Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków (film)
Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków (ang. Snow White and the Seven Dwarfs) – amerykański film animowany z 1937 roku produkcji Walta Disneya na podst. baśni ludowej pod tym samym tytułem w opracowaniu braci Grimm. Pierwszy pełnometrażowy film wytwórni Walt Disney Productions, a zarazem pierwszy film z oficjalnego kanonu animacji Disneya. Jego aktorski remake został zaplanowany i zapowiedziany na 2025 rok[1].
 Czołówka ze zwiastuna filmu | |
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1934–1937 |
| Data premiery |
21 grudnia 1937 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
83 minuty |
| Reżyseria |
David Hand |
| Scenariusz |
Dorothy Ann Blank |
| Główne role |
Adriana Caselotti |
| Muzyka | |
| Montaż |
Bill Melendez |
| Produkcja | |
| Wytwórnia | |
| Dystrybucja | |
| Budżet |
1,488 mln USD |
| Przychody brutto |
418,2 mln USD |
| Nagrody | |
| Oscar, 5 Top List, Saturn | |
| Strona internetowa | |
Film uważany jest za jedną z najpopularniejszych produkcji Walta Disneya. Choć był reklamowany przez wytwórnię jako pierwszy pełnometrażowy film animowany w historii, w rzeczywistości był pierwszą amerykańską produkcją tego typu, po wymienianych ośmiu innych, z których jako pierwszy nakręcono w Argentynie (El Apóstol z 1917 roku)[2][3].
W 1989 film został jednym z pierwszych 25 filmów wprowadzonych do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako „znaczących kulturowo, historycznie bądź estetycznie”[4].
Fabuła
edytuj
.jpg)
W baśniowej krainie mieszka piękna dziewczyna, nazywana Śnieżką. Pewnego dnia spotyka królewicza Floriana, w którym zakochuje się z wzajemnością[5]. Macocha Śnieżki, Królowa Grimhilda, jest zazdrosna o piękno dziewczyny, dlatego każe jej nosić łachmany i wykonywać najgorsze prace[5][6][7]. Oczekując pochwał, codziennie pyta magicznego zwierciadła o to, kto jest najpiękniejszy w świecie[6]. Gdy słyszy, że to Śnieżka jest najpiękniejsza, wpada w gniew, dlatego wysyła nadwornego myśliwego Humberta, aby zabił dziewczynę w lesie[6][7]. Humbert daruje życie Śnieżce i każe jej uciec w głąb lasu[7]. Dziewczyna zaprzyjaźnia się ze zwierzętami i z ich pomocą znajduje kryjówkę w małej chatce[5][6], której mieszkańcami jest siedmiu krasnoludków pracujących w kopalni: Mędrek, Wesołek, Apsik, Gapcio, Gburek, Nieśmiałek i Śpioszek[6][7][8]. Po powrocie do domu zastają Śnieżkę, a poznawszy jej historię, zgadzają się udzielić jej schronienia w chatce[7].
Królowa Grimhilda, dowiedziawszy się od zwierciadła, że Śnieżka wciąż żyje, wpada w szał i postanawia samodzielnie zgładzić dziewczynę. Za sprawą magicznego napoju przekształca się w garbatą wiedźmę i zatruwa jedno z jabłek, z którym udaje się do chatki krasnoludków, by wręczyć je Śnieżce[6]. Dziewczyna kosztuje owoc, po czym zapada w sen[6]. Krasnoludki odkrywają zwłoki Śnieżki, po czym ruszają w pościg za wiedźmą, która ginie wskutek upadku w otchłań[5]. Chcąc uszanować urodę Śnieżki, krasnoludki organizują dziewczynie pochówek w kryształowym sarkofagu[6]. Pewnego dnia do lasu dociera Florian, który pocałunkiem wybudza Śnieżkę[5]. Para żyje długo i szczęśliwie[6].
Obsada
edytuj- Marge Champion –
- królewna Śnieżka,
- Gapcio
- Adriana Caselotti – królewna Śnieżka (głos)
- Lucille La Verne – Zła Królowa / Wiedźma (głos)
- Don Brodie – Zła Królowa jako Wiedźma
- Billy House –
- Mędrek,
- Wesołek
- Roy Atwell – Mędrek (głos)
- Pinto Colvig –
- Gburek (głos),
- Śpioszek (głos)
- Eddie Collins –
- Gapcio,
- wiewiórki (głos),
- pręgowce (głos)
- Otis Harlan – Wesołek (głos)
- Scotty Matthraw – Nieśmiałek (głos)
- Oliver Wallace[9] –
- Apsik,
- Gapcio
- Billy Gilbert – Apsik (głos)
- Louis Hightower – królewicz
- Harry Stockwell – królewicz (głos)
- Moroni Olsen – Magiczne Zwierciadło (głos)
- Stuart Buchanan – łowczy Humbert (głos)
- Marion Darlington – ptaszki (głos)
- Purv Pullen – ptaszki (głos)
Produkcja
edytujPrace nad produkcją filmu rozpoczęto wiosną 1934, kiedy Walt Disney ogłosił realizację kolorowego filmu animowanego, będącego ekranizacją baśni braci Grimm[5]. Początkowo planował nakręcić Królewnę Śnieżkę… jako kolejną część serii krótkometrażowych animacji Głupiutkie symfonie, jednak później zdecydował o stworzeniu filmu pełnometrażowego[10]. Na początku 1935 ukończył zarys scenariusza i harmonogram produkcji filmu[11]. Grafik pracowniczy obejmował podział na trzy ośmiogodzinne zmiany, dzięki czemu produkcja filmu mogła trwać przez całą dobę, siedem dni w tygodniu[12].
Nad filmem pracowało ponad 750 artystów, którzy wykonali w sumie ok. miliona rysunków, z czego w filmie wykorzystano ponad 250 tys. z nich. W czasie prac nad filmem chemicy na podstawie specjalnej formuły przygotowali podstawowe kolory, które mieszali z 1500 innych kolorów i odcieni. W filmie po raz pierwszy została doceniona kamera z szerokim obiektywem, którą wynaleźli, skonstruowali i udoskonalili technicy ze studia Walta Disneya. Dzięki temu animowane sceny nabrały cech trójwymiarowości, a postacie drugoplanowe również mogły być filmowane wieloplanowo. Rysownicy w trakcie prac nad filmem codziennie oglądali nieme komedie Charlie’ego Chaplina i studiowali ruchy komika, by przenieść je na postacie krasnoludków[13]. Z racji stale rosnących kosztów produkcji i wydłużającego się czasu powstawania filmu prezes Bank of America zagroził zawieszeniem kredytowania studia, jednak – poruszony po obejrzeniu gotowych fragmentów filmu – zmienił zdanie i kontynuował wsparcie finansowe[14].
Pomimo nieprzychylnej prasy[5], w grudniu 1937 – po niemal czterech latach – ukończono prace nad filmem[15]. Premiera Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków odbyła się 21 grudnia 1937 w teatrze „Carthay Circle” w Hollywood[15]. Film zebrał pozytywne recenzje krytyków i osiągnął sukces komercyjny[16], przynosząc ogromne wpływy – po uwzględnieniu inflacji pozostaje 10. najbardziej dochodową produkcją filmową. Akademia Filmowa w Hollywood przyznała Disneyowi specjalną nagrodę za „film będący znaczącą innowacją w dziedzinie kinematografii, prezentujący wdzięk i nowatorstwo na płaszczyźnie wspaniałej, nowej rozrywki w zakresie filmu rysunkowego”[17]; złotą statuetkę Oscara i jej siedem miniaturowych kopii wręczyła Disneyowi Shirley Temple[18].
Wersja polska
edytujZa reżyserię polskiej wersji językowej filmu odpowiadał Ryszard Ordyński[19], który przy tłumaczeniu dialogów i tekstów piosenek współpracował z Marianem Hemarem[19]. Nagrania zrealizowano w Warszawie[19], wzięli w nich udział m.in. Maria Modzelewska, Leokadia Pancewiczowa, Seweryna Broniszówna, Janusz Strachocki i Stefan Jaracz[19]. Konsultacji polskim twórcom udzielił Stuart Buchanan, współpracownik Walta Disneya, który użyczył głosu łowczemu leśniczemu w oryginalnej wersji językowej filmu[19]. Pierwsza wersja polska jest trzecim najstarszym zachowanym polskim dubbingiem. Została nagrana w pierwszej połowie 1938[19]. Pełna dokumentacja zaginęła[19] podczas II wojny światowej, a odkryciu twórców dubbingu przysłużyli się internauci, biografowie i eksperci od kina międzywojennego[19].
Pierwszy pokaz filmu w polskiej wersji językowej miał miejsce 5 października 1938 w warszawskim kinie Palladium[20][21][22], tego samego dnia trafiła do kin w kilku innych miastach[19].
W listopadzie 1938 wytwórnia Syrena Electro wydała album zawierający instrumentalne wersje piosenek ze ścieżki dźwiękowej do filmu[19].
Od sierpnia 1992 firma ITI ponownie dystrybuowała film w kinach. Film znalazł się w pierwszej dziesiątce najbardziej oglądanych filmów w polskich kinach z 1992, zajmując ósme miejsce[23]. Film został wydany w Polsce na kasetach wideo i płytach DVD dzięki firmie Imperial Entertainment 2001.
Pierwsza wersja
edytujWersja polska: Polska Spółka Synchronizacyjna
Reżyseria: Ryszard Ordyński
Dialogi i teksty piosenek: Marian Hemar
Kierownictwo produkcji: Zygmunt Bryl[24]
Wystąpili m.in.:
- Maria Modzelewska – królewna Śnieżka
- Leokadia Pancewiczowa − Zła Królowa
- Seweryna Broniszówna − Zła Królowa jako Wiedźma
- Aleksander Zelwerowicz − Mędrek
- Józef Orwid −
- Gburek,
- Wesołek
- Henryk Małkowski − Nieśmiałek
- Tadeusz Jasłowski − królewicz[25]
- Janusz Strachocki − duch Zaklętego Zwierciadła
- Stefan Jaracz − leśniczy
Piosenki wykonali:
- „Marzenie” – Maria Modzelewska
- „Piosenkę znam tylko jedną” – Tadeusz Jasłowski
- „Kto nauczył się śmiać” – Maria Modzelewska
- „Przy pracy gwiżdż jak kos” – Maria Modzelewska
- „Stuk, stuk, stuk” – Chór Dana
- „Hej ho!” – Chór Dana
- „Piosenka czyścioszków” – Aleksander Zelwerowicz
- „Wesoła piosenka” – Henryk Małkowski, Józef Orwid, Chór Dana
- „Tam przez cienisty bór” – Maria Modzelewska
- „Piosenkę znam tylko jedną” (repryza) – Tadeusz Jasłowski
Druga wersja
edytujW 2009 wydana została odświeżona wersja filmu z nowo nagranym dubbingiem w języku polskim[19]. W tej wersji film został wydany przez CD Projekt na Blu-Ray.
Wersja polska: Sun Studio A/S Oddział w Polsce
Reżyseria: Waldemar Modestowicz
Dialogi: Joanna Serafińska
Kierownictwo muzyczne: Agnieszka Tomicka
Teksty piosenek: Marian Hemar
Dźwięk i montaż: Filip Krzemień
Kierownictwo produkcji:
Zgranie: Shepperton International
Opieka artystyczna: Michał Wojnarowski – Disney Poland
W wersji polskiej udział wzięli:
- Edyta Krzemień – królewna Śnieżka
- Danuta Stenka − Zła Królowa / Wiedźma
- Piotr Fronczewski − Mędrek
- Marian Opania − Gburek
- Krzysztof Stelmaszyk − Nieśmiałek
- Krzysztof Kowalewski − Wesołek
- Piotr Gąsowski − Apsik
- Damian Damięcki − Śpioszek
- Damian Aleksander − książę
- Aleksander Bednarz − Magiczne Zwierciadło
- Andrzej Blumenfeld − myśliwy
- Krzysztof Kolberger − narrator
Piosenki wykonali:
- „Marzenie” – Edyta Krzemień
- „Piosenkę znam tylko jedną” – Damian Aleksander
- „Kto nauczył się śmiać” – Edyta Krzemień
- „Przy pracy gwiżdż jak kos” – Edyta Krzemień
- „Stuk, stuk, stuk” – Damian Damięcki, Piotr Fronczewski, Piotr Gąsowski, Krzysztof Kowalewski, Marian Opania, Krzysztof Stelmaszyk
- „Hej ho!” – Damian Damięcki, Piotr Fronczewski, Piotr Gąsowski, Krzysztof Kowalewski, Marian Opania, Krzysztof Stelmaszyk
- „Piosenka czyścioszków” – Piotr Fronczewski, Marian Opania
- „Wesoła piosenka” – Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Stelmaszyk
- „Tam przez cienisty bór” – Edyta Krzemień
- „Piosenkę znam tylko jedną” (repryza) – Damian Aleksander
Chór w składzie: Agata Dąbrowska, Aneta Figiel, Magdalena Tul, Adam Krylik, Krzysztof Pietrzak, Michał Rudaś, Jakub Szydłowski
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Zuzanna Ładyga, Królewna Śnieżka, Zmarły Ojciec i fenomenologia świata literackiego według Donalda Barthelme’ego.., Warsaw University Press, 2015 [dostęp 2024-09-03].
- ↑ Paweł Sitkiewicz: Małe wielkie kino : film animowany od narodzin do końca okresu klasycznego. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2009, s. 46–47. ISBN 978-83-7453-934-0.
- ↑ Patrick Robertson: Guinnessa Księga Filmu. Małgorzata Tyszowiecka (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 257. ISBN 83-01-11400-2.
- ↑ Chris Hicks: REGISTRY LETS NEGLECTED `SUNRISE' SHINE IN SPOTLIGHT AT LAST, FAN SAYS. Deseret News, 1989-09-24. [dostęp 2023-11-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Tomasz Z. Majkowski: Nowe przygody królewny. [w:] Tygodnik Powszechny [on-line]. tygodnikpowszechny.pl, 2011-02-01. [dostęp 2020-05-05]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Królewna Śnieżka i Siedmiu Krasnoludków. [w:] Wirtualna Polska [on-line]. film.wp.pl. [dostęp 2020-05-05]. (pol.).
- ↑ a b c d e Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków (1937). [w:] Viva! [on-line]. viva.pl. [dostęp 2020-05-05]. (pol.).
- ↑ Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków. [w:] Fdb.pl [on-line]. fdb.pl. [dostęp 2020-05-05]. (pol.).
- ↑ Disney Legend Oliver Wallace - #1 Magic of the Mouse Radio [online], 1 marca 2023 [dostęp 2023-05-06] (ang.).
- ↑ Eliot 1997 ↓, s. 113.
- ↑ Eliot 1997 ↓, s. 111.
- ↑ Eliot 1997 ↓, s. 117.
- ↑ Eliot 1997 ↓, s. 114–115.
- ↑ Eliot 1997 ↓, s. 116.
- ↑ a b Eliot 1997 ↓, s. 121.
- ↑ Eliot 1997 ↓, s. 122–123.
- ↑ Eliot 1997 ↓, s. 123.
- ↑ Marta Waszkiewicz: Najpiękniejsze animacje z wytwórni Walta Disneya. [w:] Zwierciadło [on-line]. zwierciadlo.pl, 2020-03-27. [dostęp 2020-05-05]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Marek Teler: Królewna Modzelewska i Chór Dana, czyli jak zdubbingowano „Królewnę Śnieżkę”. [w:] HistMag [on-line]. histmag.org, 2018-01-06. [dostęp 2020-05-05]. (pol.).
- ↑ Kurier Warszawski: wydanie wieczorne, R. 118, nr 273, Warszawa, 5 października 1938, s. 15.
- ↑ Z. Broncel, Ze świata filmu, (w:) „Przegląd Powszechny”, R. LV, t. 220, Warszawa 1938, ss. 266–268.
- ↑ A. V. Kempler, The Altered I: Memoir of Holocaust Survivor Joseph Kempler, 2013, s. 366, przyp. 4.
- ↑ Najniższa frekwencja w historii. Rok 1992 w polskich kinach [online], boxoffice-bozg.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ Krótka historia dubbingu na stopklatka.pl
- ↑ Czy słyszysz? / Piosnkę znam tylko jedną : wiązanka melodii - Stare Melodie [online], Stare Melodie - przecudny zgrzyt ze starych płyt [dostęp 2024-11-09] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Marc Eliot: Walt Disney. Czarny książę Hollywood. Jan Zais (tłum.). Wydawnictwo Alfa-Wero, 1997. ISBN 83-7179-036-8.
Linki zewnętrzne
edytuj- Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków w bazie IMDb (ang.)
- Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków w bazie Filmweb.