Marek Balicki

polski lekarz i polityk

Marek Zbigniew Balicki (ur. 29 września 1953 w Słupsku) – polski lekarz, polityk, minister zdrowia w gabinetach Leszka Millera i Marka Belki (2003, 2004–2005), poseł na Sejm I, II i VI kadencji, senator V kadencji.

Marek Balicki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 września 1953
Słupsk

Minister zdrowia
Okres

od 17 stycznia 2003
do 2 kwietnia 2003

Poprzednik

Mariusz Łapiński

Następca

Leszek Sikorski

Minister zdrowia
Okres

od 15 lipca 2004
do 31 października 2005

Przynależność polityczna

Socjaldemokracja Polska

Poprzednik

Marian Czakański

Następca

Zbigniew Religa

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys

edytuj

Wykształcenie i działalność zawodowa

edytuj

W 1978 ukończył studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku. Uzyskał specjalizacje w dziedzinie anestezjologii (I stopnia) i psychiatrii (II stopnia).

Pracował w szpitalu Drewnica w Ząbkach, pod koniec lat 80. pełnił funkcję ordynatora oddziału, powrócił na nią pod koniec lat 90. W latach 1990–1992 był dyrektorem tego szpitala, od 1999 do 2001 zarządzał Szpitalem Bielańskim. Podjął później zatrudnienie w Wolskim Centrum Zdrowia Psychicznego będącym jednostką organizacyjną Szpitala Wolskiego w Warszawie[1]. Był również dyrektorem tej placówki. Działa w różnych organizacjach społecznych i zawodowych. Był inicjatorem powołania stowarzyszenia Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce. Uczestniczy w pracach Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Został członkiem zarządu Stowarzyszenia Studiów i Inicjatyw Społecznych, prezesem Warszawskiego Towarzystwa Pomocy Lekarskiej i Opieki nad Psychicznie i Nerwowo Chorymi oraz wiceprzewodniczącym Klubu Dialogu Politycznego im. Zofii Kuratowskiej.

Działalność polityczna

edytuj

W latach 80. działał w „Solidarności”, był m.in. członkiem Komitetu Strajkowego Ogólnopolskiego Strajku Okupacyjnego Służby Zdrowia, członkiem zarządu Regionu Gdańskiego i delegatem na I KZD w Gdańsku. W czasie stanu wojennego został internowany na okres około dwóch tygodni. Po zwolnieniu działał w opozycyjnych strukturach podziemnych, m.in. był współzałożycielem i redaktorem „Robotnika Lęborka”. Został aresztowany w kwietniu 1983, zwolniono go w lipcu tego roku na mocy amnestii[2].

Po 1989 był członkiem ROAD, później Unii Demokratycznej i Unii Wolności. W maju 1990 został wybrany na radnego miasta Ząbki, w latach 1991–1997 sprawował mandat posła I i II kadencji Sejmu. W rządzie Hanny Suchockiej był wiceministrem zdrowia (1992–1993), przewodniczył też Międzyresortowemu Zespołowi do spraw Reform Zabezpieczenia Społecznego i Systemu Świadczeń Zdrowotnych, który przygotował jeden z kilku konkurujących wówczas projektów reformy finansowania opieki zdrowotnej. Z Unii Wolności odszedł w 1997, zrezygnował wówczas z ubiegania się o mandat poselski. W latach 1998–2001 był doradcą prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.

W wyniku wyborów z 2001 dostał się do Senatu z ramienia SLD-UP (jako bezpartyjny kandydat wysunięty przez Unię Pracy) z wynikiem 246 tys. głosów. W 2002, także z ramienia SLD-UP, wystartował w bezpośrednich wyborach na urząd prezydenta miasta Warszawy. Przeszedł do drugiej tury (wyprzedzając m.in. Andrzeja Olechowskiego), w której został pokonany przez Lecha Kaczyńskiego (otrzymał niemal 30% głosów)[3]. 17 stycznia 2003, po odejściu Mariusza Łapińskiego, został ministrem zdrowia. Odszedł z tego urzędu 2 kwietnia tegoż roku, gdy wbrew jego stanowisku szefem NFZ został Aleksander Nauman, były współpracownik Mariusza Łapińskiego. W marcu 2004 był jednym ze współzałożycieli Socjaldemokracji Polskiej. 15 lipca 2004 przyjął propozycję kierowania resortem zdrowia w rządzie Marka Belki (zastąpił Mariana Czakańskiego).

Jako minister zdrowia przeprowadził w parlamencie ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i ustawę o Narodowym Programie Zwalczania Chorób Nowotworowych. Starał się doprowadzić do uchwalenia ustawy o oddłużeniu szpitali poprzez przekształcenie ich w spółki użyteczności publicznej, którą wstępnie przygotował wicepremier Jerzy Hausner; ostatecznie Sejm zgodził się na przyjęcie jedynie przepisów dotyczących pomocy publicznej dla zadłużonych placówek[4]. W 2005 nie kandydował w wyborach do parlamentu. W wyborach samorządowych w 2006 został wybrany do sejmiku mazowieckiego. Przez rok pełnił funkcję wiceprzewodniczącego sejmiku.

W wyborach parlamentarnych w 2007 ponownie uzyskał mandat poselski, startując z listy koalicji Lewica i Demokraci i otrzymując w okręgu podwarszawskim 19 034 głosy. Od 22 kwietnia 2008 był posłem Koła Poselskiego SDPL-Nowa Lewica. 26 września 2008 odszedł z SDPL, pozostając w jej kole poselskim[5]. Zrezygnował z członkostwa w nim 15 czerwca 2009. Pod koniec września 2010 przystąpił do klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej (przemianowanego KP Lewica). W 2011 nie uzyskał reelekcji w wyborach krajowych. W 2012 dołączył do think tanku Ruchu Palikota[6]. Od 2013 ponownie związany z SLD jako ekspert tej partii w dziedzinie polityki zdrowotnej[7]. W marcu tego samego roku został także członkiem tego ugrupowania. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 startował z listy koalicji SLD-UP w okręgu nr 4 Warszawa I i nie uzyskał mandatu posła, zdobywając 4558 głosów[8].

W październiku 2015 został członkiem Narodowej Rady Rozwoju powołanej przez prezydenta Andrzeja Dudę[9]. Wkrótce potem objął kierownictwo biura pilotażu Narodowego Programu Zdrowia Psychicznego, w ramach którego zaplanowano utworzyć ambulatoryjne centra opieki psychiatrycznej[4]. W lipcu 2019 mianowany pełnomocnikiem ministra zdrowia do spraw reformy w psychiatrii[10]. W lutym 2021 prezydent Andrzej Duda powołał go na członka Rady do spraw Ochrony Zdrowia[11].

Odznaczenia

edytuj

Poglądy

edytuj

Określa się jako polityk lewicy (na początku lat 90. był w tzw. socjaldemokratycznym skrzydle Unii Demokratycznej). Deklaruje się jako zwolennik liberalizacji prawa do aborcji. Na początku lat 90. zaangażował się w zbieranie podpisów obywateli na rzecz przeprowadzenia referendum w sprawie dopuszczalności aborcji[16]. Określa się również jako zwolennik depenalizacji posiadania niewielkiej ilości narkotyków na własny użytek[17][18], taką propozycję zakładał przygotowany w okresie pełnienia przez niego funkcji ministra zdrowia w 2005 projekt ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii[19], który w tej formie nie został jednak skierowany do Sejmu.

Życie prywatne

edytuj

Żonaty z Bożeną, ma dwoje dzieci: Andrzeja i Ewę.

Przypisy

edytuj
  1. Konferencja „Zagłada chorych psychicznie – pamięć i wyzwanie”. senat.gov.pl, 11 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-11].
  2. Marek Balicki w Słowniku „Niezależni dla kultury 1976–89”. [dostęp 2019-07-30].
  3. Serwis PKW – Wybory 2002. [dostęp 2019-07-30].
  4. a b Wiktoria Lipiec: Byli szefowie resortu i funduszu dzisiaj, czyli co u pana słychać, panie ministrze?. termedia.pl, 23 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-28].
  5. Marek Balicki odchodzi z SDPL i rusza w trasę. polskatimes.pl, 27 września 2008. [dostęp 2014-06-03].
  6. Kutz i Środa w radzie programowej think tanku RP. dziennikzachodni.pl, 14 czerwca 2012. [dostęp 2014-06-03].
  7. Marek Balicki wraca do polityki. Były minister zdrowia ma być krytykiem Arłukowicza. polskatimes.pl, 19 grudnia 2012. [dostęp 2014-06-03].
  8. Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 2014-06-03].
  9. Prezydent powołał Narodową Radę Rozwoju. prezydent.pl, 16 października 2015. [dostęp 2015-10-16].
  10. Marek Balicki pełnomocnikiem ds. reformy w psychiatrii. medonet.pl, 30 lipca 2019. [dostęp 2019-07-30].
  11. Prezydent powołał Radę do spraw Ochrony Zdrowia. prezydent.pl, 12 lutego 2021. [dostęp 2021-02-15].
  12. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 czerwca 2024 r. nr rej. 277/2024 o nadaniu orderów (M.P. z 2024 r. poz. 696).
  13. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 czerwca 2019 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2019 r. poz. 830).
  14. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 maja 2019 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2019 r. poz. 643).
  15. Postanowienie nr rej. 225/2016 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 maja 2016 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2016 r. poz. 664).
  16. Aborcyjny kompromis?. przeglad-tygodnik.pl, 14 listopada 2006. [dostęp 2014-06-03].
  17. Marek Balicki: polityka antynarkotykowa w Portugalii odniosła sukces. rynekzdrowia.pl, 22 listopada 2010. [dostęp 2014-06-03].
  18. Marek Balicki w serwisie „Ludzie Wprost”. [dostęp 2019-07-30].
  19. Projekt ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. mz.gov.pl, 6 stycznia 2005. [dostęp 2014-06-03].

Bibliografia

edytuj