Kusacz samotny

Kusacz samotny
	Tinamus solitarius
	(Vieillot, 1819)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	ptaki paleognatyczne
Rząd	kusacze
Rodzina	kusacze
Rodzaj	Tinamus
Gatunek	kusacz samotny
Synonimy
	Cryptura solitaria Vieillot, 1819;
	Cryptura solitaria Vieillot, 1819;
Podgatunki
	T. s. pernambucensis Berla, 1946; T. s. solitarius (Vieillot, 1819);
	T. s. pernambucensis Berla, 1946; T. s. solitarius (Vieillot, 1819);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kusacz samotny^[5] (Tinamus solitarius) – gatunek dużego ptaka z rodziny kusaczy (Tinamidae).

Taksonomia

Podgatunki

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) uznaje kusacza samotnego za gatunek monotypowy^[6]. Część systematyków wyróżnia jednak dwa podgatunki^[7]^[8]:

T. solitarius pernambucensis – wschodnio-środkowa Brazylia.
T. solitarius solitarius – wschodnia Brazylia, południowo-wschodni Paragwaj, północno-wschodnia Argentyna.

Etymologia

Tinamus: Tinamú – w języku ludu Kali'na „kusacz”^[9].
solitarius: łac. solitarius – samotny, od solus, solius – sam^[10].
pernambucensis: Pernambuco, Brazylia^[11].

Jajo kusacza samotnego

Charakterystyka

Długość ciała 42,5–48 cm; masa ciała samców 1014–1500 g, samic 1710–1900 g^[7]. Wierzch ciała brązowy, ciemię ciemniejsze. Skrzydła, grzbiet i kuper gęsto czarno prążkowane. Głowa i szyja ochrowe, z plamkami na bokach głowy, bielszym gardłem i płową smugą na bokach szyi. Przód szyi i pierś szare, brzuch białawy, boki delikatnie prążkowane. Zwykle żyje samotnie, jest bardzo ostrożny.

Zasięg występowania, środowisko

Wschodnia Ameryka Południowa – wschodnia Brazylia, południowo-wschodni Paragwaj, północno-wschodnia Argentyna. Nizinne lasy.

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kusacza samotnego za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Liczebność populacji wykazuje trend spadkowy, do czego przyczyniają się utrata siedlisk i polowania^[4].

Przypisy

↑ Tinamus solitarius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ L.J.P. Vieillot: Nouveau dictionnaire d’histoire naturelle, appliquée aux arts, à l’agriculture, à l’économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Wyd. Nouv. éd. presqu’ entièrement refondue et considérablement angmentée. T. 34. Paris: Chez Deterville, 1819, s. 105. (fr.).
↑ H.F. Berla. Lista das aves colecionadas em Pernambuco, com descrição de uma subespécie N., de um alótipo fêmea e notas de campo. „Boletim do Museu Nacional do Rio de Janeiro”. 65, s. 2, 1946. (port.).
↑ ^a ^b Tinamus solitarius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Tinamidae Gray,GR, 1840 (1831) – kusacze - Tinamous (wersja: 2018-03-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-01].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ratites: Ostriches to Tinamous. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-01]. (ang.).
↑ ^a ^b J. Cabot, F. Jutglar, E.F.J. Garcia & C.J. Sharpe: Solitary Tinamou (Tinamus solitarius). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. [dostęp 2017-11-09]. (ang.).
↑ Solitary Tinamou (Tinamus solitarius). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-12)]. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Tinamus [dostęp 2017-11-09] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Solitaria [dostęp 2017-11-09] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Pernambucensis [dostęp 2017-11-09] .

Bibliografia

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
A. Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Tinamus solitarius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Vieillot-2] L.J.P. Vieillot: Nouveau dictionnaire d’histoire naturelle, appliquée aux arts, à l’agriculture, à l’économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Wyd. Nouv. éd. presqu’ entièrement refondue et considérablement angmentée. T. 34. Paris: Chez Deterville, 1819, s. 105. (fr.).

[Berla-3] H.F. Berla. Lista das aves colecionadas em Pernambuco, com descrição de uma subespécie N., de um alótipo fêmea e notas de campo. „Boletim do Museu Nacional do Rio de Janeiro”. 65, s. 2, 1946. (port.).

[iucn-4] Tinamus solitarius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-5] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Tinamidae Gray,GR, 1840 (1831) – kusacze - Tinamous (wersja: 2018-03-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-01].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ratites: Ostriches to Tinamous. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-01]. (ang.).

[hbwalive-7] J. Cabot, F. Jutglar, E.F.J. Garcia & C.J. Sharpe: Solitary Tinamou (Tinamus solitarius). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. [dostęp 2017-11-09]. (ang.).

[ibc-8] Solitary Tinamou (Tinamus solitarius). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-12)]. (ang.).

[9] The Key to Scientific Names ↓, Tinamus [dostęp 2017-11-09] .

[10] The Key to Scientific Names ↓, Solitaria [dostęp 2017-11-09] .

[11] The Key to Scientific Names ↓, Pernambucensis [dostęp 2017-11-09] .

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]