Nowe Zoo w Poznaniu

Nowe Zoo w Poznaniu – drugi pod względem powierzchni ogród zoologiczny w Polsce, założony w 1974 na Białej Górze wschodnim klinie zieleni Poznania, w jednostce obszarowej SIM Malta[3]. Zajmuje obszar 120,68 ha usytuowanych na pagórkowatym terenie leśnym z sześcioma rozległymi stawami o łącznej powierzchni ponad 13 ha[4], stanowiąc naturalne siedlisko fauny krajowej. Nowe Zoo słynie z kolekcji ptaków drapieżnych oraz sów, która należy do jednej z najbogatszych w Europie[5].

Ogród Zoologiczny w Poznaniu
Nowe Zoo
Ilustracja
Wejście do Zoo od ul. Krańcowej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poznań

Adres

ul. Krańcowa 81

Powierzchnia

120,68 ha[1]

Założono

16 września 1974[2]

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ogród Zoologiczny w PoznaniuNowe Zoo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Ogród Zoologiczny w PoznaniuNowe Zoo”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Ogród Zoologiczny w PoznaniuNowe Zoo”
Ziemia52°24′01″N 16°59′41″E/52,400278 16,994722
Strona internetowa

Ogród otwarto w setną rocznicę powstania Starego Zoo przy ul. Zwierzynieckiej[6] z którym tworzy integralną całość jako Ogród Zoologiczny w Poznaniu. Od 15 lipca 2024 dyrektorem jest Piotr Przyłucki[7].

Historia

edytuj
 
Wybieg słoni afrykańskich w Nowym Zoo
 
Grupa rodzinna kapibar
 
Woliera dzioborożców białodziobych
 
Wybieg wielbłądów dwugarbnych
 
Dzięki panoramicznemu oszkleniu zwiedzający mają bliski kontakt nawet z niebezpiecznymi zwierzętami

Początki Zoo

edytuj

Już przed I wojną światową okazało się, że lokalizacja Starego Zoo uniemożliwia jego dalszy rozwój terytorialny. Wielokrotne starania o translokację całego ogrodu zoologicznego (do której nigdy nie doszło) na większy odpowiedniejszy teren, ostatecznie zakończyły się w latach sześćdziesiątych XX wieku, kiedy to ruszyły prace nad przygotowaniem budowy całkiem nowej placówki w oparciu o nową lokalizację. W 1967 powołano Społeczny Komitet Budowy Nowego Zoo, mający za zadanie gromadzenie środków finansowych. Trzy lata później zaczęła się budowa Nowego Zoo. 16 września 1974[4] otwarto dla publiczności pierwszą część terenu[8]. Pierwszymi zwierzętami prezentowanymi w Nowym Zoo były jelenie europejskie, daniele, wielbłądy, lamy i gwanako andyjskie[6]. W 1978 powstał pawilon insektarium prezentujący owady, pajęczaki i mięczaki[5]. W 1995 otwarto pierwszy w Polsce Pawilon Zwierząt Nocnych, a także sprowadzono po raz pierwszy w historii ogrodu nosorożca[5].

Słoniarnia

edytuj

Pawilon słoniarni oddano do użytku w 2008[6]. Do dyspozycji stada słoni afrykańskich pozostaje wybieg wewnętrzny z osobną stajnią dla samca i indywidualnymi boksami dla samic oraz 2,5 ha wybieg zewnętrzny[9].

Osobny artykuł: Słoniarnia w Poznaniu.

Słonie

edytuj

Pierwsze słonie, dwa samce Ninio i Yzika przywieziono 10 marca 2009 z ogrodu zoologicznego w Sosto na Węgrzech. W tym samym roku do Poznania sprowadzono trzy samice: Lindę z Beekse Bergen Safari Park w Holandii[10] oraz Kingę i Kizi ze Śląskiego Ogrodu Zoologicznego[6]. W marcu 2016 12-letni słoń o imieniu Yzik, został przewieziony z Poznania do Parku Safari w Fasano we Włoszech[11]. W lutym 2021 niespodziewanie zaniemogła i padła 35-letnia słonica Linda (ur. 1986 w Zimbabwe)[10][12].

Stado poznańskich słoni afrykańskich w Nowym Zoo:

  1. Ninio (ur. 1999 w Ramat Gan w Izraelu[13])
  2. Kinga (ur. 1987 w Namibii)
  3. Kizi (ur. 1987 w Namibii)

Nowe obiekty

edytuj

Wybieg rysi

edytuj

Ekspozycja rysi europejskich na nowym obszernym wybiegu. stanowiący fragment naturalnego lasu, została udostępniona dla zwiedzających 2 kwietnia 2013[6].

Azyl dla niedźwiedzi

edytuj

Azyl o powierzchni 3 ha[14] na terenie Nowego Zoo, wybudowano we współpracy z niemiecko-austriacką fundacją Vier Pfoten (pol. Cztery Łapy). Pierwsze trzy niedźwiedzie brunatne o imionach: Wania, Misza i Borys sprowadzono do Poznania w październiku 2013 ze schroniska w Korabiewicach[15]. W 2016 do azylu sprowadzono cztery niedźwiedzie, w kwietniu pojawiły się dwie niedźwiedzice, nazywane Ewka i Gienia, przywiezione z Ogrodu Zoologicznego w Braniewie, w tym samym miesiącu do azylu trafiła dwumiesięczna niedźwiedzica Cisna, znaleziona bez matki w Bieszczadach w okolicach miejscowości Cisna[16]. W lipcu 2016 sprowadzono okaleczonego, czteroletniego niedźwiedzia brunatnego Baloo, odebranego z cyrku[17].

Aktualnie w azylu przebywa pięć niedźwiedzi.

Dalsze lata

edytuj

W 2021 zrealizowano budowę dwukondygnacyjnego pawilonu dla żyraf i nosorożców[18]. Na początku marca 2022 do ogrodu trafiło łącznie dziewięć lwów, sześć tygrysów, dwa karakale oraz likaon, przetransportowanych z będącego pod ostrzałem azylu pod Kijowem[19] i Odessy[20].

Zwierzęta

edytuj

Wśród zwierząt prezentowanych na Białej Górze wiele zagrożonych jest wyginięciem m.in. drapieżny torbacz kowari, lwiatka złotogłowa, kazuar hełmiasty, krytycznie zagrożony wyginięciem – jeleń baweański w naturze zamieszkujący jedynie wyspę Bawean oraz świnia wisajska pochodząca z wyspy Negros, jeleń Alfreda, jeleń milu, zebra Grevy’ego, żyrafa Rothschilda, tygrys syberyjski, słoń afrykański, suseł moręgowany, żubr, najbardziej zagrożony wyginięciem ssak drapieżny Europy – norka europejska, perewiazka i małpiatka lori mały, którego Zoo koordynuje hodowlę w ramach Europejskiego Programu Ochrony Zwierząt Zagrożonych Wyginięciem[9].

16 grudnia 2014 z Berlina przywieziono dwa podgatunki takinów: tybetańskiego i złocistego[21]. Od grudnia 2015 w ogrodzie po kilku latach nieobecności, prezentowana jest ponownie wydra europejska[22][23].

Od 2003 Nowe Zoo prowadzi z sukcesem hodowlę narażonych na wyginięcie jeleni Alfreda zamieszkujących w naturze Filipiny, na początku 2016 w ogrodzie urodził się po raz czterdziesty kolejny przedstawiciel tego gatunku[24].

Sprowadzono nowe i rzadkie gatunki zwierząt m.in.

Odtwarzanie populacji zwierząt w naturze

edytuj

Ogród prowadzi program odtwarzania populacji zwierząt w środowisku naturalnym. W marcu 2016 na Podlasiu wypuszczono na wolność orła przedniego, wyklutego i odchowanego w Nowym Zoo[27].

Wyróżnienia

edytuj

W uznaniu dokonań w 1992 poznański ogród zoologiczny zostały wpisany do prestiżowego Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych (EAZA). W 2020 ogród utracił jednak członkostwo w Stowarzyszeniu i został zdegradowany do statusu członka tymczasowego[28]. W 1999 został członkiem Światowego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (WAZA). Członkostwo to utracił w 2021[29].

Twierdza Poznań – Fort III

edytuj

Na terenie Nowego Zoo przy ulicy Krańcowej mieści się zbudowany przez armię pruską w latach 1877–1881 zabytkowy Fort III, stanowiący element zewnętrznego pierścienia fortyfikacji Twierdzy Poznań. Obiekt będący jednym z miejsc zimowania nietoperzy w Poznaniu, wchodzi w skład chronionego obszaru Natura 2000[30].

Trasa turystyczna

edytuj

Fort udostępniono odwiedzającym w 2011[31]. Trasa turystyczna obejmuje część naziemną i podziemną, zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem (maj-wrzesień)[9]. Operatorem trasy turystycznej jest Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Fortyfikacji[31].

Dojazd do Zoo

edytuj
 
Kolejka Parkowa Maltanka

Do Nowego Zoo można dojechać autobusem linii 184 MPK Poznań Sp. z o.o. (kurs z Ronda Rataje przez Rondo Śródka i Termy Maltańskie). W sezonie letnim uruchamiane są także przejazdy Kolejką Parkową Maltanka, trasa kolejki wiedzie wzdłuż jeziora Maltańskiego do stacji Zwierzyniec (położonej przy wejściu do Zoo).

Kolejka parkowa po Zoo

edytuj
 
Stylizowana kolejka parkowo-ogrodowa w Nowym Zoo

Rozległy teren Nowego Zoo można zwiedzać pieszo lub podróżować wożącymi turystów składami kolejki parkowo-ogrodowej (trzy składy). Pasażerowie mogą dowolnie wsiadać i wysiadać by zwiedzić daną część ogrodu[6].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie: Wykaz ogrodów zoologicznych w Polsce. [dostęp 2015-11-14].
  2. informacje. zoo.poznan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]..
  3. Mapa jednostek obszarowych Systemu Informacji Miejskiej Poznania. [dostęp 2017-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-22)].
  4. a b Lech Banach, Radosław Ratajszczak, Adam Taborski: 125 lat Ogrodu Zoologicznego w Poznaniu. Poznań: Panoptikos, 1999, s. 6, 7. ISBN 83-87309-05-2.
  5. a b c Ogród Zoologiczny w Poznaniu. 2009, s. 39, 42-43, 52. ISBN 978-83-751814-4-9.
  6. a b c d e f Historia. zoo.poznan.pl. [dostęp 2015-01-17]. (pol.).
  7. Nowy dyrektor zoo [online], www.poznan.pl, 26 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-26] (pol.).
  8. Poznań: Nowe Zoo obchodzi urodziny - zobacz jak się rozwijało. gloswielkopolski.pl. [dostęp 2015-01-17]. (pol.).
  9. a b c Przewodnik Ogród Zoologiczny, Zoo Poznań. 2013. ISBN 978-83-9210-218-2.
  10. a b Marta Danielewicz, Nie żyje słonica Linda z zoo w Poznaniu. W próbach jej ratowania brało udział m.in. 22 strażaków. Pracownicy ogrodu są pogrążeni w rozpaczy [online], Głos Wielkopolski, 3 lutego 2021 [dostęp 2021-02-03] (pol.).
  11. Zoo Poznań. Słoń Yzik rusza w świat! Wielkie pożegnanie w słoniarni już w weekend [ZDJĘCIA], „Nasze Miasto”, poznan.naszemiasto.pl, 2 marca 2016 [dostęp 2016-03-20] (pol.).
  12. Poznań. Słonica Linda nie żyje. Dramatyczna walka o życie w zoo - Wiadomości, wiadomosci.radiozet.pl, 1612 [dostęp 2021-02-03] (pol.).
  13. ZOO Poznań - View Page. www.zoo.poznan.pl. [dostęp 2015-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-04)].
  14. Poznańskie zoo azylem dla niedźwiedzi [online], TVN24.pl [dostęp 2016-02-05].
  15. Poznańskie zoo azylem dla niedźwiedzi. tvn24.pl. [dostęp 2015-01-17]. (pol.).
  16. Zoo Poznań: Mała niedźwiedzica Cisna ma nowy dom. "Już zaczyna nas straszyć" [WIDEO] [online], Gloswielkopolski.pl [dostęp 2016-04-25].
  17. Zoo Poznań: Okaleczony niedźwiedź i zdeformowane gady trafiły do azylu [online], 6 lipca 2016 [dostęp 2016-07-06] (pol.).
  18. Poznań: żyrafy i nosorożce mają nowy dom. Całoroczny wybieg otwarty [online], www.onet.pl [dostęp 2021-02-17].
  19. Justyna Piasecka, Zwierzęta z azylu pod Kijowem już w Poznaniu: lwy, tygrysy, karakale i likaon. "Są symbolem wolnej Ukrainy". [online], Polska Times, 3 marca 2022 [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  20. Dwa lwy z Odessy i jeden z Kijowa dotarły do zoo w Poznaniu. To już kolejne ewakuowane z Ukrainy zwierzęta [online], TVN24 [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  21. Prezent na gwiazdkę. zoo.poznan.pl. [dostęp 2014-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-04)]. (pol.).
  22. Nowi mieszkańcy poznańskiego ZOO [online], wtkplay.pl [dostęp 2016-02-05].
  23. W poznańskim zoo zamieszkała mała wydra [online], Gloswielkopolski.pl [dostęp 2016-02-05].
  24. Zoo Poznań: Urodził się jeleń Alfreda [ZDJĘCIA] [online], poznan.naszemiasto.pl, 16 lutego 2016 [dostęp 2016-02-18] (pol.).
  25. Małe pandy to smakosze [online], radiomerkury.pl [dostęp 2016-06-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-21].
  26. Nowe mieszkanki poznańskiego ZOO. To Zmora i Brukselka [online], epoznan.pl [dostęp 2020-02-04] (pol.).
  27. Grom już na wolności. Ultrarzadki orzeł przedni pomoże odbudować populację [online], www.tvp.info [dostęp 2016-03-31].
  28. Interactive EAZA member map. eaza.net. [dostęp 2020-11-04]. (ang.).
  29. WAZA Members - WAZA [online], www.waza.org [dostęp 2021-09-07] (ang.).
  30. Fortyfikacje w Poznaniu. natura2000.biz. [dostęp 2015-01-17]. (pol.).
  31. a b O forcie 3. fort3.pl. [dostęp 2015-01-17]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Przewodnik Ogród Zoologiczny – Zoo Poznań (niedatowany).
  • Przewodnik Ogród Zoologiczny w Poznaniu, 2009, ISBN 978-83-7518-144-9.