Non possumus
Non possumus (pol. nie możemy) – łacińska sentencja stosowana w nawiązaniu do słów apostołów Piotra i Jana[1], którymi mieli odpowiedzieć na zarzuty Sanhedrynu zabraniającego im działalności w imię Chrystusa: non enim possumus quae vidimus et audivimus non loqui („albowiem nie możemy tego cośmy widzieli i słyszeli nie mówić”). Słowa non possumus przywoływane są w kontekście deklaracji wiary chrześcijańskiej.
Sine dominico non possumus („bez niedzieli nie możemy”) odpowiedzieli w 304 roku męczennicy z Abiteny, schwytani na niedzielnej celebrze liturgicznej, która była zabroniona i karana śmiercią[2].
Formę non possumus stosuje Kościół katolicki wobec żądań świeckich, które ocenia jako nie do przyjęcia (non possumus oznacza niemożliwość zrezygnowania z zasad chrześcijańskich). W takim kontekście słów tych miał użyć papież Klemens VII w odpowiedzi na prośbę o rozwód króla angielskiego, Henryka VIII. Było to przyczyną powstania Kościoła anglikańskiego.
Formuła ta wiąże się także z historią Polski. W memoriale Episkopatu Polski (biskupów) do władz PRL z 8 maja 1953 roku[3] non possumus było wyrazem braku zgody dla podporządkowania się Kościoła władzom świeckim (w odpowiedzi władze uwięziły kardynała Stefana Wyszyńskiego)[4]. Memoriał zawierał też uznanie dla państwa za pomoc w odbudowie kościołów i kaplic zniszczonych w czasie II wojny światowej oraz wspominał o pozytywnych stronach niektórych poczynań państwa wobec Kościoła[5].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Wulgata w przekładzie Hieronima (Dz 4, 20).
- ↑ Benedykt XVI w Wiedniu, 2007.
- ↑ Pełen tekst memoriału Episkopatu Polski z 8 maja 1953 roku. Życie. Katolicki tygodnik religijno-kulturalny. Londyn, 18 października 1953 r. [dostęp 2024-09-02]
- ↑ Zob. Memoriał Episkopatu Polski „Non possumus”; P. Raina, Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945–1989, tom 1 – lata 1945–1959, s 413–427.
- ↑ Ks. Zygmunt Zieliński: Kościół w Polsce 1944-2002. POLWEN Radom 2003, s. 110-111.