Kobieta w kapeluszu

Kobieta w kapeluszu – polski film obyczajowy z 1984 roku w reżyserii Stanisława Różewicza, kręcony w Łebie i Warszawie. Pierwszy film w dorobku Stanisława Różewicza, w którym reżyser był jedynym autorem scenariusza.

Kobieta w kapeluszu

Gatunek	obyczajowy
Data premiery	2 września 1985
Kraj produkcji	Polska
Język	polski
Czas trwania	101 min
Reżyseria	Stanisław Różewicz
Scenariusz	Stanisław Różewicz
Główne role	Hanna Mikuć
Muzyka	Jerzy Satanowski
Zdjęcia	Jerzy Wójcik
Scenografia	Halina Dobrowolska
Kostiumy	Maria Wiłun, Anna Nowogórska-Szczęk
Montaż	Urszula Śliwińska
Produkcja	Studio Filmowe (d. Zespół Filmowy) Tor

Podczas udźwiękowiania Kobiety w kapeluszu powstał pomysł na kolejny film Stanisława Różewicza, Anioł w szafie (1987). Autorem plakatu do filmu był Jan Młodożeniec.

Opis fabuły

Główna bohaterka filmu, Ewa, jest młodą aktorką pracującą w teatrze. Gra manekina w Balu manekinów Brunona Jasieńskiego. Marzy o poważniejszych wyzwaniach aktorskich. Dowiaduje się, że reżyser Lewicki planuje wystawić Króla Leara i powierzyć jej rolę Kordelii. Rolę tytułową ma otrzymać Ziembiński, którego Ewa podziwia za to, że nie stracił godności przez lata przepracowane w zawodzie. Bohaterka z radością przygotowuje się do nowego zadania. Jednocześnie dzięki protekcji przyjaciółki Ewa otrzymuje epizodyczną rolę filmową, z której ostatecznie rezygnuje po bezskutecznej próbie dowiedzenia się od reżysera, jakie znaczenie ma grana przez nią kobieta w kapeluszu. W życiu osobistym bohaterka przeżywa trudne chwile: zrywa z narzeczonym, trudno jej się porozumieć z matką i ojczymem, poznaje prawdę o okolicznościach śmierci ojca. Ostatecznie rola Kordelii zostaje powierzona innej aktorce, zaś samo wystawienie Króla Leara nie dochodzi do skutku. W finałowej scenie filmu Ewa i Ziembiński idą nadmorskim brzegiem, jako król Lear i Kordelia, recytując strofy szekspirowskiego dramatu w strojach z epoki.

Obsada

• Hanna Mikuć – Ewa
• Maria Czubasiewicz – Grabowska
• Marek Kondrat – reżyser Lewicki
• Barbara Dziekan – Jadwiga
• Mieczysław Grąbka – Rysio
• Wiesława Mazurkiewicz – matka Ewy
• Magdalena Wołłejko – Magda
• Paweł Wawrzecki – Zbyszek
• Henryk Machalica – Ziembiński
• Michał Juszczakiewicz – Feliks, chłopak Ewy
• Halina Bednarz – sekretarka
• Józef Zbiróg – dyrektor teatru
• Janina Nowicka – Marta
• Elżbieta Osterwa – Zofia Piotrowska
• Wanda Stanisławska-Lothe – Zielińska
• Marcin Troński – Orłowski
• Barbara Rachwalska – stara kobieta
• Wiktor Zborowski – aktor grający sędziego w „Balu manekinów”
• Gustaw Lutkiewicz – Dzidek

Źródło: Filmpolski.pl

Odbiór

Według materiałów Prasowej Agencji Telewizyjnej film „pokazuje dylematy ludzi teatru, a szerzej – artystów. Wzniosłe wyobrażenia o powołaniu aktorskim konfrontuje z podławą codziennością tego zawodu, w której bardziej niż talent liczą się układy, a wrażliwość przegrywa w konkurencji z siłą”. Piotr Mirski pisze, że „film Stanisława Różewicza stanowi melancholijną opowieść o poszukiwaniu spełnienia w zdegradowanym świecie”. Zgodnie z interpretacją Waldemara Piątka „film ukazuje nierozwiązalny dylemat: od artysty wymaga się wrażliwości, ale w konkurencji zwycięża siła. Wzniosłe wyobrażenia o aktorstwie nie mają nic wspólnego z codziennością tego zawodu. Aktor ma być posłusznym wykonawcą, nie osobowością twórczą”. Ewa Nawój napisała o głównej bohaterce, że „jej idealizm i idealizm jej starego profesora zderzony zostaje z cynizmem reżysera, któremu, inaczej niż tym dwojgu pięknoduchom zakochanym w swoim zawodzie, nie zależy na sztuce. Ostatecznie idealiści są, co prawda, na pozycjach przegranych, ale są też moralnymi zwycięzcami”. Według Marka Hendrykowskiego Kobieta w kapeluszu „nie tykając bezpośrednią aluzją żadnego z doraźnych, przemijających aspektów jej głównego tematu – stanowi znakomite studium apatycznej atmosfery stanu wojennego: czasu odebranych człowiekowi i społeczeństwu nadziei”.

Filmowi poświęcony jest siódmy rozdział książki Moniki Maszewskiej-Łupiniak Rzeczywistość filmowa Stanisława Różewicza. Jak zauważa autorka, „w Kobiecie w kapeluszu powracają charakterystyczne dla twórczości Różewicza motywy, takie jak nadzieja, samotność, miłość, pamięć, odpowiedzialność. Głównym tematem filmu jest dojrzewanie i kształtowanie się tożsamości młodej kobiety. W opowiadaniu Różewicza odbywa się ono przez zderzanie bohaterki z rzeczywistymi sytuacjami, ale przede wszystkim przez konfrontowanie jej współczesnego życia z przeżyciami zachowanymi w pamięci”.

Nagrody

• 1985: Stanisław Różewicz Grand Prix najlepszy film Festiwal Filmowy w Gdyni
• 1985: Stanisław Różewicz MFF Moskwa – wyróżnienie FIPRESCI
• 1985: Stanisław Różewicz Nagroda Ministra Kultury i Sztuki
• 1985: Stanisław Różewicz Srebrny Medal – MFF Moskwa
• 1985: Zygmunt Nowak – Festiwal Filmowy w Gdyni – nagroda za dźwięk

Źródło: Akademia polskiego filmu.

Nagroda indywidualna

W 1987 Hanna Mikuć otrzymała Nagrodę Artystyczną Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego II stopnia w dziedzinie teatru za dotychczasowe osiągnięcia aktorskie, ze szczególnym uwzględnieniem kreacji w filmie „Kobieta w kapeluszu”.

Linki zewnętrzne

• Kobieta w kapeluszu w bazie IMDb (ang.)
• Kobieta w kapeluszu w bazie Filmweb
• Kobieta w kapeluszu w bazie filmpolski.pl
• Zdjęcia z filmu Kobieta w kapeluszu w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Kobieta w kapeluszu w bazie Akademii Polskiego Filmu