Park Miejski w Kaliszu
Park Miejski w Kaliszu – park miejski w Kaliszu, w Śródmieściu, na pograniczu Rajskowa i Rypinka, nad Prosną, Swędrnią, Kanałem Bernardyńskim, Kanałem Rypinkowskim i Przekopem, założony w 1798, wielokrotnie powiększany i przekształcany; w XIX wieku uważany za najpiękniejszy polski ogród publiczny[2][3]; w najstarszej części utrzymany w stylu ogrodu angielskiego; najstarszy park miejski w Polsce, wpisany do rejestru zabytków w 1964.
 nr rej. 34/A z 14 grudnia 1964[1]
| |
 Park Miejski, widok z lotu ptaka (2019) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Dzielnica | |
| Powierzchnia |
24,28 ha |
| Data założenia |
1798 |
| Projektant | |
Położenie na mapie Kalisza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 51°45′36″N 18°05′43″E/51,760000 18,095278
| |
Park Miejski o powierzchni 24,28 ha obejmuje Stary Park (1798), Wielki Park (1842), dawny Ogród Pomologiczny (1885), Nowy Park (1900), Park im. Ignacego Jana Paderewskiego (1912)[4], Park Sportowy (1926), wschodnią część Plant (1942)[5].
Historia
edytujPark Miejski w Kaliszu jest najstarszym parkiem miejskim w Polsce[6]. Powstał na miejscu pojezuickiego ogrodu warzywnego staraniem ówczesnego prezydenta Kalisza Jana Karola Horninga[7]. Rozwijający się teren rekreacyjny zajął później teren placu należącego wcześniej do zlikwidowanej szkoły kadetów[7]. Współczesny kształt leżącego w ramionach Prosny parku powstał po huraganie i powodzi roku 1881 i jest owocem planów zagospodarowania przestrzennego, którego autorami byli profesor SGGW Edmund Jankowski i planista terenów zielonych Franciszek Szanior[7].
Pod koniec XIX w. w parku ustawiono sześć rzeźb, z których po II wojnie światowej zachowała się tylko „Flora”[8].
- „Amor” (1885)
- „Flora” (kwiaciarka) (1886)
- „Strzelec Alpejski” (1887)
- „Psyche” (1889)
- „Sandalarka” (1890)
- „Satyr z Faunem” (1891)
Po zburzeniu Kalisza (1914) do parku przeniesiono rzeźbę „Kalisia” (1891) z ratusza oraz rzeźby „Gryfy” (1900) i „Wiktoria” (1900) z Teatru Miejskiego; rzeźby te Niemcy także zniszczyli w czasie II wojny światowej.
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ N.JKS, Kalisz, Dodatek Tygodniowy do Gazety Handlowej i Przemysłowej, nr 39–40 1845
- ↑ Niziołek A., Kalisz, Turystyka, dodatek do Gazety Wyborczej, nr 196 2006
- ↑ Jerzy Aleksander Splitt: "...Perłą jest park jego..." : widoki dawnego parku kaliskiego. Kalisz: Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu, 1998, s. 23. ISBN 83-904583-5-7.
- ↑ Alfred Kaczmarek: Dzieje kaliskich ulic. Kalisz: Towarzystwo Miłośników Kalisza, 2002, s. 114. ISBN 83-918428-0-0.
- ↑ Zabytki urbanistyki i architektury w Polsce : odbudowa i konserwacja. Wiktor Zin (red.). T. 1: Miasta historyczne. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1986, s. 166. ISBN 83-213-3208-0.
- ↑ a b c Paweł Anders (opr.): 123 x Wielkopolska. Poznań: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Poznaniu, 1995, s. 55–56. ISBN 83-85811-25-7.
- ↑ W parku z lornetką [online], www.kalisz.pl [dostęp 2016-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-02].