Ornament wstęgowy
Ornament wstęgowy - późnobarokowy ornament oparty na motywach wstęgi, początkowo występujący samodzielnie, później (1. poł. XVIII wieku) jako część ornamentu regencyjnego. Ukształtowany w oparciu o wcześniejsze wzory i spopularyzowany we Francji ok. 1690 na dworze Ludwika XIV. Szeroko stosowany w Europie w latach 1700-1730[1]. Stosowany przede wszystkim w dekoracji architektonicznej (rzeźbiarskiej, stiukowej, malowanej), również w złotnictwie i snycerstwie[2]
.JPG)
Fazy rozwoju
edytujMotyw wstęgi pofalowanej lub zawiązanej w kokardę był popularny już w starożytności. W Grecji (okres hellenistyczny) oraz Rzymie (okres cesarstwa) występował jako element dekorujący architekturę, najczęściej w połączeniu z wieńcami, festonami czy bukranionami[1][2]. W gotyckim malarstwie wstęga pojawiała się jako banderola, na której umieszczane były napisy wyjaśniające treść przedstawień. Ukształtowana w końcu XVII wieku jako ornament wstęgowy początkowo łączona była z liśćmi akantu. W fazie późniejszej (od ok. 1700) dominowała nad ornamentami roślinnymi, przy czym kompozycje z jej udziałem stawały się coraz bardziej skomplikowane. W fazie dojrzałej (po 1710) ornament wstęgowy nabiera charakteru "metalowej taśmy", staje się bardziej zgeometryzowany, cieńszy, często łamany pod kątem prostym[1][2]. Z tych form ukształtował się w toku dalszego rozwoju ornament wstęgowo-cęgowy popularny w okresie regencji. Ornamentowi wstęgowemu zaczęły towarzyszyć wazony, kartusze, muszle, lambrekiny czy kratka regencyjna[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Jendryczko i inni, Sztuka świata. T. 18, Słownik terminów : L-Ż, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 341, ISBN 978-83-213-4727-1, OCLC 857956061 [dostęp 2020-05-11].
- ↑ a b c Krystyna. Kubalska-Sulkiewicz, Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. 3, Warszawa: Wydawn. Nauk. PWN, 2002, s. 443-444, ISBN 83-01-12365-6, OCLC 51024180 [dostęp 2020-05-11].