skuk0005582
- BNE: XX993925
- NTA: 068457251
- BIBSYS: 90156582
- CiNii: DA00033713
- PLWABN: 9810600956105606
- NUKAT: n97003219
- J9U: 987007313592305171
- PTBNP: 82480
- CANTIC: a17715994
- NSK: 000061703
- CONOR: 228995683
- ΕΒΕ: 73459
- KRNLK: KAC202136097
- LIH: LNB:bHW;=BX