Pancerniki projektu 23
Pancerniki projektu 23 – typ radzieckich pancerników, które miały wchodzić do służby od 1942 roku. Rozpoczęto budowę 4 okrętów, jednak żadnej jednostki nie ukończono. Typ ten znany jest także pod nazwą Sowietskij Sojuz.
| |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Wejście do służby |
planowane w 1942 roku |
| Planowane okręty |
4 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 59 150 t |
| Długość |
269,4 m |
| Szerokość |
38,9 m |
| Zanurzenie |
10,4 m |
| Napęd |
turbiny parowe Brown Boveri o mocy 200 000 KM napędzające 3 śruby |
| Prędkość |
28 węzłów (52 km/h) |
| Zasięg |
7680 mil morskich (14 220 km) przy prędkości 14 węzłów (26 km/h) |
| Uzbrojenie |
9 dział 406 mm (3x3) |
| Wyposażenie lotnicze | |
Historia
edytujW związku z napiętą sytuacją międzynarodową w połowie lat 30. w ZSRR pojawił się program wzmocnienia floty m.in. przez budowę nowych dużych okrętów nawodnych. Prace nad projektem nowych pancerników, które otrzymały oznaczenie projekt 23, rozpoczęły się w maju 1936 roku. Brak doświadczenia w budowie nowoczesnych pancerników sprawił, iż nawiązano współpracę z zagranicznymi stoczniami. W lipcu 1936 roku włoska stocznia Ansaldo z Genui przekazała stronie radzieckiej projekt "U.P.41", który stanowił rozwinięcie projektu pancerników typu Vittorio Veneto. Współpraca z Włochami przy budowie pancerników 23 została wstrzymana po wybuchu wojny domowej w Hiszpanii. Od 1936 roku ZSRR prowadził intensywne rozmowy ze Stanami Zjednoczonymi w sprawie zakupu dokumentacji pancerników i dział artylerii głównej 406 mm. Prowadzono także rozmowy na temat budowy pancerników dla ZSRR w amerykańskich stoczniach, ostatecznie jednak wszelka współpraca została zerwana po wybuchu wojny zimowej w 1939 roku. Prace nad pancernikami były częścią "wielkiego programu budownictwa okrętowego od 1938", który przewidywał zbudowanie do 1946 roku m.in. 15 nowych pancerników, 35 ciężkich i 20 lekkich krążowników oraz 145 liderów i niszcycieli (późniejsza korekta zmieniła te liczby na 6 pancerników, 21 lekkich krążowników, 98 liderów i niszczycieli)[1].
Stępkę pod pierwszy prototypowy okręt projektu 23, który otrzymał nazwę "Sowietskij Sojuz", położono 15 lipca 1938 w Stoczni Bałtyckiej im. Sergo Ordżonikidze w Leningradzie. Prace nad 4 okrętami typu postępowały powoli z powodu braku specjalistów od budownictwa okrętowego, którzy padli ofiarą czystek stalinowskich, a także niskiego priorytetu całego programu. W 1940 roku priorytetem programu rozbudowy radzieckiej floty były okręty podwodne, dlatego też wstrzymano budowę pancerników i ciężkich krążowników, a jedyną jednostką na której kontynuowano prace był "Sowietskij Sojuz". Budowę jednostki ostatecznie wstrzymano 19 lipca 1941 roku. Z budowanych pancerników najbardziej zaawansowana była "Sowietskaja Ukraina", która w chwili przerwania prac była gotowa do wodowania w 75%. Po zajęciu stoczni przez Niemców prace na okręcie były kontynuowane w ograniczonym zakresie, a w 1944 roku przed wycofaniem się wojsk niemieckich kadłub wysadzono w powietrze. Budowy pozostałych pancerników w czasie wojny nie wznowiono i rozpoczęto ich złomowanie, które zakończyło się w 1949 roku.
Budowane okręty
edytuj- Sowietskij Sojuz – rozpoczęcie budowy: 15 lipca 1938
- Sowietskaja Ukraina – rozpoczęcie budowy: początek 1939
- Sowietskaja Rossija – rozpoczęcie budowy: grudzień 1939
- Sowietskaja Biełorusija – rozpoczęcie budowy: grudzień 1939
Przypisy
edytuj- ↑ Mark Sołonin: Nic dobrego na wojnie. Poznań: Rebis, 2011, s. 22-23. ISBN 978-83-7510-714-2.