Polska Ludowa
Polska Ludowa – potoczna nazwa państwa i systemu ustrojowego w Polsce używana w latach 1944–1989 mająca sugerować, że Polska po 1944 roku jest państwem, w którym „władza należy do ludu pracującego miast i wsi”[1][2][3].
Nazwa ta była używana w czasie rządów sprawowanych przez Polską Partię Robotniczą, potem Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą w Polsce okresu 1944–1989 jako państwie satelickim ZSRR i odnosi się do dwóch okresów: 1944–1952 – kiedy oficjalną nazwą państwa była Rzeczpospolita Polska i 1952–1989 – gdy oficjalną nazwą państwa była Polska Rzeczpospolita Ludowa[3][4][5].
Termin „Polska Ludowa” został przejęty przez komunistów z programów ugrupowań ludowych – już w 1905 termin ten został użyty w odezwie Polskiego Związku Ludowego[3]. Później pojawiał się w dokumentach programowych różnych ugrupowań ruchu ludowego[3]. Między innymi został zaproponowany przez niekomunistyczny PPS-WRN i ruch ludowy w okresie okupacji niemieckiej[6]. W dokumencie programowym PPS-WRN „Program Polski Ludowej” z 1941 został opisany projektowany przyszły ustrój niepodległego państwa polskiego opartego na demokracji i wolności słowa[6]. W ocenie Instytutu Pamięci Narodowej: W propagandzie komunistycznej termin „Polska Ludowa” faktycznie spełniał rolę przykrycia dla realnie budowanego totalitarnego systemu komunistycznej dyktatury. Nazwa ta narusza pamięć ofiar komunistycznego totalitaryzmu[3]. Według Barbary Stanosz przymiotnik „ludowa” jest określeniem fałszywym, zarówno w sensie politycznym jak i społecznym, ponieważ PRL była państwem autokratycznym rządzonym przez zhierarchizowaną kastę będącą poza wszelką kontrolą społeczną[7].
Nazwa ta używana była niekiedy w oficjalnych aktach władz (np. Ustawa z dnia 2 lipca 1949 o orderze "Budowniczych Polski Ludowej"[8] czy Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lutego 1971 r. w sprawie zasad podwyższania emerytur pracownikom, którzy przepracowali w Polsce Ludowej ponad 10 lat[9]).
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj
- ↑ Polska Ludowa, propagandowa nazwa Polski po 1944, mająca sugerować władze ludu pracującego. Była używana zamiennie z obowiązującą formalnie od konstytucji 1952 nazwą oficjalną Polska Rzeczpospolita Ludowa (akronim PRL, po 1989 także Peerel), używana w propagandzie PRLPolska Ludowa. [w:] Encyklopedia WIEM [on-line]. [dostęp 2014-06-01].
- ↑ Praca zbiorowa 1970 ↓, s. 340.
- ↑ a b c d e Instytut Pamięci Narodowej, Polska Ludowa [online], ipn.gov.pl [dostęp 2019-07-26].
- ↑ Należy podkreślić, że najistotniejszym elementem kształtującym politykę zewnętrzną PRL było ścisłe podporządkowanie naszego kraju ZSRR, widoczne zarówno we wzajemnych stosunkach, jak i w kontaktach z krajami bloku wschodniego, państwami Europy Zachodniej, USA i innymi.(…) Stosunki pomiędzy ZSRR a PRL układały się na zasadzie zależności, a ich cechą było podporządkowanie jednej strony drugiej i kontrola jednej przez drugą. Wyróżnikiem penetracji był „przesunięty regulator”, czyli radzieckie struktury penetrujące, które przeniknęły na terytorium Polski, do wnętrza jej systemu państwowego. Podmiotem penetrującym był radziecki ośrodek decyzyjny realizujący swe cele za pomocą struktur sterowniczych.Sławomir Weremiuk, Specyfika stosunków polsko–radzieckich w okresie 1944–1991, t. Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego nr 11 (6) 2014, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, s. 43–57, ISSN 2080-1335 [zarchiwizowane z adresu 2019-02-12]. Informacja o publikacji na stronie ABW
- ↑ Ogolnopolska Konferencja Naukowa. Polska Ludowa 1944-1989
- ↑ a b Program Polski Ludowej, „Lewicowo.pl” [dostęp 2017-01-05].
- ↑ Barbara Stanosz, W cieniu Kościoła czyli demokracja po polsku Dom Wydawniczy Książka i Prasa Warszawa 2004, s. 61.
- ↑ Dz.U. z 1949 r. nr 41, poz. 300
- ↑ Dz.U. z 1971 r. nr 4, poz. 40
Bibliografia
edytuj- Praca zbiorowa: Słownik wiedzy obywatelskiej. Warszawa: 1970.