Konstantin Łukasz
Konstantin Ludwig Łukasz (bułg. Константин Лудвиг Лукаш, ur. 16 września 1890 w Płowdiwie, zm. 15 marca 1945 w Sofii[1]) – bułgarski wojskowy, generał porucznik, w latach 1941-1944 szef sztabu armii, ofiara represji komunistycznych.
 generał porucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1909–1944 |
| Siły zbrojne |
|
| Stanowiska |
szef sztabu armii |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna bałkańska, |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujSyn Ludwiga i Teofany Todorowej[2]. Pochodził z rodziny czeskiego inżyniera-imigranta - jego ojciec Ludwig osiedlił się w Bułgarii w XIX wieku. W 1909 ukończył szkołę wojskową w Sofii i rozpoczął służbę w 21 pułku piechoty, od 1912 pełniąc w nim funkcję dowódcy oddziału łączności[3]. Brał udział w wojnach bałkańskich i I wojnie światowej jako dowódca kompanii w 21 pułku piechoty, a następnie 17 pułku piechoty i od 1915 w 57 pułku piechoty[1]. Od września 1916 służył w sztabie 4 presławskiej dywizji piechoty, walcząc na froncie rumuńskim, skąd został skierowany do pracy w szkole wojskowej w Sofii[3]. Koniec I wojny światowej zastał go na stanowisku adiutanta 1 brygady w 2 dywizji piechoty[1].
Od 1920 był dowódcą odcinka w wojskach ochrony pogranicza. W 1926 ukończył Wyższą Szkołę Wojenną w Sofii i powrócił do pracy w sztabie[3]. W latach 1928–1931 na stanowisku inspektora bułgarskich szkół wojskowych[1]. W latach 1935–1938 dowodził 1 dywizją piechoty. W 1937 wraz z delegacją bułgarskich oficerów odwiedził Niemcy, obserwując manewry jednostek Wehrmachtu[3].
Po uzyskaniu awansu na stopień generalski objął funkcję dowódcy okręgu wojskowego. Wiosną 1941 koordynował działania armii bułgarskiej okupującej Trację Zachodnią (Bełomorską)[3]. 11 sierpnia 1941 objął stanowisko szefa sztabu armii bułgarskiej. Pod koniec 1941 wizytował jednostki niemieckie walczące z Armią Czerwoną na Ukrainie. Jesienią 1943 Łukasz opracował wytyczne dla działań jednostek wojskowych przeciwko partyzantom bułgarskim - plan ten realizowano od wiosny 1944.
W maju 1944, pod naciskiem Aleksandyra Cankowa Łukasz został zdjęty ze stanowiska szefa sztabu i zastąpiony przez gen. Trifona Trifonowa[3]. Od 11 maja 1944 sprawował funkcję głównego inspektora armii[1]. Po przejęciu władzy przez komunistów we wrześniu 1944 Lukasz został zwolniony z armii[3]. Aresztowany 21 września 1944 na polecenie szefa wywiadu wojskowego Aleksandra Poczinkowa i przewieziony do Moskwy, gdzie był przesłuchiwany[1]. Powrócił do kraju w lutym 1945 i stanął przed Trybunałem Ludowym, który skazał go na karę śmierci. 15 marca 1945 został rozstrzelany w Sofii[1].
W 1996 Sąd Najwyższy Bułgarii oczyścił Łukasza ze stawianych mu zarzutów[1].
Był żonaty (żona Olga z d. Splitek), miał dwoje dzieci.
Awanse
edytuj- podporucznik (Подпоручик) (1909)
- porucznik (Поручик) (1912)
- kapitan (Капитан) (1915)
- major (Майор) (1919)
- podpułkownik (Подполковник) (1923)
- pułkownik (Полковник) (1930)
- generał major (Генерал-майор) (1938)
- generał porucznik (Генерал-лейтенант) (1940)
Odznaczenia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h C. Nedew: Командването на българската войска през войните за национално обединение. Sofia: Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, 1993.
- ↑ 16 септември: генерал Константин Лукаш . conservative.bg. [dostęp 2020-03-02]. (bułg.).
- ↑ a b c d e f g Władimir Złatarski. Генерал-лейтенант Константин Лукаш. „Регионален Исторически Музей Пловдив. Годишник”, s. 95-103, 2009.
Bibliografia
edytuj- C. Nedew: Командването на българската войска през войните за национално обединение. Sofia: Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, 1993.