Koza pospolita[3], koza[4], kózka[4] (Cobitis taenia) – gatunek słodkowodnej ryby karpiokształtnej z rodziny piskorzowatych (Cobitidae). Bywa hodowana w akwariach.

Koza pospolita
Cobitis taenia[1]
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

karpiokształtne

Rodzina

piskorzowate

Rodzaj

Cobitis

Gatunek

koza pospolita

Synonimy
  • Cobitinula anatoliae Hankó, 1925
  • Cobitis spilura Holandre, 1837
  • Cobitis taenia danubialis Nalbant, 1993
  • Cobitis taenia taenia Linnaeus, 1758
  • Cobitis taenioides Bacescu & Maier, 1969
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Występowanie

edytuj

Europa z wyjątkiem Irlandii, Szkocji, Norwegii, północnej Szwecji, Finlandii oraz północnej Rosji. W Polsce występuje na terenie całego kraju z wyjątkiem terenów górskich.

Żyje w rzekach, stawach i jeziorach, szczególnie w miejscach o piaszczystym, kamienistym, rzadziej mulistym dnie. Żyje przy dnie, chętnie zagrzebuje się w podłożu tak, że widać jej tylko oczy i płetwę ogonową.

Osiąga przeciętnie ok. 10 cm, maksymalnie 13,5 cm długości. Wydłużone ciało. Posiada obronne, ruchome kolce w okolicy oka. Łuski bardzo drobne. Krawędź płetwy ogonowej lekko zaokrąglona. Mały otwór gębowy w położeniu dolnym, otoczony sześcioma wąsami. Pęcherz pławny szczątkowy, aby podpłynąć pod powierzchnię wody koza musi wykonywać wężowate ruchy.

Grzbiet brązowoszary, pokryty ciemnymi plamkami. Wzdłuż boków biegną dwa, rzadziej jeden, szereg 10-20 dużych, okrągłych, ciemnych plam. U nasady płetwy ogonowej jedna duża ciemna plama. Brzuch biały lub żółtawy.

Odżywianie

edytuj

Żywi się bezkręgowcami dennymi (larwy owadów, mięczaki, robaki itp.).

Rozród

edytuj

Trze się w maju i czerwcu.

Ochrona

edytuj
 
Koza (Cobitis taenia)

Na terenie Polski koza pospolita podlegała ścisłej ochronie gatunkowej[5][6]; od 2014 r. status ochrony zmieniono na częściową[7][8].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Cobitis taenia. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 28 marca 2009]
  • Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.