Pacynka
Pacynka – rodzaj lalki teatralnej nakładanej na dłoń jak rękawiczka i poruszanej palcami aktora-animatora[1][2].
Aktor zwykle trzyma rękę w górze nad parawanem[3]. Palce poruszają głowę i ręce lalki[1]. Pacynkę można nałożyć na palce w różny sposób np. głowa na palec wskazujący, kciuk i palec serdeczny obsługują ręce lalki; głowa na dwóch stykających się kciukach, pozostałe palce obu rąk stanowią dłonie pacynki[3].
W przypadku lalek o większych rozmiarach animator umieszcza dłoń w głowie pacynki, kontrolując jej mimikę. Ciało pacynki jest wtedy zawieszone na jego przedramieniu[4].
Najprostsza pacynka to skarpetka naciągnięta na rękę[3]. Taką formę miał Pan Cerowany – pacynka występująca w dobranockach telewizyjnych w Polsce pod koniec lat 60 XX wieku[5].
Lalki rękawiczkowe znana są od końca XVIII wieku, choć wtedy nazywano je lalkami typu bi-ba-bo. Sama nazwa jest typowo polska i pojawiła się prawdopodobnie dopiero na początku XX wieku. Niemiecka pacynka to Handpuppe, odpowiednik angielski to hand puppet, w języku francuskim jest marionnette à gaine, we włoskim burattino di mano, po czesku jest maňásek i loutka[6].
Pacynki wykorzystywane są także przy pracy z dziećmi w gabinetach psychologiczny i logopedycznych. Pacynki ułatwiają nawiązanie kontaktu z dzieckiem, dzieci chętniej naśladują pacynkę niż logopedę w wykonywaniu ćwiczeń. Chętniej także opowiadają pacynce o swoich problemach w gabinetach psychologicznych[3][7]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Nowa encyklopedia PWN. T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s.657 ISBN 83-01-11966-7.
- ↑ Słownik języka polskiego (red. Mieczysław Szymczak). T. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1981, ISBN 83-01-00284-0.
- ↑ a b c d Spotania z lalką teatralną. [dostęp 2022-07-16].
- ↑ Pacynka. [dostęp 2022-07-16].
- ↑ Smutny los legendy tvn. [dostęp 2022-07-16].
- ↑ Skąd pochodzi pacynka. [dostęp 2022-07-16].
- ↑ Pacynka – asystentka każdego terapeuty. [dostęp 2022-07-16].
