Mur Aureliana

Mur Aureliana (wł. mura aureliane) – obronne mury miejskie wzniesione wokół starożytnego Rzymu w latach 272–282 z inicjatywy cesarza Lucjusza Domicjusza Aureliana (stąd nazwa), w odpowiedzi na najazd Alanów na Italię w roku 268 (kryzys wieku III). Budowę muru ukończył cesarz Probus. Fortyfikacje objęły swym zasięgiem Rzym na lewym brzegu Tybru oraz niewielki umocniony przyczółek na prawym brzegu tej rzeki. Mur zamykał w swoim obrębie siedem wzgórz miasta, Pole Marsowe oraz Zatybrze. Razem fortyfikacje okrążały teren około 14 km².

Mur Aureliana

Mura aureliane

Mur Aureliana (2006)
Państwo	Włochy
Lokalizacja	Rzym
Typ	mury miejskie
Data budowy	272–282
Położenie na mapie Włoch Mur Aureliana
Położenie na mapie Lacjum Mur Aureliana
Położenie na mapie Rzymu Mur Aureliana
41°52′23,85″N 12°29′56,24″E

Charakterystyka

Do budowy muru wykorzystano wiele istniejących budowli (między innymi Castra praetoria, Amphitheatrum Castrense, Sepulcrum Cestii). Jego długość wynosiła 19 kilometrów, wysokość od 6 do 8 metrów. Mur był wzniesiony głównie z betonu okładanego cegłą, czym różnił się od murów serwiańskich wzniesionych w czasach republiki. Jego szczyt został wzmocniony blankami, wzdłuż których prowadził przesłonięty korytarz. W odstępach 100 stóp rzymskich (około 30 metrów) wzniesiono kwadratowe wieże z pomieszczeniami, w ścianach których wykuto otwory strzelnicze. We wnętrzu umieszczono machiny miotające pociski. Mur posiadał wewnętrzne pomieszczenia, służące jako magazyny. Fortyfikację wyposażono w 116 latryn. Mur miał 18 bram (między innymi Porta Maggiore), część z nich jest używana do dzisiaj przez ruch kołowy. Przez Porta San Sebastiano wiedzie droga Via Appia.

Mur Aureliana zaznaczony na mapie starożytnego Rzymu na czerwono, na czarno mury serwiańskie

Zastosowanie

Mur Aureliana nie uchronił Rzymu przed zdobyciem przez Wizygotów (410), przez Wandalów (455), przez Francuzów (1849) i przez Włochów (1870).

Bibliografia

• Wielka historia świata. Tom IV, 2004, ISBN 83-89265-54-0.
• Sari Gilbert, Michael Brouse: Przewodnik National Geographic-Rzym. Warszawa: Wydawnictwo G+J RBA, 2011, s. 214. ISBN 978-83-7596-189-8.