Laskowiec (województwo opolskie)
Laskowiec (niem. Haselvorwerk) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminy Biała[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.
wieś | |
Widok wsi | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) |
91[2] |
Strefa numeracyjna |
77 |
Kod pocztowy |
48-210[3] |
Tablice rejestracyjne |
OPR |
SIMC |
0491340 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa opolskiego | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego | |
Położenie na mapie gminy Biała | |
50°22′56″N 17°34′39″E/50,382222 17,577500[1] |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.
Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 91 osób[2].
Geografia
edytujPołożenie
edytujWieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 11 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej, tuż przy granicy gminy Biała z gminą Prudnik. Należy do Euroregionu Pradziad[5]. Ma charakter rolniczy. Leży na obszarze 189,8 ha, w tym użytki rolne to 175,0 ha, co sprawia, że Laskowiec to jedno z najmniejszych sołectw. Część gruntów użytkuje RSP Kolnowice. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[6].
Środowisko naturalne
edytujW Laskowcu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,9 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Laskowca wynoszą 625 mm. Dominują wiatry zachodnie[7].
Nazwa
edytujW 1830 wieś wzmiankowano pod nazwą Haselvorwerk. Nazwa ta najprawdopodobniej pochodzi od nazwiska Hasel (Folwark Hasela), chociaż nie wyklucza się pochodzenia od słowa die Hasel – leszczynowy lasek, zagajnik. Inną, dawniej znaną nazwą było Orzechowo[8]. W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Orzechów[9].
W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Haselvorwerk (1845), Haselvorwerk (1887), Haselvorwerk (1928), Haselvorwerk (1941), Haselvorwerk – Laskowiec, -wca, laskowiecki (1948), Laskowiec, -wca (1981)[10].
Historia
edytujLaskowiec jako jedna z najmłodszych osad w gminie Biała powstała na początku XIX wieku. Pierwszy zapis o wsi pojawił się dopiero w 1830 roku[8]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu orła w koronie trzymającego w szponach dwie gałązki, a w otoku napis: Gemeinde Haselvorwerk / Kreis Neustadt (pol. Gmina Laskowiec / Powiat Prudnicki)[11].
Zabytki we wsi to dzwon wiejski oraz cmentarzyk ewangelicki.
Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 165 mieszkańców Laskowca 164 posługiwało się językiem niemieckim, a 1 innym językiem[12]. Po I wojnie światowej we wsi powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Laskowiec znalazł się po stronie zachodniej, poza terenem plebiscytowym[13].
Podczas II wojny światowej w miejscowej gospodzie w Laskowcu znajdował się lazaret dla rannych niemieckich żołnierzy. W 1945 został spalony wraz z rannymi przez żołnierzy Armii Czerwonej[14].
W latach 1945–1950 Laskowiec należał do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Rudziczka[15], a w latach 1954–1959 do gromady Kolnowice[16].
Mieszkańcy
edytujMiejscowość zamieszkiwana jest przez ludność napływową, przybyłą na Śląsk z Kresów Wschodnich po 1945 w wyniku przymusowych przesiedleń ludności polskiej[17].
Liczba mieszkańców wsi
edytujTransport
edytujW zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje się droga powiatowa nr 1613O relacji Prudnik – Czyżowice – Laskowiec – Kolnowice – Miłowice – Śmicz[25].
Laskowiec posiada połączenia autobusowe z Białą, Korfantowem, Prudnikiem, Rzymkowicami. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy[26].
Transport autobusowy w Laskowcu obsługiwany był przez PKS Prudnik[27]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[28]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[29], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[30]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[31]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Laskowcu i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[32]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[33].
Religia
edytujKatolicy z Laskowca należą do parafii św. Jana Nepomucena w Kolnowicach (dekanat Biała)[34].
Turystyka
edytujOddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Laskowcu[35]. Przez Laskowiec przebiega trasa Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej, za przejechanie którego PTTK Prudnik przyznaje odznakę[36].
Bezpieczeństwo
edytujMiejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 16 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)[37].
Teren wsi, jak i całej gminy Biała, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[38]. Gminę Biała obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[39].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 66630
- ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 640 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-08-17] .
- ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23] .
- ↑ Klimat: Laskowiec: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-08-17] .
- ↑ a b Laskowiec – Urząd Miejski w Białej [online], biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-17] .
- ↑ P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 36.
- ↑ Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. VI, L-Ma, hasło „Laskowiec (4)”. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2005, s. 23. ISBN 83-88866-26-5.
- ↑ 897 Haselvorwerk (Laskowiec) [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 16 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
- ↑ a b Kazimierz Nabzdyk , Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 72 .
- ↑ Aplikacja do analizy wyników plebiscytu [online], silesia-plebiscite.netlify.app [dostęp 2023-02-02] .
- ↑ Krzysztof Strauchmann , Pogrzeb po 70 latach, „Tygodnik Kędzierzyn-Koźle/Prudnik/Głubczyce”, Tomasz Kapica – redaktor prowadzący, 47 (344), bezpłatny dodatek do „Nowej Trybuny Opolskiej”, Opole: Pro Media, 20 listopada 2015, s. 2, OCLC 833857597 .
- ↑ Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250 .
- ↑ Uchwała Nr VII/28/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu prudnickiego, „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 12, Opole: Prezydium WRN, 27 grudnia 1954, s. 10–11 .
- ↑ Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10, ISSN 1231-904X .
- ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1871) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
- ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
- ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1905) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
- ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt in Oberschlesien [online], verwaltungsgeschichte.de [zarchiwizowane z adresu 2017-07-08] .
- ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 215 .
- ↑ a b c d e Laskowiec [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-09-26] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Andrzej Dereń , Jak wyludniła się Twoja miejscowość: sprzedam wieś pod Prudnikiem, „Tygodnik Prudnicki”, 2 (1202), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 stycznia 2014, s. 11, ISSN 1231-904X .
- ↑ Wykaz dróg powiatu prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2024-09-26] .
- ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Laskowiec, gm. Biała [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18] .
- ↑ PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23] .
- ↑ Damian Wicher , Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X .
- ↑ Zbigniew Taylor , Ariel Ciechański , Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
- ↑ Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
- ↑ Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
- ↑ Maciej Dobrzański , Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
- ↑ Maciej Dobrzański , Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
- ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-02] (pol.).
- ↑ Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01] .
- ↑ Regulamin Odznaki Turystyczno-Krajoznawczej Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-08] .
- ↑ Posterunek Policji w Białej [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
- ↑ PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08] .