Osięciny

Osięciny
	wieś
	; Kościół pw. Opieki Matki Bożej
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	radziejowski
Gmina	Osięciny
Liczba ludności (III 2011)	2925
Strefa numeracyjna	054
Kod pocztowy	88-220
Tablice rejestracyjne	CRA
SIMC	0867087
	Położenie na mapie Polski Osięciny
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Osięciny
	Położenie na mapie powiatu radziejowskiego Osięciny
	Położenie na mapie gminy Osięciny Osięciny
	52°37′45″N 18°43′20″E/52,629167 18,722222
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Osięciny – wieś (dawne miasto) w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, na Kujawach, powiecie radziejowskim, w gminie Osięciny^[4]^[5]. Siedziba gminy Osięciny.

Dawniej wieś była siedzibą władz gminy Osięciny. W latach 1954–1972 wieś była siedzibą władz gromady Osięciny. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa włocławskiego.

We wsi była stacja kolejowa kolei wąskotorowej Osięciny.

Integralne części wsi Osięciny^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0867093	Karolin	część wsi (od 2023 r. wieś^[6])
1067213	Osięciny-Probostwo	część wsi (od 2023 r. kolonia)
1067220	Osięciny-Wieś	część wsi (od 2023 r. kolonia)
0867101	Zagaj	część wsi (od 2023 r. wieś)

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 2925 mieszkańców^[2]. Jest największą miejscowością gminy Osięciny.

Prawa miejskie

Osięciny uzyskały lokację miejską w 1824 roku, zdegradowane w 1870 roku^[7].

Właściciel

Właścicielem Osięcin w roku 1888, jak podaje spis majętności powiatu włocławskiego, był hrabia Józef Skarbek^[8].

Żydzi

W 1921 r. w mieście (jid. ‏Ort Tora‎) mieszkało 436 Żydów, którzy przybyli z Holandii i Niemiec i zajmowali się złotnictwem i przepisywaniem fragmentów Tory do mezuz. Mieli bożnicę z krytą blachą, cheder, mykwę, jesziwę, kasę chorych, bibliotekę, koło teatralne; należeli do organizacji: Agudas Szlojmej Emunej Jisroel (jid. ‏ Związek Prawdziwie Wiernych Izraela‎), Bedar, lewicowego związku syjonistycznego. Mieszkańcami byli: Yitzhak Poznański i jego ojciec Gershon Poznański z linii Sochaczewerów, główny rabin Osięcin, spokrewnieni z Izraelem, którego dziadek pochodził z oddalonych ok. 30 km Kowal. 16 kwietnia 1942 r. osięcińscy Żydzi zostali zapędzeni do kościoła parafialnego i wywiezieni ciężarówkami (mobilnymi komorami gazowymi) do oddalonego o 60 km obozu zagłady SS-Sonderkommando Kulmhof^[9].

II wojna światowa

We wrześniu 1939 roku mieścił się w Osięcinach punkt opatrunkowy, gdzie przywożono rannych żołnierzy niemieckich spod Włocławka. W roku 1945 w pobliskim lesie żołnierze radzieccy rozstrzelali według jednego świadka około 100 jeńców niemieckich, nie odnaleziono jednak ich ciał^[10].

Obiekty zabytkowe

Zachował się układ urbanistyczny miasteczka z dużym rynkiem oraz rozplanowaniem zabudowy charakterystycznym dla okresu powstania miejscowości. Do obiektów zabytkowych znajdujących się w rejestrze zabytków zaliczany jest:

neogotycki kościół parafialny z lat 1845-1855, zaprojektowany przez Henryka Marconiego, wraz z cmentarzem i ogrodzeniem
zespół dworski (klasycystyczny dwór zwany pałacem Skarbków, park oraz folwark) z przełomu XVIII i XIX wieku^[11].

inne:

bożnica, obecnie obiekt handlowy
cmentarz żydowski
kilka domów z przełomu XVIII i XIX wieku.

Patroni gminy

W lutym 2007 roku błogosławieni księża męczennicy czasów II wojny światowej Wincenty Matuszewski i Józef Kurzawa zostali ogłoszeni patronami gminy Osięciny.

Pierwsze wzmianki

Według znalezionych źródeł Osięciny istnieją od około 700 lat.

Kujawioki

Przy Gminnym Ośrodku Kultury w Osięcinach działa zespół folklorystyczny Kujawioki. Pierwszy koncert zespołu odbył się w osięcińskim Gminnym Ośrodku Kultury 28 lutego 1989 roku. W połowie 1989 roku nazwa „Kujawioki” została oficjalnie uznana za nazwę zespołu. Poza Polską Kujawioki koncertowali również we Francji, Niemczech i na Białorusi. 7 czerwca 1999 roku w Bydgoszczy zespół oficjalnie wystąpił przed papieżem Janem Pawłem II. Kujawioki wydały jeden album muzyczny^[12]. Do 2019 roku zespół miał w swoim repertuarze 100 utworów^[13].

Ludzie związani z Osięcinami

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Osięcinami.

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Osięcinach.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 94377
↑ ^a ^b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 878 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ ^a ^b GUS. Rejestr TERYT
↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 58-59.
↑ Borucki ↓, s. 359.
↑ "Zrobiłoby się remont, ale jak Żydzi przyjdą i zechcą odebrać? Wtedy papier na nic". Mienie pożydowskie w Polsce
↑ Instytut Pamięci Narodowej, Oddziałowa Komisja w Gdańsku. [dostęp 2015-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-02)].
↑ Rejestr zabytków - woj. kujawsko-pomorskie
↑ Zespół folklorystyczny – „Kujawioki”. gok-osieciny.pl. [dostęp 2024-08-27].
↑ Jolanta Mlodecka: "Kujawioki" z Osięcin mają 30! Od 30 lat grają, śpiewają, tańczą, prezentują pokazy. Będzie o nich książka!. pomorska.pl, 2019-03-11. [dostęp 2024-08-27].

Bibliografia

Maksymilian Borucki: Ziemia kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym, ekonomicznym i statystycznym. Wyd. Herman Neuman. Włocławek 1882.

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona Osięcin
Strona Gimnazjum im. Ziemi Kujawskiej w Osięcinach
Strona szkoły podstawowej w Kościelnej Wsi
Osięciny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 634 .
Osięciny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 417 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 94377

[GUS-2] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 878 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[R2013-4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-5] GUS. Rejestr TERYT

[R2022-6] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)

[7] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 58-59.

[CITEREFBorucki359-8] Borucki ↓, s. 359.

[9] "Zrobiłoby się remont, ale jak Żydzi przyjdą i zechcą odebrać? Wtedy papier na nic". Mienie pożydowskie w Polsce

[10] Instytut Pamięci Narodowej, Oddziałowa Komisja w Gdańsku. [dostęp 2015-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-02)].

[11] Rejestr zabytków - woj. kujawsko-pomorskie

[gok-osieciny-12] Zespół folklorystyczny – „Kujawioki”. gok-osieciny.pl. [dostęp 2024-08-27].

[pomorska-13] Jolanta Mlodecka: "Kujawioki" z Osięcin mają 30! Od 30 lat grają, śpiewają, tańczą, prezentują pokazy. Będzie o nich książka!. pomorska.pl, 2019-03-11. [dostęp 2024-08-27].

[4]

[5]

[2]

[3]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]